Anh nhiều khả năng sẽ có Thủ tướng gốc Ấn đầu tiên sau khi bà Truss từ chức, ông Johnson rời cuộc đua

Theo Reuters, ông Rishi Sunak gần như chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng tiếp theo của Anh sau khi đối thủ lớn nhất là ông Boris Johnson đã rời khỏi cuộc đua.

Cựu Thủ tướng Boris Johnson thừa nhận rằng ông không thể thống nhất Đảng Bảo thủ giữa một trong những thời kỳ hỗn loạn nhất trong chính trị nước Anh.

Cựu Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak, 42 tuổi, có thể sẽ được chọn làm nhà lãnh đạo thay thế bà Liz Truss vào hôm 24/10. Ông nhiều khả năng sẽ trở thành Thủ tướng Anh thứ ba trong vòng chưa đầy hai tháng.

Vị triệu phú và cựu quản lý quỹ đầu cơ sẽ đối mặt với một trong những thách khó khăn nhất: khôi phục lại danh tiếng tài chính của Anh bằng cách cắt giảm chi tiêu khi nước này đang rơi vào suy thoái và chịu ảnh hưởng từ giá năng lượng, thực phẩm, lãi suất vay thế chấp tăng cao.

Ông Sunak cũng sẽ phải dẫn dắt một Đảng Bảo thủ đã đi từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác trong những tháng gần đây, chia rẽ nặng nề theo các đường lối tư tưởng và một đất nước ngày càng tức giận trước cách hành xử của chính trị gia.

“Anh là một quốc gia tuyệt vời, nhưng chúng ta đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế sâu sắc”, ông Sunak nói trong tuyên bố tranh cử hôm 23/10.

Cuộc đua cho ghế Thủ tướng

Để trở thành người đứng đầu Đảng Bảo thủ, ông Sunak sẽ phải đánh bại ứng cử viên cuối cùng trong cuộc đua giành ghế Thủ tướng, bà Penny Mordaunt. Bà Mordaunt đang tìm kiếm sự ủng hộ của 100 nhà lập pháp để có thể được tham gia vào cuộc bỏ phiếu hôm 24/10.

Bà hiện đang là Lãnh đạo Hạ viện Anh và đã nhận được sự ủng hộ của khoảng 25 chính trị gia. Ông Sunak đã được hơn 150 nhà lập pháp ủng hộ.

Nếu bà Mordaunt không thể kiếm đủ phiếu bầu, ông Sunak sẽ trở thành Thủ tướng ngay trong ngày 24/10. Nếu bà có thể tham dự vòng bỏ phiếu, người chiến thắng sẽ được lựa chọn vào ngày 28/10.

Bộ trưởng Nội vụ Grant Shapps, một người ủng hộ ông Sunak, nói trên kênh truyền hình BBC: “Ông Sunak đang nói chuyện với đồng nghiệp trong suốt buổi sáng nay. Và tất nhiên, chúng tôi hi vọng sẽ kiếm đủ sự ủng hộ”.

Nhà kinh tế của Citibank, ông Benjamin Nabarro, hoài nghi về việc chính phủ Anh có khả năng để đối đầu với những thách thức hiện nay. Nhiệm vụ đầu tiên của chính phủ là công bố một gói ngân sách vào ngày 31/10 để bít lỗ hổng của nền tài chính công.

“Đảng Bảo thủ đang chìm trong sự chia rẽ. Với sự thống nhất và tính chính danh của Đảng này đang suy yếu, chúng tôi kỳ vọng vấn đề uy tín vẫn sẽ tiếp tục tồn tại”, ông Nabarro nói.

Sự đoàn kết trong đảng

Các nhà đầu tư ít nhất đã có được sự đảm bảo rằng ông Johnson sẽ không tranh cử cho vị trí lãnh đạo một lần nữa. Vị cựu Thủ tướng Anh, từng bị buộc phải từ chức sau một loạt bê bối chính trị, đã nhanh chóng trở về nhà để tranh cử khi đang nghỉ dưỡng tại vùng Caribe.

Vào tối 23/10, ông cho biết đã có được sự ủng hộ cần thiết để tranh cử Thủ tướng. Tuy vậy, ông Johnson nhận ra rằng mình không thể làm việc một cách hiệu quả “trừ khi có một Đảng thống nhất tại Quốc hội”.

Ông Johnson từng nắm vị trí quan trọng trên chính trường Anh trong nhiều năm. Ông dẫn đầu Đảng Bảo thủ tới chiến thắng áp đảo vào năm 2019. 

“Ông Boris đã từ bỏ”, tờ báo Metro viết trên trang đầu khi nhiều nhà lập pháp đặt câu hỏi về việc liệu cựu Thủ tướng Anh có kiếm đủ số phiếu ủng hộ hay không. Vào ngày 23/10, chỉ hơn 50 nhà lập pháp tuyên bố sẽ bầu cho ông Johnson.

Nhiều người ủng hộ cựu Thủ tướng Johnson đã cáo buộc ông Sunak phản bội sau khi ông này từ chức Bộ trưởng Tài chính vào mùa hè. Động thái trên đã khởi đầu làn sóng phản đối và cuối cùng buộc ông Johnson phải từ chức.

Ông Sunak đã nhận được sự quan tâm khi trở thành Bộ trưởng Tài chính dưới thời Thủ tướng Johnson ngay khi đại dịch COVID vừa ập tới. Chương trình “nghỉ phép” của ông Sunak đã hỗ trợ hàng triệu người Anh trong các cuộc phong tỏa. 

Nếu được Đảng Bảo thủ chọn lựa, ông Sunak sẽ trở thành Thủ tướng gốc Ấn đầu tiên của nước Anh. Gia đình của ông Sunak đã di cư tới Anh vào năm 1960, giai đoạn mà người dân từ các thuộc địa cũ đã tới Anh nhằm giúp tái thiết đất nước sau Thế chiến II.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Oxford, ông đã theo học Đại học Stanford và gặp gỡ người vợ của mình là bà Akshata Murthy. Bố vợ ông Sunak là tỷ phú Ấn Độ N. R. Narayana Murthy, nhà sáng lập của tập đoàn công ngh Infosys. Ông Rishi Sunak cũng từng làm việc tại Goldman Sachs trong vị trí nhà phân tích.