Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc giảm hơn 83% trong tháng đầu năm

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong tháng 1 chỉ đạt 9 nghìn tấn, trị giá 31,3 triệu USD, giảm mạnh 58,3% về lượng và giảm 63,2% về trị giá so với tháng 12/2024, đồng thời giảm 66,9% về lượng và 73,2% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, sầu riêng tươi chiếm 60,5% tổng kim ngạch xuất khẩu, sầu riêng đông lạnh chiếm 39,2% và 0,3% còn lại là sầu riêng sấy.  

Xuất khẩu sầu riêng giảm mạnh và chạm đáy trong 2 năm qua đã ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu chung toàn ngành, khiến cho kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả nước giảm 23,3% so với cùng kỳ năm 2024, xuống còn 374,5 triệu USD.

Không chỉ giảm về lượng, giá xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong tháng 1 cũng giảm tới 11,7% so với tháng trước và giảm 19,1% so với cùng kỳ, đạt bình quân 3.475 USD/tấn.

Tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sang Thái Lan, Canada, Hong Kong, Nhật Bản, Australia tăng mạnh từ hai đến ba con số so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, thị trường tiêu thụ lớn nhất chỉ đạt 18 triệu USD, giảm mạnh 74,1% so với tháng trước và giảm 83,2% so với tháng 1/2024. Thị phần của Trung Quốc trong tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Namgiảm xuống còn 81,7% từ mức 92% của cùng kỳ năm 2024.

Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc giảm mạnh trong bối cảnh cả hai quốc gia bước vào kỳ nghỉ lễ Tết Nguyên đán vào cuối tháng 1 và đầu tháng 2. 

Bên cạnh đó, thời gian qua, Trung Quốc tăng cường kiểm tra chất lượng sản phẩm nhập khẩu, đặc biệt liên quan đến dư lượng của chất vàng O và Cadimi trên sầu riêng, sau khi phát hiện những chất này trên sầu riêng Thái Lan.

Kể từ đầu năm 2025, tất cả lô hàng sầu riêng nhập khẩu vào Trung Quốc đều phải có kết quả phân tích dư lượng Cadimi và chất vàng O, thực hiện tại các phòng thí nghiệm được nước này công nhận. Đây là quy định bắt buộc áp dụng không chỉ với sản phẩm của Việt Nam mà với tất cả các nước xuất khẩu, khiến quy trình xuất khẩu trở nên phức tạp và tốn thời gian.

Các biện pháp kiểm tra này là bước đi cần thiết của Trung Quốc nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, quy định mới đã tạo ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu và người trồng sầu riêng.

Theo Báo Công An Nhân Dân, sau Tết Nguyên đán, giá sầu riêng giảm sâu, khiến nhà vườn lo lắng. Theo các nhà vườn ở huyện Cai Lậy và thị xã Cai Lậy, những năm trước, giá sầu riêng nghịch vụ luôn giữ mức trên 100.000 đồng/kg. Thông thường, sầu riêng trái sớm thu hoạch từ tháng giêng cho đến cuối tháng 2 (Âm lịch) hàng năm, sẽ có giá 70.000 đến 90.000 đồng/kg (giống Ri6), đặc biệt năm ngoái lên 110.000 đến 130.000 đồng/kg. Còn năm nay, giá sầu riêng ở mức 35.000 đến 50.000 đồng/kg.

Vụ sầu riêng năm nay, các nhà vườn còn thất thu nặng bởi sản lượng trái giảm. Đa phần các vườn cho trái sớm đều giảm sản lượng từ 40 đến 60% do ảnh hưởng thời tiết, việc đậu trái không như mong muốn.

Thông tin từ Diễn đàn Doanh nghiệp, để khắc phục tình trạng này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang tăng cường năng lực xét nghiệm, nhằm đảm bảo không xảy ra tình trạng ùn tắc do thiếu phòng kiểm nghiệm.

Hiện tại Việt Nam đã có 9 phòng kiểm nghiệm được Trung Quốc công nhận và đang chờ phê duyệt thêm 6 hồ sơ để mở rộng khả năng xét nghiệm, góp phần giảm bớt áp lực trong quá trình xuất khẩu.

Về lâu dài, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang thúc đẩy đàm phán với Trung Quốc để đưa xuất khẩu sầu riêng quay trở lại theo quy định trong nghị định thư đã được hai nước ký kết, nhằm loại bỏ các biện pháp bổ sung gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Đồng thời, một chương trình giám sát dư lượng hóa chất đang được triển khai trên toàn quốc nhằm kiểm soát chất lượng ngay từ khâu sản xuất, từ đó đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn khi xuất khẩu. Điều này được kỳ vọng sẽ góp phần củng cố niềm tin của thị trường quốc tế đối với sầu riêng Việt Nam.