Amazon đánh bại Walmart trở thành nhà bán lẻ lớn nhất thế giới

Amazon đã vượt qua Walmart để trở thành nhà bán lẻ lớn nhất thế giới bên ngoài Trung Quốc. Đây được xem là một cột mốc quan trọng cho thấy khách hàng đang chuyển dịch từ thói quen mua sắm truyền thống sang mua sắm trực tuyến, The New York Times đưa tin.

Với nhu cầu được thúc đẩy mạnh nhờ đại dịch COVID-19, khách hàng đã chi tiêu hơn 610 tỷ USD trên Amazon trong vòng 12 tháng tính đến tháng 6/2021, theo công ty tư vấn tài chính FactSet. Trong khi đó, vào tuần này, Walmart công bố doanh số 566 tỷ USD trong 12 tháng tính đến tháng 7/2021.

Theo The New York Times, nếu tính cả Trung Quốc đại lục, Alibaba hiện vẫn đang là nhà bán lẻ lớn nhất thế giới vì cả Walmart và Amazon đều không hoạt động tại quốc gia này.

Trong cuộc đua vượt qua Walmart, Amazon đã đánh bại được một trong những công ty bán lẻ thành công (và đáng sợ) nhất trong vài thập niên trở lại đây. Walmart đã hoàn thiện được một mô hình bán lẻ với khả năng tối ưu chi phí vận hành. Bằng cách này, Walmart có thể bán hàng với giá thấp hơn và hạ gục mọi đối thủ.

Dù vậy, ngay cả với sự hiệu quả và quyền lực nói trên, internet đã giúp các công ty bán lẻ như Amazon có những lợi thế và giành chiến thắng. Tốc độ giao hàng (nhiều món hàng có thể được giao trong chỉ 1 – 2 ngày) cùng số lượng hàng hoá đa dạng giúp Amazon thu hút được khách hàng và biến rất nhiều trong số đó thành khách hàng trung thành.

"Đây là một khoảnh khắc lịch sử", ông Juozas Kaziukenas, người sáng lập của Marketplace Pulse, nói. "Walmart đã duy trì được vị thế của mình quá lâu và giờ thì Amazon xuất hiện với một mô hình hoàn toàn khác và thay thế họ ở vị trí số 1".

Các nhà  đầu tư Phố Wall đã chờ đợi khoảng khắc chuyển giao quyền lực bán lẻ này suốt nhiều năm. Dù vậy, COVID-19 đã khiến quá trình diễn ra hơn bao giờ hết khi nhiều người không thể ra khỏi nhà vì bệnh dịch. Thực tế, doanh số bán hàng của Walmart cũng tăng mạnh trong đại dịch song tốc độ không bằng Amazon.

Doanh số bán hàng của Walmart tăng 24 tỷ USD trong năm 2020. Trong cùng kỳ, tổng giá trị giao dịch hàng hoá trên Amazon tăng lên gần 200 tỷ USD, theo ước tính của các nhà phân tích.

Dù vậy, với cách tính toán số liệu khác nhau, so sánh giữa Amazon và Walmart đôi khi khá khập khiễng. Xác định được giá trị doanh số bán hàng của Walmart khá đơn giản vì gần như toàn bộ đều được giao từ kho hàng của chính Walmart và số liệu cũng được công khai hàng quý.

Dù vậy, các nhà phân tích phải tính toán doanh số bán hàng của Amazon theo cách "ước tính" vì phần lớn những gì khách hàng mua trên nền tảng này đều đến từ các nhà bán hàng bên thứ ba. Amazon thường chỉ công bố báo cáo bao gồm phí mà Amazon thu được từ các giao dịch này.

Thành công của Amazon khiến hãng này đang phải đối mặt với nhiều sự "nhòm ngó". Công ty cũng phải nhận không ít sự phàn nàn, ví dụ như cách nó đối xử với công nhân hay ảnh hưởng đến kinh tế quốc gia, địa phương. Thực tế, Walmart cũng từng phải đón nhận những vấn đề tương tự trong giai đoạn phát triển bùng nổ nhất hơn 10 năm trước.

Ông Guru Hariharan, người từng làm việc trong mảng bán lẻ của Amazon, nói rằng Amazon vượt qua Walmart bằng cách chơi một cuộc chơi khác.

Walmart gắn chặt với mô hình bán hàng trực tiếp và mảng kinh doanh đồ tươi sống. Dù vậy, mua sắm trực tuyến có tốc độ phát triển nhanh hơn so với cửa hàng vật lý, bất chấp thực tế rằng nó mới chỉ đang chiếm tỷ trọng 1/7 tổng doanh số bán lẻ của Mỹ. Theo eMarketer, thị phần bán lẻ trực tuyến tại Mỹ của Amazon đạt 41%, con số này của Walmart chỉ là 7%.

Thành công của Amazon một phần đến từ việc mở cửa website của mình cho các nhà bán hàng bên thứ ba, bên cạnh các sản phẩm mà nó tự phân phối. Cách vận hành này tăng số lượng hàng hoá mà người dùng có thể lựa chọn. Hiện tại, có khoảng gần 2 triệu nhà bán hàng đang hoạt động trên Amazon.

Với mô hình của Amazon, rất khó để có thể đánh giá quy mô thực sự của công ty này. Amazon chỉ báo cáo số phí thu được tự các nhà bán hàng để đăng, bán hàng và quảng bá sản phẩm, thay vì số tiền thực tế chảy qua mô hình kinh doanh của họ. Mô hình này có lợi nhuận cao hơn nhưng doanh thu lại thấp hơn.

"Nó khiến Amazon dường như nhỏ hơn nhưng thực ra họ đang che giấu thực tế", ông Juozas Kaziukenas nhìn nhận.

Đây là lý do vì sao nhiều nhà phân tích đang muốn ước tính số liệu "tổng giá trị hàng hoá giao dịch" (GMV) trên Amazon, cho dù nó đến từ kho hàng của Amazon hay một nhà bán hàng bên thứ ba.

Trong 12 tháng gần nhất, Amazon báo cáo tổng doanh thu bán lẻ đạt 390 tỷ USD. Dù vậy, tổng doanh số sản phẩm, bao gồm cả các giao dịch bên thứ 3, cao hơn gần 60%, theo ước tính của các nhà phân tích.

Amazon không thường xuyên công bố GMV của mình. Tuy nhiên, vào năm 2019, trước áp lực các vụ điều tra liên quan đến độc quyền, Amazon chia sẻ GMV đạt 227 tỷ USD như một cách để chứng minh các nhà bán hàng bên thứ 3 đang tăng trưởng nhanh hơn bản thân các mặt hàng do Amazon phân phối.

Khi điều trần trước Quốc hội Mỹ mùa hè năm ngoái, ông Jeff Bezos, CEO Amazon, nhắc đến Walmart như một ví dụ cho thấy sự cạnh tranh trong ngành bán lẻ. "Chúng tôi cạnh tranh với những công ty lớn như Target, Costco, Kroger và tất nhiên cả Walmart, công ty có quy mô lớn gấp 2 lần Amazon", ông Jeff Bezos nói, hàm ý chỉ doanh thu của Walmart.