Cảnh báo về lừa đảo trong giao dịch xuất khẩu thủy sản

Theo VASEP, thời gian qua nhiều doanh nghiệp thủy sản làm ăn với Công ty Echopack (tên người đại diện: Jason Brown) tại Canada bị lừa đảo có nguy cơ mất hàng trăm nghìn USD.

VASEP cho biết, theo thông lệ buôn bán quốc tế, các bên mua và bán thường mở L/C ở một ngân hàng được hai bên thống nhất từ trước; sau đó, doanh nghiệp thủy sản xuất hàng sang, bên mua sẽ đến ngân hàng để đóng tiền trước khi được ngân hàng cấp giấy thông quan để lấy hàng.

Trong vụ việc này, các ngân hàng đại diện cho các doanh nghiệp tại Việt Nam đã gửi hồ sơ, chứng từ cho ngân hàng General Equity đề nghị thanh toán tiền hàng sau khi Echopack đã lấy được hàng. Tuy nhiên, phía General Equity chậm phản hồi và không chịu thanh toán với lý do là L/C bất hợp lệ.

Ngân hàng này đã gửi email thông báo điểm bất hợp lệ của bộ chứng từ về chữ ký của Echopack khi đăng ký mở L/C khác vớichữ ký trên hợp đồng với các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam. Sau đó, họ gửi lại phía Việt Nam bộ chứng từ, trong đó bị thiếu một bản gốc vận đơn trong số 3 bản.

Vì thế, VASEP lưu ý các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản cần ưu tiên hàng đầu việc tìm hiểu thị trường, kiểm tra đánh giá, xếp hạng rủi ro tín dụng, kinh doanh của các đối tác nước ngoài, đặc biệt các đối tác với giao dịch, đối tác tìm được qua kênh trung gian.

Việc thực hiện thẩm tra có thể qua các nguồn tin công khai, mua dịch vụ từ các công ty chuyên cung cấp dịch vụ thẩm tra (như các tổ chức cung cấp thông tin uy tín hay như Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam CIC - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), qua kênh của Hiệp hội tại các nước nhập khẩu, cơ quan đại diện ngoại giao…

Bên cạnh đó, vì hợp đồng mua bán luôn là cơ sở để giải quyết các tranh chấp giữa các bên, doanh nghiệp cần quy định chặt chẽ các điều khoản bảo vệ quyền lợi của mình (đặc biệt là điều khoản về cơ quan giải quyết tranh chấp, khiếu nại), tránh các trường hợp bất lợi cho doanh nghiệp khi phát sinh tranh chấp.

Đối với khâu thanh toán, các doanh nghiệp cần lưu ý tìm hiểu nguyên tắc, thông lệ quốc tế để nắm rõ vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan. Qua đó, xem xét lựa chọn các phương thức và điều kiện thanh toán hợp lý, đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp. Trong quá trình thực hiện giao dịch, doanh nghiệp có thể cân nhắc việc sử dụng các dịch vụ của ngân hàng (như xác nhận thư tín dụng, chiết khấu miễn truy đòi, bao thanh toán xuất khẩu…) để có thêm sự đảm bảo cho khả năng đòi tiền từ phía ngân hàng cung cấp dịch vụ, cũng như hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu đánh giá các thông tin về nhà nhập khẩu, đơn vị phát hành thư tín dụng.

Trước đó, nhiều vụ lừa đảo xảy ra đã gây thiệt hại cho doanh nghiệp Việt Nam như: Một công ty Thương mại Thủy sản của Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu thủy sản đông lạnh với một đối tác Hồng Kông với tổng giá trị hợp đồng lên tới 400 nghìn USD, hàng đã giao tuy nhiên phía đối tác Hồng Kông cố tình khất lần, trì hoãn thanh toán tiền hàng và chưa biết khi nào họ mới thanh toán cho phía Việt Nam.

Gần đây nhất, Thương vụ Việt Nam tại Các Tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) lên tiếng cảnh báo về tình trạng doanh nghiệp UAE lừa đảo, gian lận thương mại. Cụ thể, cơ quan này nhận được rất nhiều các khiếu nại và đề nghị hỗ trợ từ các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm trái cây của Việt Nam khi một số công ty nhập khẩu tại Dubai liên tục lấy lý do trục trặc ngân hàng để trì hoãn việc thanh toán.