Xét xử Hà Văn Thắm chiều 23/9: 'Lãnh đạo OceanBank muốn xin miễn giảm trách nhiệm cho các bị cáo'

16h55: HĐXX dừng phiên toà, sáng mai 8h tiếp tục làm việc

16h50: Đại diện PVN khẳng định không có tài liệu nào chứng minh PVN nhận tiền từ OceanBank

Ông Hoàng Văn Dũng - Đại diện PVN (Ảnh: DB)

Trong hồ sơ vụ án không có tài liệu nào chứng minh rằng PVN nhận tiền chi lãi ngoài từ OceanBank mà dòng tiền chảy vào túi những cá nhân. Vị đại diện này yêu cầu đừng thay vì đưa ra căn cứ làm giảm tội cho những bị cáo này thì lại đưa ra những luận điểm ảnh hưởng đến những bị cáo, đơn vị khác. Đồng thời yêu cầu trong phiên toà các luật sư tránh những luận điểm quy kết khi không có tài liệu chứng cứ.

16h36: Luật sư Nguyễn Đình Hưng: "Lãnh đạo OceanBank muốn xin miễn giảm trách nhiệm cho các bị cáo"

Luật sư Nguyễn Đình Hưng đại diện cho OceanBank (Ảnh:DB)

Mở đầu phần đối chất, Luật sư Hưng đề nghị LS Được xin lỗi vì cho là ông “khóc tại phiên toà”, điều này là không đúng. “Nếu nhầm lẫn thì hãy xin lỗi nhau đi” – Luật sư nói.

Luật sư cũng chỉ rõ các luật sư khác đang không hiểu gì về điều 42 và 52 của BLHS, vì nguyên đơn có quyền đưa những nội dung có liên quan đến vụ án chứ không có nghĩa vụ. Do vậy việc ông nói ra những căn cứ trong phiên toà là quyền chứ không phải là bắt buộc.

Luật sư khẳng định OceanBank đã nộp đơn đề nghị đền bù thiệt hại, ông xác định ở đây OceanBank không phải là nguyên đơn trong vụ án dân sự mà là trong vụ án hình sự.

Đến đây thì HĐXX tạm dừng lời đối chất của luật sư để khẳng định HĐXX đã xác định rõ việc PVN và OceanBank là nguyên đơn.

Luật sư cho biết đại diện OceanBank đã nhắn tin tha thiết muốn LS nói hộ cho các bị cáo trong phiên toà chứ không phải là vì “tình thương”. Quan điểm xin miễn giảm trách nhiệm cho các bị cáo là của lãnh đạo OceanBank chứ không phải của cá nhân ông.

16h20: Luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Văn Bình

Theo luật sư việc cho vay phụ thuộc vào ý kiến chủ quan của OceanBank, do đó hành vi vi phạm quy định cho vay của TCTD được khởi tố với Hà Văn Thắm. Không phải cứ có nhiều người tham gia thi xác định là đồng phạm trong khi ở đây không hề có sự tiếp nhận đồng ý chí với nhau.

Luật sư mong HĐXX xem xét hoàn cảnh phát sinh, mức độ hành vi, việc bị cáo không có động cơ để thực hiện sự khoan hồng với bị cáo.

16h11: Luật sư Trịnh Cẩm Bình cho rằng không thể gộp chung trách nhiệm liên quan đối với khoản tiền chi lãi ngoài.

Luật sư Trịnh Cẩm Bình bào chữa cho bị cáo Vũ Thị Thùy Dương (Ảnh:DB)

Theo luật sư, VKS chưa đưa ra đối đáp cụ thể những quan điểm mà luật sư đưa ra. VKS chưa xác định, đánh giá ý thức chủ quan của các bị cáo ở thời điểm phạm tội để đưa ra mức đề nghị hình phạt tương xứng với hành vi.

Luật sư cho rằng nhận định của VKS "chi lãi ngoài vì đảm bảo công việc ổn định, có lương" là không phù hợp vì có những người đã gắn bó với ngân hàng cả hơn chục năm, đổ mồ hôi với nhiều công việc để có đồng lương. Theo nội quy lao động của OceanBank, người lao động phải tuân thủ sự điều hành của người quản lý trực tiếp, của quản lý cấp trên về nghiệp vụ.

