Vì sao palladium bất ngờ trở thành kim loại quí nhất thế giới?
Palladium là gì?
Là một vật liệu trắng bóng, một trong 6 kim loại thuộc nhóm bạch kim (cùng với ruthenium, rhodium, osmium, iridium và platinum).
Khoảng 85% palladium được sử dụng trong hệ thống khí thải của xe hơi, giúp biến các chất ô nhiễm độc hại thành CO2 và hơi nước ít độc hại hơn.
Palladium cũng được sử dụng trong điện tử, nha khoa và đồ trang sức.
Kim loại được khai thác chủ yếu ở Nga và Nam Phi, và chủ yếu được khai thác như một sản phẩm thứ cấp từ các hoạt động tập trung vào các kim loại khác, chẳng hạn như bạch kim hoặc nickel.
Tại sao Palladium trở nên đắt giá hơn?
Nguồn cung không đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng. Việc sử dụng đang gia tăng khi các chính phủ, đặc biệt là Trung Quốc, thắt chặt các qui định để ngăn chặn ô nhiễm từ các phương tiện, buộc nhà sản xuất ô tô phải tăng lượng kim loại quí mà họ sử dụng.
Ở châu Âu, người tiêu dùng đã mua ít xe diesel hơn, loại phương tiện chủ yếu sử dụng bạch kim, và thay vào đó chọn xe chạy bằng xăng, sử dụng palladium, sau những tiết lộ cho hay các nhà sản xuất xe diesel đã gian lận trong những bài kiểm tra khí thải.
Nguồn cung ngày càng khan hiễm và nhu cầu gia tăng khiến giá palladium đắt hơn cả vàng.
Điều gì khiến nguồn cung bị thắt chặt?
Với việc palladium là sản phẩm phụ của hoạt động khai thác bạch kim hoặc nickel có nghĩa là sản lượng có xu hướng chậm hơn so với đà tăng của giá.
Trên thực tế, sản lượng được dự đoán sẽ không thể đáp ứng được nhu cầu trong năm thứ 8 liên tiếp vào 2019.
Điều này đã thúc đẩy giá kim loại quí liên tiếp xác lập các kỉ lục mới. Trong khi một số kim loại được ít người biết đến vẫn còn giá trị hơn, giá palladium đã giao dịch cao hơn vàng trong phần lớn năm nay.
Sản lượng palladium đã thâm hụt kể từ năm 2012. Đơn vị: triệu USD.
Các nhà đầu cơ đang đẩy giá lên cao?
Theo phân tích từ Bloomberg, yếu tố nhà đầu cơ chỉ là một phần. Kể từ tháng 8/2018, các quĩ phòng hộ đã đặt cược giá palladium sẽ tăng.
Tuy nhiên, việc palladium cho các giao dịch giao ngay có giá cao hơn so với nguyên liệu để giao hàng sau cho thấy các nhà sản xuất đang tranh giành nguồn cung.
Và các quĩ ETF palladium đã ghi nhận dòng tiền chảy ra khỏi quĩ trong năm nay khi các nhà đầu tư rút kim loại, sau đó cho người dùng thuê với mức lãi suất cao.
Cũng đã có bằng chứng về dự trữ tại Trung Quốc, người mua lớn nhất trong lĩnh vực ô tô.
Người thắng và kẻ thua?
Trong khi MMC Norilsk nickel PJSC của Nga là nhà sản xuất palladium lớn nhất thế giới, thì đà tăng của giá kim loại là một tin đặc biệt tốt cho các công ty khai thác bạch kim của Nam Phi, những người khai thác pallaiudm cùng với kim loại chính của họ và đang đối phó với giá bạch kim gần mức thấp trong nhiều thập kỉ.
Mặt khác, các nhà sản xuất ô tô đang phải trả nhiều tiền hơn cho kim loại họ bạch kim và cuối cùng có thể chuyển phần gia tăng cho người tiêu dùng.
Palladium thường dễ bay hơi?
Câu trả lời là có, và không chỉ palladium.
Các kim loại quí được sử dụng với số lượng nhỏ trong ngành công nghiệp ô tô có lịch sử tăng giá khi nhu cầu vượt xa nguồn cung.
Trong thập kỉ sau năm 1998, giá bạch kim đã tăng hơn 500% khi sự thiếu hụt nguồn cung đã thu hút sự chú ý của người mua đầu cơ.
Còn rhodium đã tăng hơn 4.000% trong cùng giai đoạn trước khi các nhà sản xuất ô tô tìm ra cách sử dụng ít kim loại này.
Và bản thân palladium đã tăng gấp 9 lần từ mức thấp của nó vào năm 1996 lên đến đỉnh điểm vào năm 2001 khi người dùng lo ngại doanh số bán hàng của Nga sẽ chậm lại.
Các nhà sản xuất ô tô có thể sử dụng nguyên liệu thay thế?
Thực tế sự tăng giá của palladium so với bạch kim có thể khiến một số nhà sản xuất ô tô phải tìm kiếm sự thay thế.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ khi nào một sự chuyển đổi sẽ xảy ra.
Nghiên cứu về việc sử dụng bạch kim cho thấy sẽ cần có những tiến bộ công nghệ trước khi nó có thể phù hợp với hiệu suất của các bộ chuyển đổi xúc tác dựa trên palladium hiện có, theo Johnson Matthey Plc, nhà sản xuất các thiết bị.
Các chuyên gia phân tích cho biết có thể mất tới 18 tháng để kết hợp một sự chuyển đổi. Và những công ty như Daimler AG sẽ tập trung vào điện khí hóa và pin hơn là một kim loại chiếm một phần tương đối nhỏ trong chi phí.
Ô tô điện nằm trong phần nào của bức tranh?
Xe điện không đốt nhiên liệu, không có ống xả và không sử dụng palladium.
Tuy nhiên, hầu hết các nhà phân tích tin rằng nhiều năm trong tương lai, điện khí hóa chiếm phần lớn ô tô trên thế giới.
Trong khi đó, sử dụng palladium trong xe lai cũng là một nguồn nhu cầu ngày càng tăng.
Giá palladium đã tăng vọt vào đầu tuần, vượt ngưỡng 1.800 USD/ounce lần đầu tiên trong lịch sử, kéo dài những đợt xác lập mức giá kỉ vì tình trạng thiếu cung.
