ASEAN - Trung Quốc đẩy mạnh liên kết, hỗ trợ phát triển công nghệ

Hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ của khu vực ASEAN còn hạn chế

Tại Hội nghị quốc tế ngành công nghiệp thông minh ASEAN - Trung Quốc do Chi nhánh Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tại TP HCM (VCCI-HCM) phối hợp với Trung tâm ASEAN-Trung Quốc tổ chức ngày 25/7 tại TP HCM, ông Võ Tân Thành, Giám đốc VCCI-HCM cho biết: 

"Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang bùng nổ trên qui mô toàn cầu mang lại nhiều cơ hội để cho các quốc gia khai thác những thành tựu mới về khoa học công nghệ.

Trong đó, Việt Nam có thể vận dụng những công nghệ mới, sản phẩm mới để đẩy nhanh tiến độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và phát triển lên nền tảng công nghệ cao hơn",

Tuy nhiên, theo ông Thành, Việt Nam phải đối mặt với những thách thức lớn trong các lĩnh vực như sự thiếu hụt về nguồn nhân lực chất lượng cao, chính sách và hạ tầng kĩ thuật số chưa hoàn thiện, nhiều công nghiệp sản xuất của Việt Nam còn dựa nhiều vào lợi thế nhân công giá rẻ như da giày, dệt may, lắp ráp…

Ông Võ Tân Thành, Giám đốc VCCI-HCM phát biểu tại Hội nghị quốc tế ngành công nghiệp thông minh ASEAN - Trung Quốc ngày 25/7 tại TP HCM. Ảnh: Như Huỳnh.

Ông Matasuka Fujida, Tổng thư kí Trung tâm ASEAN - Nhật Bản, cho rằng không chỉ Việt Nam, thực tế tại ASEAN, hoạt động nghiên cứu và phát triển của cả khu vực ASEAN còn rất hạn chế. 

Giá trị của các hoạt động nghiên cứu và phát triển ở ASEAN tăng khoảng 2 - 4% nhưng 2/3 trong số các hoạt động đó do các tập đoàn đa quốc gia thực hiện.

Nguyên nhân là do không phải quốc gia nào cũng nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của việc nghiên cứu phát triển, tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mới.

Đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu và phát triển công nghệ giữa các nước ASEAN và Trung Quốc

Các chuyên gia cho rằng trong bối cảnh khu vực và thế giới đang có nhiều thay đổi, sự đổi mới trong kinh doanh bằng việc áp dụng khoa học công nghệ thông minh đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế và xã hội. 

Một trong những hình thức đi tắt đón đầu làn sóng công nghệ chính là chuyển giao công nghệ từ các doanh nghiệp FDI cho doanh nghiệp trong nước.

Tại Việt Nam, Chính phủ Việt Nam cũng quan tâm tới việc phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, ưu tiên phát triển công nghệ số, công nghiệp - du lịch - đô thị thông minh, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, đào tạo nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế của ngành công nghiệp sáng tạo. 

Năng lực đổi mới sáng tạo của Việt Nam tăng 12 bậc so với năm 2016.

Ông Võ Tân Thành, Giám đốc VCCI-HCM, cho biết Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế khi tiếp cận với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như khả năng nắm bắt xu hướng nhanh chóng và mạnh mẽ, điều kiện hạ tầng thông tin khá tốt và chi phí thấp.

Năm 2018, Việt Nam là một trong năm nước có tốc độ tăng trưởng công nghệ thông tin nhanh nhất thế giới, đạt trên 16%, ngoài ra hơn 72% dân số sử dụng điện thoại thông minh và hơn 68% dân số sử dụng internet.

Tận dụng tốt các cơ hội của hội nhập và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ cao hơn, tạo ra thêm 8 - 18 tỉ USD mỗi năm.

"Việc hợp tác, liên kết và thu hút đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và phát triển với các quốc gia có thành tựu như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… là một phương thức phù hợp, giúp Việt Nam có thể rút ngắn thời gian cập nhật xu hướng khoa học công nghệ cũng như vận dụng hiệu quả các thành tựu nghiên cứu vào thực tế", ông Thành nhận định.

Toàn cảnh Hội nghị quốc tế ngành công nghiệp thông minh ASEAN - Trung Quốc. Ảnh: Như Huỳnh.

Theo ông Chen Dehai, ASEAN-Trung Quốc có điểm sáng là hợp tác kinh tế thương mại trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch lan rộng.

Đó là nền tảng để ASEAN và Trung Quốc tiếp tục hợp tác trên các lĩnh vực khác, đặc biệt là khoa học công nghệ. 

Trong đó Trung Quốc có thế mạnh về công nghệ viễn thông, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo… còn các nước ASEAN có nhu cầu lớn về phát triển công nghệ mới trong sản xuất, trí tuệ nhân tạo, hệ thống dữ liệu lớn, xây dựng đô thị thông minh…

"Các quốc gia đều có nhu cầu phát triển công nghiệp sản xuất mới, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Muốn vậy, phải thúc đẩy sự liên kết, hợp tác giữa các quốc gia có tiềm năng, lợi thế và nhu cầu bổ sung cho nhau", ông Chen Dehai nói.

Còn theo ông Matasuka Fujida, nghiên cứu và phát triển hiện nay không chỉ ở qui mô doanh nghiệp hay quốc gia mà đang có xu hướng mở rộng trên toàn cầu.

Trong khi các nước phát triển, tập đoàn kinh tế lớn đang đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển sang quốc gia đang phát triển thì những quốc gia trong khu vực ASEAN cần điều chỉnh ngay cơ chế chính sách dành cho hoạt động nghiên cứu và phát triển.

Bên cạnh đó, phải củng cố sức mạnh hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia thông qua việc kích thích văn hóa nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực có trình độ, kĩ năng nhằm thu hút các dự án nghiên cứu và phát triển của các tập đoàn đa quốc gia.

Theo đó, thúc đẩy chuyển giao công nghệ từ các doanh nghiệp FDI mới có thể tận dụng những thành tựu đó phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế xã hội.

Tuy nhiên, ông Chen Dehai, Tổng thư kí Trung tâm ASEAN-Trung Quốc cho rằng mặc dù công nghệ số tạo ra những sản phẩm dịch vụ chất lượng cao, phục vụ ngày càng tốt nhu cầu của người dân nhưng cũng tạo ra không ít thách thức về việc thích nghi, cạnh tranh, nhu cầu về dữ liệu lớn, năng suất và hiệu suất.

Đồng thời, chi phí chuyển giao và chất lượng nhân sự của bên nhận chuyển giao hạn chế là hai rào cản lớn. 

Ngoài ra, việc thiếu một chiến lược rõ ràng và hấp dẫn cũng khiến nhiều quốc gia khó thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào hoạt đông nghiên cứu phát triển.