Luật sư muốn được VKS tranh luận về đề nghị giảm trừ trách nhiệm dân sự 307 tỷ đối với Vũ Thị Thùy Dương. Luật sư đề nghị VKS cho biết căn cứ nào để xác định số tiền này trong khi các chi nhánh bên dưới đã phải chịu trách nhiệm với số tiền trên rồi, bà Dương chỉ là người tổng hợp thì lại phải chịu trách nhiệm với số tiền cộng gộp.

15h59: Các bị cáo khác cũng thoả mãn để được miễn trách nhiệm hình sự

Luật sư Nguyễn Phương Nam (Ảnh:DB)

Luật sư đặt vấn đề: VKS đã áp dụng điều 25 của BLHS miễn hình phạt cho 4 bị cáo Nguyễn Việt Hà (GĐCN Thái Bình), NguyễnPhan Trung Kiên (GĐPGD Đông Đô), Trần Anh Thiết (GDCN Hà Nội), Nguyễn Thị Loan (GĐPGD Trung Yên) thì có thể hiểu là miễn trách nhiệm hình sự hay không.

Nếu như vậy, theo luật sư nếu theo điều này thì nhiều bị cáo khác cũng thoả mãn để được hưởng miễn trách nhiệm hình sự, đề nghị VKS xem xét để đảm bảo sự công bằng cho các bị cáo.

Tại sao VKS không đọc hợp đồng lao động mà lại đưa ra làm căn cứ

Theo luật sư, bị cáo Hà Văn Thắm cũng đã cho rằng các Giám đốc khối, Giám đốc chi nhánh có muốn cũng không thể dừng việc chi lãi ngoài được. Do vậy các bị cáo này không hề có hành vi cố ý trực tiếp. Làm sao lại có hành vi cố ý gián tiếp trong việc chi chăm sóc khách hàng này được?

Luật sư rất thất vọng với nhận định của VKS khi nói rằng: “Mặc dù chưa đọc HĐ lao động của OceanBank nhưng chắc chắn rằng trong điều luật của bộ lao động không thể có điều nào nói rằng phải tuân theo chỉ đạo của cấp trên kể cả việc trái luật” .Theo BLHS tất cả các chứng cứ đều được kiểm tra một cách toàn diện công khai tại phiên toà. Vậy mà đối với một chứng cứ quan trọng như vậy thể hiện mối quan hệ giữa hai đối tượng mà VKS lại nói là “không đọc”.

15h50: Luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Minh Đạo

Luật sư không đồng tình về quan điểm của VKS là các Giám đốc Chi nhánh phải chịu trách nhiệm cao nhất. Luật sư cho rằng chủ trương chi lãi ngoài là từ Chủ tịch HĐQT và thực hiện trên toàn hệ thống. Các vị giám đốc cũng không thể có hành vi ngăn cản hành vi này do vi phạm những điều khoản của hợp đồng lao động.

Bị cáo Đạo cũng không thực hiện chỉ đạo, không trực tiếp nhận chi lãi ngoài do đó ở đây bị cáo có ý chí cực kỳ mờ nhạt. Luật sư cho rằng không có mối quan hệ nhân quả giữa số tiền chi ra của các chi nhánh để từ đó cá thể hoá hành vi và đưa ra mức án cao hơn đối với những chi nhánh chi nhiều lãi hơn.

Đề nghị VKS và HĐXX xem xét vào những hành vi cụ thể để miễn trách nhiệm dân sự cho bị cáo Đạo.

15h42: Luật sư Nguyễn Đức Toàn bào chữa cho bị cáo Đỗ Đại Khôi Trang

Luật sư Nguyễn Đức Toàn (Ảnh: DB)

Cáo trạng xác định sai thời gian làm việc của bà Trang tại OceanBank là sai. Bà Trang bắt đầu làm việc tại OceanBank từ tháng 8/2012, và từ tháng 9/2012 - 12/2014 bà Trang làm Giám đốc khối KHCN.

VKS cho rằng OceanBank hoạt động không có lãi mà các khoản tính lãi trên cơ sở các khoản dự thu nhưng khoản dự thu nào thì lại không nêu rõ, và nếu có khoản dự thu thì khoản đó có liên quan đến hoạt động huy động vốn hay không. Vì đây là căn cứ để chứng minh tội phạm.

