|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Hàng hóa

WSJ: Nguồn cung cà phê, thiếc đứt đoạn khi sóng COVID ập đến Việt Nam và châu Á

10:29 | 19/09/2021
Chia sẻ
Đại dịch COVID-19 tại Đông Nam Á đã làm tắc nghẽn các cảng biển và nhiều buộc đồn điền cũng như cơ sở chế biến nông sản, kim loại phải đóng cửa. Điều này đang gây lũng đoạn chuỗi cung ứng của các nguyên liệu thô như dầu cọ, cà phê và thiếc trên toàn cầu.

Theo Wall Street Journal (WSJ), giãn cách kéo dài ở Việt Nam - nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới theo khối lượng, khiến hoạt động chế biến và xuất khẩu hạt cà phê trở nên trì trệ, từ đó làm gia tăng lo ngại về nguồn cung giữa lúc sản lượng của Brazil lao dốc.

Ở diễn biến khác, các lệnh hạn chế đi lại ở Malaysia, nhà sản xuất dầu cọ số hai thế giới, khiến người lao động nhập cư khó di chuyển đến các đồn điền. Giá dầu cọ dùng để chế biến kẹo, dầu gội và nhiên liệu sinh học vì thế đang tăng rất cao.

Ngoài ra, nguồn cung thiếc toàn cầu cũng bị gián đoạn do dịch bệnh tại một nhà máy ở Malaysia. Do đó, giá của loại vật liệu công nghiệp được sử dụng để kết nối chip máy tính với bảng mạch trong thiết bị điện tử này ngày càng leo thang.

Những cú sốc về nguồn cung tại châu Á gây ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu, vì Việt Nam và Malaysia vốn chiếm thị phần lớn ở các mặt hàng chủ chốt như cà phê, dầu cọ, thiếc

Bà Trinh Nguyen, chuyên gia kinh tế cấp cao của Natixis, nhấn mạnh

Các ông lớn trong lĩnh vực hàng tiêu dùng như Unilever (Anh) và J.M. Smucker (Mỹ) cho biết giá nguyên liệu thô nhảy vọt đang tạo thêm áp lực chi phí cho doanh nghiệp.

Tháng 7 năm nay, ông Graeme Pitkethly - CFO của Unilever, bày tỏ: "Giá dầu cọ, một thành phần quan trọng trong các sản phẩm làm sạch da của chúng tôi, hiện cao hơn 70% so với mức trung bình dài hạn. Nguyên nhân là do nhu cầu tăng cao trong khi sản lượng thu hoạch quá thấp…"

Cà phê "đắng" ở Việt Nam

Bắt đầu từ tháng 7, đợt bùng phát mới của đại dịch COVID-19 buộc Việt Nam phải áp dụng các lệnh hạn chế di chuyển, từ đó gây ảnh hưởng đến việc lưu thông hàng hóa, WSJ viết.

Hiện tại, Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê robusta lớn nhất thế giới. Đây là loại hạt cà phê dùng để chế biến cà phê hòa tan và cà phê espresso.

Bà Lê Hoàng Diệp Thảo, CEO của thương hiệu TNI King Coffee kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam, cho biết: "Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê đang gặp khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa đến các cảng để xuất ra thế giới".

Trong giai đoạn từ tháng 1 đến ngày 15/8 năm nay, xuất khẩu cà phê của Việt Nam đã giảm 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. "Các thương nhân trong và ngoài nước đang vô cùng lo lắng", bà Thảo nhấn mạnh.

WSJ: Nguồn cung cà phê, thiếc đứt đoạn khi sóng COVID ập đến Việt Nam và châu Á - Ảnh 2.

Một kho chứa cà phê tại Việt Nam vào năm 2019, trước khi đại dịch bùng phát trên toàn cầu. (Ảnh: Reuters).

Thông thường, các hãng cà phê lớn thường trộn chung hạt cà phê robusta và arabica trong các sản phẩm bán ra thị trường. Giá của hai loại cà phê này đã tăng vọt trong năm nay, chủ yếu là do hạn hán và sương giá ở Brazil - nước xuất khẩu cà phê số một thế giới. Tình trạng trì trệ ở Việt Nam trong vài tháng qua càng góp phần đẩy giá lên cao hơn.

