VAFI: Có thể thu thêm 15 tỷ USD từ bán cổ phần

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch VAFI

Theo VAFI, Quyết định 51/2014/QĐ-TTg ngày 15/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ , đã nêu rõ về việc cổ phần hóa gắn với đăng ký giao dịch và niêm yết.

Tuy nhiên, hiệu lực Quyết định 51 còn chưa cao, nhiều doanh nghiệp đã cổ phần hóa không chịu niêm yết và thoái vốn .

Cụ thể, nhiều doanh nghiệp cổ phần hóa đã thực hiện tốt chủ trương gắn cổ phần hóa với niêm yết chứng khoán, tuy nhiên cũng còn hàng trăm doanh nghiệp không tuân thủ Quyết định 51, cố tình trốn tránh việc niêm yết và người đại diện cổ phần chi phối nhà nước tại các doanh nghiệp cổ phần hóa đã không thực hiện nhiệm vụ mà Chính phủ giao phó .

VAFI cho rằng có 5 lý do dẫn đến việc có tình trạng cố tình trốn tránh việc niêm yết. Đó là: Người đại diện cổ phần nhà nước yếu kém năng lực và không thích sự minh bạch; có tình trạng không thích sự minh bạch để dễ dàng tham nhũng, chiếm đoạt tài sản của nhà nước và của cổ đông.

Ngoài ra, lý do nữa là đã có nhiều nhóm lợi ích với ý đồ tham nhũng , bưng bít thông tin và tìm cách kiểm soát doanh nghiệp cổ phần hóa, biến tài sản cổ đông và nhà nước thành tài sản của nhóm cá nhân và những nhóm lợi ích này trở thành chủ nhân của doanh nghiệp mặc dù họ không có nhiều vốn cổ phần.

Lý do thứ tư được tổ chức đại diện nhà đầu tư mổ xẻ là có những nhóm lợi ích ngăn cản việc doanh nghiệp cổ phần hóa niêm yết để làm cho cổ đông và nhà đầu tư mất lòng tin vào doanh nghiệp đó , đó là cách thức hạ giá cổ phiếu, hạ giá tài sản để từ đó dề dàng mua được toàn bộ cổ phần chi phối của nhà nước với giá rẻ mạt thông qua con đường bán thỏa thuận hay bán đấu giá. Tiếp đó, lý do thứ năm là có tình trạng ngăn cản việc niêm yết từ lãnh đạo Bộ chủ quản.

Trong khi đó, VAFI cũng phân tích hậu quả của việc cố tình trốn tránh niêm yết. Đó là làm giảm sút nghiêm trọng lòng tin của giới đầu tư vào tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nướcvà nhà nước thất thu hàng tỷ đô la từ việc bán cổ phần nhà nước.

Khi tham gia đấu giá cổ phần tại doanh nghiệp cổ phần hóa , nhà đầu tư không nhận được sự bảo đảm từ Chính phủ rằng doanh nghiệp này sẽ niêm yết theo đúng qui định và việc doanh nghiệp trốn niêm yết đã gây nhiều thiệt hại cho nhà đầu tư. Việc bổ nhiệm người đại diện yếu kém sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động doanh nghiệp, thậm chí làm cho doanh nghiệp thua lỗ, phá sản. Đó là 1 thực tế, cho nên nếu tham gia đấu giá, họ chỉ mua cổ phần với mức giá bằng từ 30% đến 50% giá niêm yết và như vậy nhà nước thất thu rất lớn .

Đối với những doanh nghiệp kém hiệu quả mà nhà nước vẫn muốn nắm chi phối thì trong nhiều trường hợp chỉ bán được rất ít cổ phần và như vậy tiến trình cổ phần hóa những doanh nghiệp này là không thành công.

Hậu quả tiếp theo được VAFI chia sẻ là nhà nước có thể mất vốn, mất hết vốn đối với nhiều doanh nghiệp trốn tránh niêm yết do tình trạng cố tình bưng bít thông tin, bổ nhiệm người không có năng lực và tham nhũng xảy ra từ những người quản lý vốn nhà nước.

Theo Chí Tín

Đầu tư