WB: NHNN nên thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ để đảm bảo neo giữ lạm phát

Trong báo cáo vĩ mô mới công bố, Ngân hàng Thế giới World Bank (WB) cho biết dù nền kinh tế vẫn đang phục hồi mạnh mẽ, nhưng những bất định gia tăng liên quan đến kinh tế toàn cầu chững lại, lạm phát trong nước gia tăng, điều kiện huy động tài chính toàn cầu bị thắt chặt cho thấy Việt Nam cần tăng cường cảnh giác và linh hoạt về chính sách.

Trong điều kiện nền kinh tế chưa phục hồi đầy đủ và tăng trưởng ở những thị trường xuất khẩu chủ lực dự kiến sẽ yếu đi, chính sách tài khóa chủ động nhằm hỗ trợ nền kinh tế trong thời gian tới cần bám sát kết quả kinh tế và phối hợp với chính sách tiền tệ.

Đồng thời vì CPI và CPI cơ bản đang tiếp đến mức 4% - bằng mức lãi suất chính sách của cấp có thẩm quyền - cơ quan tiền tệ cần sẵn sàng cân nhắc thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ để đảm bảo neo giữ lạm phát.

Lạm phát chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng từ 2,9% trong tháng 8 lên 3,9% trong tháng 9. Dịch vụ vận tải không còn là yếu tố chính gây ra lạm phát do giá xăng và dầu đã giảm, ở mức 5,9% trong tháng 09 (so tháng trước) và chỉ cao hơn 11,2% so với năm trước.

Ngược lại, lạm phát gia tăng do giá cả tăng trong lĩnh vực giáo dục (từ -0,6% (so cùng kỳ năm trước) lên 8,4% (so cùng kỳ năm trước), lĩnh vực nhà ở và vật liệu xây dựng (từ 1,4% (so cùng kỳ năm  trước) lên 4.4% (so cùng kỳ năm trước)) trong tháng 9/2022 so với tháng 8.

Học phí tăng do mức trần và các mức miễn giảm học phí trong giai đoạn đại dịch đã kết thúc, khiến cho chi phí giáo dục đại học cao hơn. Nhu cầu nhà ở gia tăng ở các đô thị khi năm học mới bắt đầu cũng khiến cho giá thuê nhà cao hơn.

Lạm phát giá lương thực thực phẩm tăng từ 3,3% trong tháng 8 (so cùng kỳ năm trước) lên 3,7% trong tháng 9 (so cùng kỳ năm trước) do giá đầu vào nông nghiệp và cả nhu cầu trong nước đều gia tăng.

Lạm phát cơ bản, nghĩa là không bao gồm giá lương thực thực phẩm, năng lượng các mặt hàng có giá do nhà nước quản lý (giáo dục và y tế) tiếp tục tăng từ 3,1% trong tháng 8 (so cùng kỳ năm trước) lên 3,8% trong tháng 9 (so cùng kỳ năm trước), là mức cao nhất trong 7 năm qua. 

Các chuyên gia của WB cũng lưu ý khi giai đoạn giãn hoãn thời gian trả nợ đã kết thúc và điều kiện huy động tài chính bị thắt chặt, khu vực tài chính phải đối mặt với rủi ro gia tăng, đồng thời đòi hỏi phải có hướng dẫn từ phía NHNN để ngăn chặn những rủi ro đó bị hiện thực hóa ở cấp độ ngành, có thể gây ảnh hưởng đến nền kinh tế thực.

Sự kiện xáo trộn gần đây liên quan đến vụ việc của Ngân hàng Thương mại Sài Gòn (SCB) cho thấy nhu cầu cần nâng cao minh bạch thông qua công bố kịp thời thông tin chi tiết về kết quả hoạt động của khu vực ngân hàng, tăng cường quản trị doanh nghiệp và tăng cường giám sát dựa trên rủi ro, bao gồm giám sát hoạt động cho vay của các tập đoàn doanh nghiệp và cho vay bên liên quan để can thiệp sớm, và tăng cường cơ chế xử lý ngân hàng.