Các nước ASEAN tăng nhập khẩu gạo của Việt Nam

Bộ Công Thương cho biết xuất khẩu gạo của Việt Nam có nhiều dư địa ở ASEAN, bởi đây là thị trường có dân số lên tới 700 triệu dân, khoảng cách địa lý gần và có nhiều nét tương đồng về văn hóa, lối sống với Việt Nam.

Trong số các nước ASEAN, Philippines là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam.

Cụ thể, trong quý I, Philippines tiếp tục đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam, chiếm 45% trong tổng lượng và chiếm 43% trong tổng kim ngạch gạo xuất khẩu của cả nước.

Theo đó, xuất khẩu gạo sang thị trường này đạt 672.136 tấn, tương đương 311 triệu USD, tăng 63% về lượng và tăng 41% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021. Giá gạo xuất khẩu sang Philippines đạt 463 USD/tấn.

Ngoài Philippines, gạo Việt Nam còn được xuất khẩu sang các thị trường quan trọng khác trong ASEAN như Malaysia, Singapore, Indonesia, Brunei.

Đặc biệt, trong tháng 1, xuất khẩu gạo sang thị trường Malaysia đạt 34.925 tấn, tương đương 16 triệu USD, tăng 163% về lượng và tăng 156% về giá trị so với tháng 12/2021.

Xuất khẩu gạo sang Philippines và Indonesia tăng cả về lượng và giá trị, tuy nhiên Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang hai thị trường này loại gạo trắng phẩm cấp thường, độ tấm từ 20-25%, cạnh tranh chủ yếu bằng giá.

Về mặt chiến lược, ngành gạo của Việt Nam đang giảm dần sản xuất và xuất khẩu các loại gạo trắng thường nên không thể cạnh tranh về giá với các nước chuyên sản xuất gạo giá rẻ như Myanmar, Pakistan và Ấn Độ.

Những năm về trước, lúa chất lượng cao chỉ chiếm 35-40% trong cơ cấu sản xuất lúa gạo thì đến năm 2020 con số này đã đạt 75-80%. Điều này đã đưa giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng lên rất nhanh trong vài năm gần đây, đặc biệt là từ năm 2020.

Cơ cấu gạo xuất khẩu của Việt Nam đang tiếp tục chuyển dịch theo hướng gia tăng các loại gạo thơm, gạo đặc sản, gạo japonica, gạo trắng phẩm cấp cao với giá bán và giá trị gia tăng cao hơn.

Mục tiêu xuất khẩu gạo của cả nước cũng đã được điều chỉnh, đến năm 2030, dự kiến chỉ còn khoảng 4 triệu tấn. Do đó, để nâng cao hiệu quả xuất khẩu gạo sang ASEAN, ngành gạo cần rà soát lại nhu cầu nhập khẩu của từng thị trường trong ASEAN, xác định những thị trường tiêu thụ gạo phẩm cấp thường với giá rẻ, thị trường tiêu thụ gạo cao cấp, gạo thơm…

Bên cạnh đó, Việt Nam cần chú trọng các chính sách thương mại với các nước trong khu vực, tận dụng tối đa những lợi thế của các FTA giữa ASEAN với các đối tác trên thế giới.

Đồng thời, tiếp tục cải thiện trình độ công nghệ nhằm gia tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa và chuyển dịch cơ cấu sản phẩm, tăng cường thương mại dịch vụ và đầu tư, tăng lợi thế cạnh tranh của Việt Nam.