Vốn đầu tư vào giới startup công nghệ châu Âu có thể giảm mạnh trong năm 2023, AI trở thành 'cứu cánh'

Tổng vốn đầu tư vào các công ty khởi nghiệp công nghệ tại châu Âu dự kiến giảm thêm 39% trong năm nay, theo dữ liệu từ công ty đầu tư mạo hiểm Atomico, khi lĩnh vực công nghệ trên toàn cầu vẫn gặp khó.

Atomico cho biết, nguồn vốn tài trợ cho các công ty khởi nghiệp được hỗ trợ bởi liên doanh của châu Âu được dự báo sẽ giảm từ 83 tỷ USD vào năm 2022 xuống còn 51 tỷ USD vào năm 2023. Điều đó phần lớn là do sự rút lui của các nhà đầu tư Mỹ. Các quỹ đầu tư của Mỹ trước đây là động lực quan trọng của hoạt động đầu tư mạo hiểm ở châu Âu và một số quỹ đầu tư mạo hiểm đáng chú ý ở Mỹ đã thành lập cơ sở ở London để tăng cường đầu tư vào khu vực.

Nguồn vốn tài trợ tiếp tục giảm ở châu Âu sau một năm tàn khốc đối với ngành công nghệ vào năm ngoái. Tổng vốn đầu tư cho các công ty khởi nghiệp công nghệ tư nhân ở châu Âu đã giảm 22% xuống còn 83 tỷ USD vào năm 2022 từ mức 106 tỷ USD vào năm 2021, Atomico.

Mặc dù vậy, Atomico cho biết đã có một số dấu hiệu về “khả năng phục hồi” trong ngành công nghệ châu Âu, bao gồm cả việc giá trị tổng thể của các công ty đại chúng và tư nhân đã lấy lại mốc 3.000 tỷ USD từng đạt được vào năm 2021.

Các công ty công nghệ đã phải chịu áp lực rất lớn trong hơn một năm rưỡi qua, với việc các công ty bị thúc đẩy phải ưu tiên lợi nhuận hơn tăng trưởng bằng mọi giá khi các nhà đầu tư đánh giá lại lĩnh vực này.

Một vài công ty công nghệ có giá trị cao đã chứng kiến giá cổ phiếu của họ chịu áp lực từ các yếu tố toàn cầu, bao gồm cả cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine cũng như việc chính sách tiền tệ thắt chặt hơn.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác đã tăng lãi suất và rút lại các gói kích thích để ngăn chặn lạm phát tăng vọt. Điều đó đã thúc đẩy các nhà đầu tư đánh giá lại các công ty công nghệ, những công ty có giá trị thường được tính dựa trên kỳ vọng về dòng tiền trong tương lai.

Thời gian đen tối vẫn còn

Năm ngoái, các công ty công nghệ đã chứng kiến giá cổ phiếu giảm mạnh. Đơn cử, gã khổng lồ ngành “mua trước, trả sau” (BNPL) của Thụy Điển là Klarna đã chứng kiến định giá công ty giảm 85% xuống còn 6,7 tỷ USD.

Atomico nói rằng thị trường công nghệ tổng thể ở châu Âu đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể trong tổng thể về mặt định giá. Giá trị doanh nghiệp trung bình của các công ty dịch vụ phần mềm hiện ở mức khoảng 5 lần doanh thu, giảm so với mức trung bình dài hạn là 7,8 lần.

Các đợt sa thải nhân sự cũng đã gây khó khăn cho ngành công nghệ. Trong quý đầu tiên của năm 2023, đã có 11.100 nhân sự ngành công nghệ bị sa thải trên khắp châu Âu, theo Atomico, chiếm khoảng 6% trên toàn cầu.

Tom Wehmeier, đối tác tại Atomico, nói với CNBC: “Bây giờ còn quá sớm để nói về việc ngành công nghệ đã qua thời kỳ đen tối nhất hay chưa. Chúng tôi cho rằng các đợt sa thải sẽ còn tiếp tục diễn ra trong năm nay. Nó luôn là một phần bản chất của các chu kỳ thị trường”.

Trong bối cảnh đó, rất nhiều công ty mới được các cựu nhân viên tại các doanh nghiệp công nghệ lớn, những người đã mất việc trước đó, sáng lập. Sarah Guemouri, chủ tịch tại Atomico cho biết còn quá sớm để xác định liệu việc sa thải nhân viên trong năm qua có ảnh hưởng gì đến cấu trúc nhân sự mới tại các startup hay kỳ lân trong thời gian tới hay không.

Siêu chu kỳ AI sẽ trở thành cứu cánh?

Tuy nhiên, giữa những thông tin tiêu cực của ngành công nghệ, trí tuệ nhân tạo đã nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi trong ngành, với việc các công ty khởi nghiệp  trong lĩnh vực AI đã huy động được số tiền đáng kể nhờ vào tiếng vang của nhà đầu tư.

Các công ty khởi nghiệp AI sáng tạo tại châu Âu chiếm 35% tổng vốn đầu tư vào AI và các công ty máy học trên toàn cầu vào năm ngoái, tỷ lệ cao nhất từ ​​trước đến nay và là một bước nhảy vọt so với trước đây.

Wehmeir cho biết: “Chúng ta đang ở giai đoạn đầu của công nghệ siêu chu kỳ AI mới”, đồng thời cho biết thêm rằng AI tổng quát đang thúc đẩy “mức độ đổi mới to lớn” và châu Âu đang “có một chỗ ngồi trên bàn” trong lĩnh vực này.

“Điều quan trọng là chúng ta tạo ra một môi trường cho phép các tài năng ở châu Âu phát huy hết tiềm năng của siêu chu kỳ tiếp theo của ngành công nghệ, tập trung vào lĩnh vực AI”, đối tác của Atomico nói thêm.