Viettel Post sẽ về đâu trong cuộc đua chuyển phát nhanh?

CTCP Chứng khoán SSI (SSI) ra báo cáo về triển vọng kinh doanh CTCP Bưu chính Viettel (mã: VTP), với dự báo doanh nghiệp sẽ tiếp tục ghi nhận tăng trưởng về thị phần lẫn doanh thu và lợi nhuận trong những năm tới.

Động lực tăng trưởng của Viettel Post đến từ việc thị trường chuyển phát nhanh ở Việt Nam vẫn khá hấp về dài hạn, tốc độ tăng trưởng trong 5 năm ước đạt khoảng 20%-25% so với cùng kỳ, theo báo cáo của Google-Temasek.

Sức ép cạnh tranh đến từ các đối thủ mới

Năm 2020, Viettel Post đạt doanh thu 17.200 tỷ đồng, tăng 120% so với năm 2019. Song chủ yếu do tăng trưởng ở mảng thương mại không cốt lõi, đóng góp 10.600 tỷ đồng doanh thu, tăng 550% so với năm trước đó. Trong khi đó, mảng chuyển phát nhanh và logistics chỉ tăng nhẹ 7,2% so với 2019, lên 6.600 tỷ đồng doanh thu.

Đặc biệt, lợi nhuận từ mảng kinh doanh không cốt lõi rất thấp, nên mặc dù tăng trưởng doanh thu cao song không thể giúp doanh nghiệp cải thiện lợi nhuận so với năm 2019. Do đó, kết thúc năm 2020, Viettel Post ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt 481 tỷ đồng, tăng 1% so với năm trước. Đây là năm đầu tiên kể từ 2012, Viettel Post ghi nhận mức tăng trưởng một con số.

Đánh giá về kết quả hoạt động của Viettel Post trong năm qua, chuyên viên phân tích của SSI cho biết con số thực tế đạt được thấp hơn 6% lợi nhuận trước thuế ước tính của SSI đưa ra trước đó.

Trước kết quả kinh doanh thấp hơn kỳ vọng của Viettel Post, SSI đã đưa ra các nguyên nhân chính như sau:

Thứ nhất, do sức ép cạnh tranh đến từ các đối thủ mới như BEST và J&T Express đã buộc Viettel Post phải giảm giá dịch vụ trung bình khoảng 10% - 15%. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cung cấp dịch vụ thanh toán COD miễn phí cho tất cả khách hàng của mình, được tính bằng 1% tổng giá trị hàng hóa theo cơ chế giá trước đây.

Thông thường, chi phí dịch vụ giao hàng dao động từ 9% -10% giá trị hàng hoá, và khoảng 90% đơn hàng tại Việt Nam được giao bằng COD, theo Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2020.

Điều này đồng nghĩa với việc miễn phí dịch vụ COD đã khiến Viettel Post mất khoảng 10% doanh thu cốt lõi. Tổng cộng, theo ước tính của SSI, giá bán bình quân hiện tại của Viettel Post đã giảm khoảng 20% -25% so với mức trước đây.

Thứ hai, chi phí nhân viên của Viettel Post đã tăng 25% trong quý cuối cùng của năm 2020, trong khi mức thưởng cũng tăng 20% so với cùng kỳ. Theo dữ liệu từ SSI, chi phí lao động trong thời gian trước của Viettel Post thường chiếm tỷ trọng cao, khoảng 45% - 55%.

Cuối cùng, tỷ lệ chuyển phát nhanh liên tỉnh đường dài của Viettel Post thấp hơn do thu nhập ở vùng nông thôn giảm. Thông thường, vận chuyển đường dài mang lại doanh thu và tỷ suất lợi nhuận cao hơn.

Theo chuyên viên phân tích từ SSI, trên đây chính là những lý do khiến doanh thu chuyển phát nhanh của Viettel Post đi ngang so với cùng kỳ. Công ty chứng khoán ước tính thị phần của Viettel Post trong ngành chuyển phát nhanh ở Việt Nam đã giảm 2% xuống 26% trong năm 2020 do cạnh tranh gay gắt hơn và các công ty mới gia nhập thị trường.

Củng cố thị phần giai đoạn hậu COVID-19

Theo SSI, Viettel Post đang bắt đầu tập trung hơn vào việc phục vụ khối lượng ngày càng tăng mạnh của các nền tảng thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Sendo và Lazada để tiếp cận với nhiều người dùng hơn, mặc dù giá có thể thấp hơn bởi những nền tảng này có khả năng thương lượng cao hơn. Song, nếu xét trong dài hạn, tỷ suất lợi nhuận tổng thể của Viettel Post có thể được cải thiện, theo SSI.

Đơn cử, Giao hàng tiết kiệm, một công ty chuyển phát nhanh chưa niêm yết, phục vụ phần lớn cho Shopee. Năm 2019, tổng doanh thu của Giao hàng tiết kiệm 4.600 tỷ đồng, thấp hơn 40% so với Viettel Post. Nhưng tỷ suất lợi nhuận gộp là 17%, trong khi Viettel Post chỉ đạt 9,6% năm 2020.

Do đó, theo chuyên viên SSI, điều này thể hiện tính kinh tế có quy mô khối lượng lớn có thể bù đắp mức giá thấp hơn khi vận hành một nền tảng thương mại điện tử.

Với chiến lược mới của Viettel Post, SSI dự báo doanh nghiệp có thể giành được thêm 2% thị phần trong năm 2021, nhưng tỷ suất lợi nhuận gộp thấp hơn so với 9,6% năm 2020, ở mức 9%.

SSI ước tính doanh thu mảng chuyển phát nhanh và logistics của Viettel Post trong năm 2021 đạt 8.200 tỷ đồng và lợi nhuận gộp đạt 741 tỷ đồng, lần lượt tăng 22% và 16,5%.

Doanh thu và lợi nhuận gộp mảng thương mại năm 2021 dự kiến lần lượt đạt 13.800 tỷ đồng và 69 tỷ đồng, tương ứng với mức tăng 30% và 22% so với năm 2020.

Với giả định tỷ trọng chi phí bán hàng và quản lý tương tự năm 2020, SSI ước tính lợi nhuận trước thuế của Viettel Post trong năm 2021 đạt 519 tỷ đồng, tăng 8% so với năm 2020. Lợi nhuận ròng ước đạt 415 tỷ đồng. EPS đạt mức 4.504 đồng/cổ phiếu.

Trong dài hạn, năm 2022, SSI kỳ vọng Viettel Post sẽ vẫn giữ được thị phần 28% trong ngành chuyển phát nhanh. Doanh thu từ mảng kinh doanh chính ước tính mang về 10.000 tỷ đồng, tăng 22% so với 2021. Đồng thời tỷ suất lợi nhuận gộp của doanh nghiệp có thể cải thiện lên 9,5% khi đạt được quy mô kinh tế lớn hơn.

Như vậy, tổng doanh thu năm 2022 của Viettel Post ước đạt 24.300 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 656 tỷ đồng, lần lượt tăng 10% và 26% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế năm 2022 ước đạt 524 tỷ đồng, tăng 26% và EPS là 5.687 đồng/cp.