Theo VKS mục đích chung của tất cả các bị cáo là vi phạm Thông tư 02 và ở một mức độ nào đó các bị cáo cũng được mức lợi nhất định là có công ăn việc làm. Nhưng điều này là không đúng, khi là đồng phạm phải có chung ý chí và sự bàn bạc để thực hiện hành vi, nhưng ở đây là thực hiện hành vi dưới mối quan hệ hành chính là phục tùng cấp trên chứ không phải là bàn bạc.

Bị cáo Trang thực hiện tiếp nhận công việc bàn giao không liên quan gì đến hoạt động tài chính kế toán. Bà Trang nói không nhận chỉ đạo từ ông Thắm và bà Thu mà chỉ tiếp nhận từ Phó TGĐ Trần Thanh Quang và cũng không thực hiện chỉ đạo Phó Giám đốc khối thực hiện việc chi lãi ngoài, nhưng vẫn chưa được làm rõ.

Luật sư cho rằng cần có sự công bằng khi xem xét trách nhiệm giữa các khối hội sở với các chi nhánh.

15h30: Luật sư Nguyễn Minh Thu bào chữa cho bị cáo Trần Thị Thu Hương – nguyên GĐCN Hải Dương

Luật sư Nguyễn Minh Thu (Ảnh:DB)

Luật sư Thu hoàn toàn đồng ý với việc Giám đốc chi nhánh phải là người chịu trách nhiệm cao nhất trong hoạt động của chi nhánh. Nhưng luật sư cho rằng tất cả những chứng cứ đều không được VKS ghi nhận và VKS vẫn giữ nguyên quy buộc về số tiền 21 tỷ đồng mà bị cáo Hương phải chịu trách nhiệm.

Bị cáo Hương không biết, không thực hiện nhân – chi tiền cho khách hàng, hoạt động này không nằm trong phạm vi hoạt động của chi nhánh, do đó mong HĐXX xem xét. Theo luật sư căn cứ vào công văn hướng dẫn 276 về BLHS, phải chăng có yếu tố cảm tính là cứ nhân viên của HVT thì phải chịu xử phạt hình sự.

Một vấn đề mà luật sư cho rằng cũng có yếu tố cảm tính nữa của VKS là sự phận hoá về mức án. Theo điều luật quy định về việc được hưởng án treo thì không căn cứ vào mức độ thiệt hại, do đó các bị cáo bị truy tố tội “Cố ý làm trái …” đều có quyền được hưởng án treo. Điều 54 và 59 của BLHS 1999 không quy định là thiệt hại nhiều hay ít mới được miễn trách nhiệm hình sự.

Trong nhóm 6 bị cáo bị án phạt cao nhất đối với các Giám đốc CN thì bị cáo Hương là người duy nhất nộp tiền để đền bù thiệt hại lại không được áp dụng một tình tiết giảm nhẹ nào.

15h19: Luật sư Hà Hải bào chữa cho bị cáo Phạm Công Danh

Luật sư Hà Hải bào chữa cho bị cáo Phạm Công Danh (Ảnh: DB)

Luật sư Hải cho rằng tài sản bảo đảm cho khoản vay 500 tỷ đồng là hoàn toàn đầy đủ giá trị pháp lý. Nếu luật sư bào chữa cho bà Phấn cho rằng thời điểm 6/6/2012 là thời điểm ký biên bản chuyển giao tài sản từ bà Phấn cho ông Danh là hoàn toàn không đúng.

Theo luật sư, đến tháng 3/2013 mới được NHNN chấp nhận phương án tái cơ cấu nên việc LS của bà Phấn cho rằng mục đích sử dụng 500 tỷ đồng cho mục đích tái cơ cấu của NH Đại Tín là không đúng. Thời điểm đó việc chuyển nhượng giữa ông Danh và bà Phấn chưa được hoàn tất và NH Đại Tín vẫn là sở hữu của bà Phấn, trước khi chuyển nhượng cho ông Danh bà Phấn phải lo khoản tiền này để góp vào đảm bảo thanh khoản cho Đại Tín.

