Trung Quốc từ bỏ Zero COVID, hàng triệu nhân viên y tế đứng trước nguy cơ thất nghiệp

Công việc vơi dần

Xét nghiệm COVID thường xuyên đã là một phần cuộc sống của nhiều người dân Trung Quốc. Ngoài ra, nó còn giúp tạo ra hàng triệu việc làm, tờ South China Morning Post (SCMP) cho hay.

Dược sĩ Zhao Yonggang được giao nhiệm vụ lấy mẫu bệnh phẩm cho cư dân Bắc Kinh kể từ tháng 5 năm ngoái. Nơi làm việc của anh là các trạm xét nghiệm PCR trên khắp thành phố.

Tuy nhiên, khi chính sách Zero COVID đột ngột bị dỡ bỏ vào đầu tháng 12, việc xét nghiệm hàng loạt không còn cần thiết nữa, nên chính phủ cũng không cần nhiều nhân viên đến vậy.

Cơ quan đã thuê Zhao bắt đầu giảm số lượng quầy xét nghiệm từ 100 xuống còn 7. Số giờ làm việc của anh giảm một nửa và tiền lương cũng tương tự. Hiện tại, Zhao đang kiếm được khoảng 200 nhân dân tệ (tương đương 29 USD) mỗi ngày.

Chia sẻ với SCMP, Zhao - quê ở Thiểm Tây - cho biết: “Số địa điểm xét nghiệm ngày càng ít hơn. Tôi không thể tìm được một công việc thích hợp, chắc tôi sẽ trở về quê nhà”.

Zhao là một trong số hàng triệu người đang làm việc tại các trạm xét nghiệm COVID, tuyến đầu trong cuộc chiến chống đại dịch của Trung Quốc trong ba năm qua.

Trước khi chính phủ thay đổi định hướng chống dịch, các thành phố tại Trung Quốc phải có ít nhất một địa điểm xét nghiệm PCR cho mỗi 2.000 đến 3.000 người.

Mỗi địa điểm lại phải có ít nhất từ 4 đến 5 trạm xét nghiệm với 8 đến 10 nhân viên có chứng chỉ y tế, cùng với 4 đến 5 trợ lý để điều hành các trạm, SCMP cho hay.

Nhìn chung, nhân viên y tế, kỹ thuật viên phòng xét nghiệm, nhân viên tạm thời và bảo vệ là một phần của hệ thống xét nghiệm diện rộng không thể thiếu trong chính sách Zero COVID của Bắc Kinh.

Giờ đây, đội quân khổng lồ này đang phải chật vật tìm việc làm mới.

Một nhân viên y tế ở tỉnh Hà Bắc cho biết công ty của cô đã làm xét nghiệm COVID cho các doanh nghiệp tư nhân và người dân địa phương, nhưng hiện tại nhu cầu đang rất thấp.

Cô nói số lượng mẫu bệnh phẩm mà họ nhận được kể từ ngày 7/12 - khi Bắc Kinh thông báo các thay đổi - đã giảm 80%. Rất ít người đến xét nghiệm, mà chủ yếu là những người cần kết quả âm tính để đi làm, như tài xế.

“Chi phí xét nghiệm trong phòng lab rất cao...vì vậy, hiện tại về cơ bản, chúng ta đang lỗ mỗi ngày”, cô chia sẻ. “Chúng tôi dự định sẽ sớm ngừng cung cấp dịch vụ xét nghiệm, việc từ bỏ Zero COVID không tốt cho công ty chúng tôi”.

Vật lộn để tìm việc mới

Khi hiệu thuốc của mình ở Bắc Kinh kinh doanh không tốt vào năm ngoái, Alan đã đăng ký làm nhân viên xét nghiệm PCR tạm thời. Bây giờ, anh phải trở lại hiệu thuốc làm việc.

“Nhiều người từng làm việc tại các điểm xét nghiệm giờ đã mất việc. Hiện tại, họ không có việc làm”, Alan cho hay.

Tại thành phố Quảng Châu, một bảo vệ trạm xét nghiệm cho biết một số đồng nghiệp của ông đã quay lại công việc cũ như làm công nhân may mặc, phục vụ nhà hàng hoặc lễ tân khách sạn, nhưng nhiều người khác vẫn đang tìm việc mới.

Trong khi đó, một số nhân viên y tế nhận thấy nhu cầu đối với các vật tư y tế như bộ kit xét nghiệm nhanh đang rất lớn. Họ sử dụng kiến thức và các mối quan hệ để trở thành người trung gian bán hàng.

Trên ứng dụng WeChat, các nhóm trò chuyện từng dùng để tuyển nhân viên xét nghiệm PCR giờ đây chủ yếu đăng bài bán dụng cụ xét nghiệm RAT, thuốc cổ truyền Trung Quốc, ibuprofen, paracetamol,...

Virus đã lan rộng ra khắp Trung Quốc kể từ khi chính phủ dỡ bỏ các hạn chế phòng dịch. Ở nhiều nơi, người dân phải vật lộn để mua được các loại thuốc đó.

Một kỹ thuật viên cho biết ngay sau khi các biện pháp chống dịch được nới lỏng, công ty của anh đã bắt đầu tìm kiếm nguồn cung và bán kit xét nghiệm RAT.

“Những người đầu tiên bắt đầu bán RAT [sau khi Bắc Kinh đảo chiều chính sách] cũng là những người từng thực hiện xét nghiệm PCR”, kỹ thuật viên họ Xing cho hay.

“Bạn có thể kiếm tiền miễn là giá [từ nhà cung cấp] chấp nhận được và có sự chênh lệch so với thị trường”, Xing nói, đồng thời cho biết thêm rằng các bộ kit xét nghiệm được lấy trực tiếp từ nhà máy hoặc những người trung gian khác.

Song, Xing lưu ý rằng “rất nhiều người ở Bắc Kinh đã nhiễm virus khi thành phố này mở cửa trở lại”. Một số chuyên gia cho rằng Bắc Kinh đã qua đỉnh dịch. “Thị trường cho kit xét nghiệm RAT ở Bắc Kinh đã bão hoà và giá đã giảm đáng kể”.

Trao đổi với SCMP, nhà phân tích cấp cao Zhang Yi của hãng tư vấn iiMedia Research, cho biết hiện tại việc xét nghiệm hàng loạt đã chấm dứt và “nhiệm vụ của những nhân viên này về cơ bản đã kết thúc”.

“Khi đại dịch dịu bớt, nhiều doanh nghiệp sẽ hoạt động trở lại và sẽ cần lượng lớn nhân công. Họ nên là nhà tuyển dụng chính trên thị trường việc làm, chứ không phải các công ty cung cấp dịch vụ xét nghiệm tạm thời”, vị chuyên gia gợi ý.

Vấn đề nan giải khác

Mặt khác, Trung Quốc cũng đang phải tìm cách xử lý hàng núi vật tư y tế không còn cần thiết nữa.

Một số đang được rao bán với mức chiết khấu lớn trên các nền tảng mạng xã hội và trang thương mại điện tử cho hàng hoá đã qua sử dụng.

Từ khẩu trang đến ống nghiệm, gạc, nước rửa tay, đồ bảo hộ cá nhân và thậm chí cả kiosk xét nghiệm tạm thời đều đang được bán tống đi.

Xiaoli, một y tá ở Bắc Kinh, cho biết: “Tôi có hơn 1.000 ống nghiệp và gạc y tế ở đây”. Cô đang bán chúng với giá chưa bằng một nửa so với thời điểm mua vào.