Trung Quốc thông báo tập trận quân sự đã kết thúc, nhưng sẽ thường xuyên tuần tra quanh đảo Đài Loan

Ngày 10/8, Đại tá Thi Nghị - phát ngôn viên Chiến khu Đông bộ thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), thông báo quân đội đã “xuất sắc hoàn thành tất cả nhiệm vụ” đề ra trong đợt tập trận gần đảo Đài Loan tuần trước.

Tuyên bố trên đã chấm dứt các luồng thông tin mơ hồ về tình trạng của cuộc tập trận kéo dài ba ngày sau khi cảnh báo các tàu biển và máy bay tránh 6 khu vực xung quanh đảo Đài Loan mà Bắc Kinh đưa ra trước đó hết hiệu lực.

Tuy nhiên, PLA vẫn lên kế hoạch “thường xuyên tổ chức các cuộc tuần tra theo hướng eo biển Đài Loan”, vị đại tá cho biết, đồng thời thông tin thêm rằng các hoạt động như vậy sẽ phụ thuộc vào tình hình khu vực.

Thông báo của ông Thi cho thấy có thể Trung Quốc sẽ thường xuyên tiến hành các hoạt động quân sự trên đường trung tuyến do Mỹ vạch ra nhằm phân chia eo biển Đài Loan, theo Bloomberg.

Ông Ridzwan Rahmat, nhà phân tích quốc phòng tại công ty tư vấn quốc phòng Janes, nhận định: “Tôi nghĩ Trung Quốc đang muốn duy trì sự hiện diện quanh đảo chính của Đài Loan.

Những thông báo như mới đây có thể là một hình thức gây sức ép với Đài Loan. Trung Quốc có thể tiến hành các cuộc tập trận với nhịp độ thấp, chẳng hạn như tuần tra hàng hải và tìm kiếm cứu nạn. Đây cũng là tập trận hải quân, nhưng sẽ không bắn đạn thật”.

Đợt tập trận được quân đội Trung Quốc tổ chức sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi được đánh giá là một trong các hành động khiêu khích nhất của Bắc Kinh với Đài Loan trong nhiều thập kỷ qua.

PLA không chỉ phóng thử 11 tên lửa vào các vùng biển xung quanh hòn đảo, mà Đài Loan còn cáo buộc rằng họ đang diễn tập các kịch bản tấn công có thể sẽ dùng tới trong tương lai.

Mặt khác, tuyên bố của Đại tá Thi Nghị xác nhận những gì mà các công ty vận tải biển và một số ngành nghề khác đã suy luận. Trước đó, các doanh nghiệp này tin rằng đợt tập trận của PLA đã kết thúc cách đây vài ngày. Từ ngày 10/8, các tàu đến và đi từ các cảng của Đài Loan phần lớn đã nối lại hành trình được lên kế hoạch từ trước.

Trước thông báo của PLA, bà Emma Li, nhà phân tích thị trường tại nền tảng Vortexa, cho hay: “Cuộc diễn tập mở rộng lần này có vẻ ít quy mô hơn so với những lần trước. Nhiều chủ tàu dường như không ngại đi qua các khu vực bị ảnh hưởng. Tàu chở dầu hoặc chở hàng rời vẫn hoạt động bình thường”.

Tuy nhiên, Chủ tịch Tập Cận Bình đã sử dụng căng thẳng mới đây để thu hẹp vùng đệm đã giúp duy trì hoà bình quanh đảo Đài Loan trong nhiều thập kỷ qua, Bloomberg thông tin.

Hơn 180 máy báy chiến đấu của Trung Quốc đã hoạt động ở phía đông đường trung tuyến của eo biển Đài Loan trong khoảng thời gian 8 ngày, kết thúc vào hôm 10/8. Đây là một sự kiện hiếm khi xảy ra trong quá khứ.

Kế hoạch về các cuộc tuần tra thường xuyên có thể làm dấy lên lo ngại rằng ông Tập sẽ tìm cách biến các cuộc tập trận thành một hiện trạng mới. Chiến lược này gây áp lực lớn lên Tổng thống Mỹ Joe Biden, khiến ông khó lòng khuyên Trung Quốc rút lui mà không gây leo thang căng thẳng hơn nữa.

Đầu tuần này, ông chủ Nhà Trắng bày tỏ niềm tin tưởng rằng Trung Quốc sẽ không xích mích hơn nữa với Đài Loan. “Tôi không lo lắng, nhưng lo ngại rằng Trung Quốc đang đi quá xa. Tuy nhiên, tôi không nghĩ quân đội của họ sẽ có thêm bất kỳ động thái nào”, ông Biden chia sẻ với truyền thông.

Ở chiều hướng khác, ông Tập có thể đang tìm cách nắm lấy những lợi ích chiến lược của mình mà không cắt đứt quan hệ với ông Biden - người đã thảo luận về một cuộc gặp mặt trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo trước chuyến đi của bà Pelosi tới Đài Loan.

Ngoài ra, trước thềm đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc vào cuối năm nay, ông Tập cần phải phô trương sức mạnh cho công chúng thấy. Tại sự kiện này, ông Tập dự kiến sẽ đảm nhận nhiệm kỳ chủ tịch nước lần thứ ba.

Mặc dù việc đẩy lùi sự cạn thiệp của Mỹ có thể giúp ông Tập làm hài lòng những người theo chủ nghĩa dân tộc cứng rắn trong nước, nhưng nó cũng có thể khiến người dân mất tập trung vào những nỗ lực của ông trong việc ổn định nền kinh tế đang chững lại.

“Trung Quốc cần sự ổn định trước thềm đại hội đảng và đó là lý do tại sao họ đang cố gắng điều chỉnh phạm vi và tần suất điều động quân sự quanh đảo Đài Loan”, ông Michael Raska, phó giáo sư tại Đại học Công nghệ Nanyang, đánh giá.

“Hiện tại, Trung Quốc sẽ chọn cách tuần tra quanh Đài Loan, nhưng họ có thể gây thêm áp lực quân sự bất cứ lúc nào”, ông Raska dự đoán.