Chia sẻ với WSJ, các công ty cà phê phương Tây cho biết giá quá cao sẽ gây hại cho người tiêu dùng. CFO Tucker Marshall của tập đoàn Smucker lưu ý: "Chúng tôi sẽ thực hiện điều chỉnh giá cùng một số biện pháp khác để đảm bảo công ty khắc phục được cú sốc giá nguyên liệu thô".

Ông Michael Orr, phát ngôn viên của hãng cà phê JDE Peet (Hà Lan), khẳng định: "Trong năm qua, chúng tôi đã chứng kiến sự tăng mạnh về giá nguyên liệu, cước vận tải và một số chi phí khác. Điều này buộc công ty phải thực hiện các biện pháp thích hợp".

"Trong quá khứ, những biến động lớn về giá hạt cà phê đều được phản ánh trên thị trường, chúng tôi dự đoán lần này cũng không ngoại lệ", vị phát ngôn viên hàm ý.

Đồn điền dầu cọ thiếu nhân công

Một lý do làm giá dầu cọ tăng nóng là số ca nhiễm COVID-19 tại Malaysia tăng đột biến. Trong đợt bùng phát tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch xuất hiện, quốc gia Đông Nam Á này đang báo cáo kỷ lục gần 19.000 ca nhiễm mới và 400 ca tử vong mỗi ngày.

Lệnh hạn chế đi lại được áp dụng từ tháng 3 năm ngoái khiến người lao động khó di chuyển đến các đồn điền, dẫn đến số lượng nhân công sụt giảm nghiêm trọng. Ngành dầu cọ Malaysia xưa nay vốn phụ thuộc khá nhiều vào lượng lao động nhập cư từ Indonesia cũng như Bangladesh và Ấn Độ.

WSJ: Nguồn cung cà phê, thiếc đứt đoạn khi sóng COVID ập đến Việt Nam và châu Á - Ảnh 3.

Xuất khẩu dầu cọ của Malaysia sụt giảm vì thiếu công nhân. (Ảnh: Bloomberg).

Hơn nữa, các biện pháp phong tỏa được áp dụng cứng nhắc trong nước trong vài tháng gần đây càng làm tăng thêm thách thức cho các công ty sản xuất dầu cọ. Ông lớn Sime Darby Plantation cho biết nhu cầu công nhân của công ty hiện chỉ được đáp ứng ở mức 20%, thiếu khoảng 6.000 lao động.

Gần đây, FGV Holding, doanh nghiệp sản xuất khoảng 15% lượng dầu cọ thô của Malaysia, phải đóng cửa nhà máy xay xát sau khi phát hiện các ca nhiễm COVID-19 trong công xưởng.

Kết quả là, xuất khẩu dầu cọ của Malaysia trong 8 tháng đầu năm nay giảm 13,6% so với cùng kỳ năm 2020, theo dữ liệu từ Hội đồng Dầu cọ Malaysia. Nhà phân tích Ivy Ng của hãng tư vấn CGS-CIMB Securties dự đoán phải đến đầu năm sau thì chính phủ mới nới lỏng các quy định về lao động nước ngoài.

Chuỗi cung ứng thiếc đổ rạp

Giá thiếc đã tăng nóng trong những tháng gần đây sau khi Malaysia Smelting Corp., một trong các nhà sản xuất thiếc tinh luyện lớn nhất thế giới, cắt giảm nhân việc và tạm dừng hoạt động trong nhiều tháng để tuân thủ quy định chống dịch của chính phủ.

Trong tháng 6/2021, xuất khẩu thiếc của Malaysia tụt mạnh 29% so với cùng kỳ năm trước. Đại diện của Malaysia Smelting cho biết, hoạt động tinh luyện thiếc vẫn chưa thể trở lại bình thường.

Trong báo cáo tài chính tháng trước, Malaysia Smelting cho hay: "Giá thiếc sẽ tiếp tục xu hướng tăng do nhu cầu thiếc hàn trong thiết bị điện tử bùng nổ, trong khi nguồn cung bị gián đoạn vì phong tỏa ở các nước sản xuất thiếc trên toàn cầu".

Yên Khê