Luật sư cho rằng ông Thắm là người quyết định cho vay, ông Danh không biết về vấn đề này, ông Thắm nhận từ ông Danh 500 tỷ nên hơn ai hết ông Thắm là người mong muốn giao dịch thành công.

Luật sư chỉ ra những tài sản thế chấp cho khoản vay này tính đến thời điểm hiện tại vẫn là thuộc sở hữu và do nhóm liên quan đến bà Sáu Phấn sử dụng, ông Danh không có quyền lợi gì.

14h56: HĐXX tạm nghỉ

14h25: Luật sư Hoàng Huy Được khẳng định Thông tư 02 là trái pháp luật

Luật sư Hoàng Huy Được (Ảnh:DB)

Theo luật sư Được, các bị cáo ông đại diện có người mãi về sau mới về làm việc tại OceanBank khi hoạt động chi lãi ngoài đã được diễn ra từ trước đó. Các bị cáo này không hề nhận chỉ thị từ ông Thắm và bà Thu, đồng thời không thực hiện việc nhận tiền hay chi tiền.

Những khoản lãi chi ngoài nhưng không vượt trần vẫn được quy vào số thiệt hại mà không dược tách bóc vẫn chưa được VKS đối đáp.

Về những nguyên tắc bị vi phạm nghiêm trọng của đoàn Giám định nhưng vẫn VKS sử dụng kết quả giảm định như một bằng chứng để chứng minh thiệt hại.

Luật sư khẳng định Thông tư 02 là trái với BLDS và vi phạm pháp luật. Khi được hỏi về vấn đề lãi suất cho vay của ngân hàng thì đại diện của NHNN vẫn không đưa ra được trả lời. Các luật sư không hề có động cơ gì khác khi muốn làm rõ vấn đề này ngoài việc muốn HĐXX đánh giá một cách khách quan nhất trong phiên toà.

Mặt khác, theo luật sư thông tư 02 ban hành ra đã có quy định về chế tài xử phạt hành chính khi vi phạm nhưng trong trường hợp này lại bị xử lý hình sự. Ngoài Thông tư 02, NHNN còn có văn bản số 4605 yêu cầu tất cả các ngân hàng phải tuân thủ các quy định về lãi suất. Rõ ràng đây là các văn bản quy định trong hoạt động kinh doanh nhưng lại đưa ra xét xử trong vụ án hình sự.

Luật sư viện dẫn Chỉ thị 02 đã thể hiện bức tranh hoạt động của các TCTD trong khoảng thời gian sau khi Thông tư 02 ra đời. Việc nói OceanBank là TCTD đầu tiên bị xử lý hình sự về hành vi chi lãi ngoài là hoàn toàn đúng. Theo luật sư đây chỉnh là căn cứ cụ thể nhất về việc xử phạt hình sự các TCTD chi lãi ngoài, kính mong VKS đưa ra căn cứ để tranh luận về vấn đề này.

14h20: Luật sư Nguyễn Văn Ánh bào chữa cho bị cáo Nguyễn Hoài Nam nguyên GĐ Khối Nguồn vốn OceanBank

Luật sư Nguyễn Văn Ánh (Ảnh:DB)

Bảo vệ cho bị cáo Nguyễn Hoài Nam, luật sư cho rằng chưa làm rõ việc cá thể hóa hành vi phạm tội. Bị cáo Nam bị truy tố đồng phạm với bị cáo Thu. Bản luận tội cho rằng bị cáo Nam giúp sức Nguyễn Minh Thu. Luật sư cho rằng đã yêu cầu VKS đối đáp nhưng chưa được đối đáp nên đề nghị đối đáp tiếp.

14h08: Luật sư Lê Vinh bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Thu Ba

Luật sư Lê Vinh bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Thu Ba (Ảnh: DB)

Theo lời bào chữa của bà Nguyễn Thị Minh Thu và Nguyễn Thị Nga là không hề chỉ đạo bà Thu Ba trong việc chi lãi ngoài. Do đó bà Ba không phải chịu trách nhiệm với số tiền 184 tỷ đồng chi lãi ngoài.

