Viễn cảnh châu Âu hậu Brexit

Kịch bản này là một trong 5 kịch bản công bố hôm thứ 4 - được gọi là "Loại bỏ hết. Chỉ còn là thị trường chung" và có nghĩa là EU mà chúng ta biết sẽ thay đổi đáng kể và không còn đảm bảo tất cả bốn quyền tự do "cơ bản" của nó, bao gồm cả việc di chuyển tự do của người lao động.

Vì vậy, thay vì thúc đẩy phúc lợi kinh tế và xã hội trên khắp châu Âu, điều đã giúp EU đạt giải Nobel hòa bình, khu vực này sẽ chỉ tập trung vào các mối quan hệ thương mại - đó cũng là khía cạnh duy nhất Thủ tướng Anh Theresa May quan tâm.

"Trong một kịch bản mà 27 thành viên EU không thể đồng ý để giải quyết trong nhiều lĩnh vực chính sách, liên minh sẽ ngày càng tập trung đào sâu một số khía cạnh quan trọng của thị trường duy nhất. Không quyết tâm cùng nhau hợp tác nhiều hơn trong các lĩnh vực như di cư, an ninh hay quốc phòng," Ủy ban châu Âu cho biết.

"Vì thế, EU với 27 thành viên (EU27) sẽ không tham gia vào hầu hết các lĩnh vực chính sách. Hợp tác về các vấn đề mới trong các liên quan chung sẽ thường được quản lý song phương. EU27 cũng sẽ giảm đáng kể gánh nặng pháp lý bằng cách rút hai bộ phận lập pháp hiện hành cho mọi sáng kiến mới được đề xuất", EC nêu trong sách trắng công bố hôm Thứ Tư.

Carsten Brzeski, nhà kinh tế trưởng tại ING, cho biết trong một email rằng việc chỉ tập trung vào thị trường duy nhất có thể dẫn đến sự sụp đổ của khu vực đồng Euro.

“Việc thu hẹp EU về một mô hình cộng đồng kinh tế cơ bản, theo Ủy ban châu Âu, có nghĩa là việc ra quyết định có thể sẽ rất đơn giản 'nhưng khả năng hành động chung là hạn chế "," ông Brzeski nói.

"Do đó, EU cũng có thể trở thành một mạng lưới các hiệp định và thỏa thuận song phương, và việc này có thể mở rộng khoảng cách giữa kỳ vọng và việc thực hiện ở mọi các cấp độ. Nếu EU bị thu hẹp về mô hình thị trường chung, toàn bộ khu vực đồng euro cũng có thể bị nguy hiểm".

Mặc dù kịch bản phác thảo ở hội nghị Brussels khá thiếu chi tiết, một trong những hậu quả của kịch bản thị trường duy nhất là ngân sách của EU sẽ chỉ được tập trung lại để đầu tư cho các chức năng thiết yếu liên quan đến thị trường duy nhất.

Ở thời điểm hiện tại, ngân sách của EU được sử dụng để hỗ trợ các ngành nông nghiệp, đánh bắt cá và các dự án môi trường trong liên minh, nhưng cũng để cung cấp viện trợ nhân đạo ở nước ngoài và trang trải chi phí hành chính của tất cả các tổ chức châu Âu, các quỹ lương hưu và trường học ở đây.

4 kịch bản khác là:

• Tiếp tục: hợp tác sâu rộng hơn trong thị trường chung và liên kết các công cụ quân sự, còn tất cả các lĩnh vực khác sẽ do mỗi quốc gia tự quyết.

• Những nước muốn hợp tác nhiều hơn - một số thành viên đi đầu có thể phát triển thêm trong những lĩnh vực nhất định mà không cần sự chấp thuận của cả 27 thành viên.

• Làm ít nhưng hiệu quả hơn - EU sẽ chỉ tập trung vào một nhóm nhỏ các chính sách;

• Cùng nhau làm nhiều hơn nữa - hội nhập sâu hơn và hợp tác trong nhiều lĩnh vực chính sách nhất có thể.

Theo ông Brzeski, 5 kịch bản này chỉ là một "phác họa thô" và cho "một đánh giá mơ hồ về những tác động tiêu cực và tích cực có thể xảy ra".

Nhưng đây "là bước chính thức đầu tiên kể từ cuộc bỏ phiếu Brexit và sẽ dẫn đến một tuyên bố mới của các nhà lãnh đạo châu Âu tại Hội nghị thượng đỉnh châu Âu ở Rome vào ngày 25/3... Hội nghị này sẽ cung cấp một dấu hiệu đầu tiên về việc các nhà lãnh đạo châu Âu có thể sẵn sàng đi xa đến đâu với châu Âu sau Brexit, "ông nói thêm.