Ai là người trả thuế quan của ông Trump - Các nhà xuất khẩu hay người tiêu dùng Mỹ?

Mỹ đã đánh thuế lên 250 tỉ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc, nhập khẩu thép và nhôm toàn cầu, máy giặt và pin mặt trời kể từ tháng 1/2018, thời điểm chính quyền của ông Trump áp thuế quan thương mại đầu tiên.

Ông Trump đã tự gọi mình là "Người đàn ông của thuế quan" và nói rằng thuế quan mà ông đã đặt ra đối với một loạt hàng hóa và kim loại nhập khẩu đang tăng thu cho kho bạc nhà nước.

Đến giữa tháng 3, Washington đã thu về 15,6 tỉ USD thông qua thuế quan áp đặt từ tháng 2/2018, theo dữ liệu từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP). Biên lai thuế hải quan trong nửa đầu năm tài chính hiện tại, bắt đầu vào ngày 1/10, đã tăng 89% so với một năm trước lên 34,7 tỉ USD, dữ liệu từ Kho bạc Mỹ cho thấy.

Ai là người trả thuế quan?

Ông Trump nói rằng Trung Quốc đã thanh toán thuế quan Mỹ đánh lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu.

"Trong 10 tháng, Trung Quốc đã trả thuế quan cho Mỹ", ông viết trên Twitter hôm 5/5.

"Kho bạc Mỹ thu hàng tỉ USD - hàng tỉ USD - từ Trung Quốc. Chúng ta chưa bao giờ thu được 10 xu; bây giờ có hàng tỉ USD đổ vào", ông nói vào ngày 24/1.

Ảnh: Reuters.

Thanh toán tại hải quan

Thuế quan là thuế đánh vào hàng nhập khẩu. CBP thường yêu cầu các nhà nhập khẩu phải trả thuế trong vòng 10 ngày kể từ khi lô hàng của họ làm thủ tục hải quan.

Vì vậy, các công ty nhập khẩu là người trả thuế quan cho chính phủ Mỹ. Hầu hết nhà nhập khẩu hàng hóa do Trung Quốc sản xuất là các công ty Mỹ hoặc đơn vị của các công ty nước ngoài đăng kí tại Mỹ và nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc.

Mỗi mặt hàng nhập khẩu hợp pháp vào Mỹ đều có mã hải quan. Các nhà nhập khẩu dự kiến sẽ kiểm tra thuế quan và các loại thuế, phí khác dựa trên hàng hóa họ mang vào, tính toán những gì họ nợ và trả nó.

CBP xem xét các khoản thanh toán. Nếu phát hiện ra một khoản chưa thanh toán, hải quan Mỹ sẽ gửi cho nhà nhập khẩu một hóa đơn mới.

Các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ chuyển chi phí thuế quan cho nhà cung cấp tại Trung Quốc?

Một số làm vậy. Do đó, các công ty Trung Quốc phải trả một số chi phí. Một công ty nhập khẩu trả thuế có thể quản lý chi phí theo nhiều cách:

1. Trả toàn bộ chi phí và chịu mức lợi nhuận thấp hơn.

2. Giảm chi phí để bù đắp mức thuế cao hơn.

3. Yêu cầu các nhà cung cấp tại Trung Quốc giảm giá để giúp bù đắp mức thuế cao hơn.

4. Tìm kiếm nguồn cung cấp bên ngoài Trung Quốc. Vì vậy, một số công ty Trung Quốc đang mất kinh doanh.

5. Chuyển chi phí thuế quan cho khách hàng bằng cách tăng giá bán lẻ.

Hầu hết nhà nhập khẩu có thể sử dụng kết hợp những lựa chọn trên để phân bổ chi phí giữa nhà cung cấp, họ và người tiêu dùng hoặc người mua.

Cơ chế này thực sự hoạt động như thế nào?

Ví dụ, thuế nhập khẩu cao hơn đánh kim loại và các sản phẩm Trung Quốc đã làm tăng chi phí sản xuất của Caterpillar thêm hơn 100 triệu USD vào năm ngoái. Đáp lại, nhà sản xuất thiết bị hạng nặng đã tăng giá cho các sản phẩm của mình.

Nhà sản xuất máy kéo Deere & Co ước tính chi phí nguyên liệu thô tăng thêm 100 triệu USD trong năm nay vì thuế quan của Trump đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Deere đã giảm chi phí và tăng giá để bảo vệ lợi nhuận của mình.

Một báo cáo của Dịch vụ Nghiên cứu Quốc hội trong tháng 2 cho thấy thuế quan đã giá máy giặt tại Mỹ tăng tới 12% so với tháng 1/ 2018 khi thuế quan không có hiệu lực.

Theo nghiên cứu của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, thuế thép và nhôm đã tăng giá sản phẩm thép lên gần 9% vào năm ngoái, kéo chi phí cho người sử dụng thép lên 5,6 tỉ USD.

Ngoài ra, một nghiên cứu của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tại New York, Đại học Princeton và Đại học Columbia đã kết luận rằng thuế quan của Trung Quốc và thép, nhôm khiến các công ty và người tiêu dùng thiệt hại 3 tỉ USD mỗi tháng vì những khoản thuế bổ sung và công ty mất thêm 1,4 tỉ USD trong năm 2018.

Các công ty Trung Quốc trả cái gì?

Trung Quốc đã trả đũa thuế quan của Mỹ bằng cách áp thuế quan riêng đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ.

Hầu hết nhà nhập khẩu ở Trung Quốc là người Trung Quốc. Vì vậy, giống như cách chính phủ Mỹ đang nhận thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc từ các nhà nhập khẩu Mỹ, Bắc Kinh đang nhận thuế đối với hàng hóa Mỹ từ các nhà nhập khẩu Trung Quốc.

Tổng thuế quan phải trả?

Ông Trump đã áp thuế 25% đối với 50 tỉ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc và thêm 200 tỉ USD chịu thuế 10%. Về lí thuyết, điều này nghĩa là Mỹ sẽ nhận được tổng cộng 32,5 tỉ USD mỗi năm đối với bất kì mức thuế nào đang có hiệu lực.

Doanh thu thuế quan của Mỹ năm 2018 là 49,7 tỉ USD. Con số này tăng 41,2% so với mức 35,2 tỉ USD năm 2017, trước khi cuộc chiến thương mại bắt đầu.

Trung Quốc đã áp thuế 25% đối với 50 tỉ USD hàng nhập khẩu của Mỹ và 5 - 10% đối với 60 tỉ USD. Điều đó tương đương với khoảng 15,5 - 18,5 tỉ USD thuế quan.

Doanh thu thuế quan của Trung Quốc năm 2018 là 284,8 tỉ nhân dân tệ (tương đương 42,41 tỉ USD), giảm so với mức 299,8 tỉ nhân dân tệ (tương đương 44,65 tỉ USD) trong năm 2017.