Theo quan điểm của VKS khi luận tội các bị cáo đã phân biệt các hình phạt theo khối hội sở, ban điều hành và các chi nhánh. Chính cách hiểu hệ thống tổ chức OceanBank từ cao đến thấp như vậy là không đúng với thực tế. Ngoài ban điều hành thì các khối đều có vai trò chức năng là ngang nhau. Do đó khối NH bán lẻ cũng tương đương như một chi nhánh, chỉ là khối hỗ trợ không phải là khối kinh doanh để có áp lực phải chi lãi ngoài.

Trong trường hợp vẫn xem xét truy tố, bà Thu Ba không có những hành vi chi tiền, vi phạm nguyên tắc kế toán trong khi vẫn được xem xét mức án cao như vậy thì là chưa công bằng. Bà Thu Ba chỉ có nhiệm vụ lập dữ liệu về khách hàng cá nhân, mang tính chất tổng hợp số liệu. Do vậy đề nghị HĐXX xem xét lại.

Bị cáo Nguyễn Thị Thu Ba – nguyên GĐ Khối Ngân hàng bán lẻ OceanBank bị truy tố về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Mức án đề xuất đối với bà Ba là 5- 6 năm tù. Đồng thời, bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc công việc liên quan trong lĩnh vực từ 4-5 năm sau khi chấp hành án.

Luật sư cho rằng tất cả các bị cáo đều xứng đáng được hưởng hai tình tiết giảm nhẹ là: phạm tội trong tình thế yêu cầu của tình thế cấp thiết; phạm tội do hoàn cảnh khó khăn mà không phải do mình gây ra.

Cụ thể, lạm phát thời điểm chi lãi ngoài đã có thời điểm tăng trên 18% nên các ngân hàng thương mại đã lựa chọn chi lãi vượt quá mức 18%. Các ngân hàng có hai lựa chọn bảo vệ ngân hàng hay sự an toàn của hệ thống. Lúc đó ông Thắm đã lựa chọn việc bảo vệ OceanBank, xứng đáng được hưởng tình tiết giảm nhẹ trên.

14h03: Luật sư bào chữa cho Nguyễn Xuân Thắng

Luật sư đồng ý với những ý kiến đề xuất của VKS về bị cáo Nguyễn Xuân Thắng. Luật sư đề nghị bị cáo Thắng được hưởng thêm tình tiết giảm nhẹ là có ý thức khắc phục hậu quả.

Luật sư đề nghị HĐXX xem xét trả tự do cho bị cáo Thắng do thời gian tạm giam bị cáo Thắng đã hơn 30 tháng gần bằng khoảng thời gian đề nghị án của VKS.

13h55: Luật sư Trang bào chữa cho bà Hứa Thị Phấn

Luật sư Trang bào chữa cho bà Hứa Thị Phấn (Ảnh:DB)

Theo luật sư, VKS không có chứng cứ nào cho thấy bà Phấn có động cơ mục đích cho Phạm Công Danh mượn tài sản để đi vay.

Trong số 7 nội dung mà bà luật sư đã đưa ra trong phần bào chữa cho bị cáo thì VKS chưa đưa ra ý kiến cho bất kỳ một nội dung nào. Đề nghị VKS đưa ra những căn cứ xác định những luận điểm này của luật sư là đúng hay sai, đồng ý hay không đồng ý.

Tiếp tục đưa ra những lời bào chữa cho bị cáo Hoàng Thị Bích Vân - nguyên GĐCN TP Hồ Chí Minh.

Luật sư cho rằng Thông tư 02 là một văn bản quy phạm chứa luật chứ không phải là văn bản luật nên nếu không chứng minh được rõ thì không có căn cứ để cáo buộc các bị cáo vi phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bị cáo Hoàng Thị Bích Vân - nguyên GĐCN TP Hồ Chí Minh bị đề nghị án 36 - 42 tháng tù vì tội Cố ý làm trái quy đinh của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

VKS đã tách bị cáo Hoàng Thị Bích Vân ra khỏi nhóm Giám đốc CN khác bởi vì CN TP HCM chi lãi ngoài nhiều hơn các bị cáo khác. Căn cứ nào để VKS tách hành vi của các bị cáo này thành hai nhóm án treo và án phạt tù. Đề nghị HĐXX bác bỏ cáo buộc này ra khỏi hình phạt của bị cáo Bích Vân.

13h51: HĐXX bắt đầu làm việc