Trung Quốc thiếu thịt heo trầm trọng, nông dân Mỹ thêm cơ hội kiếm tiền?

Ảnh: Getty Images

Dịch tả heo châu Phi tấn công các trang trại heo Trung Quốc vào năm ngoái, gây ra cuộc khủng hoảng thịt heo trầm trọng, đặc biệt là khi ở thị trường tỉ dân, thịt heo là loại protein chính cho hàng trăm triệu hộ gia đình.

Giá thịt heo đã tăng gần gấp đôi và dữ liệu chính thức cho thấy sản lượng thịt heo của Trung Quốc có thể hụt vài triệu tấn so với nhu cầu thực tế.

Theo BRIC-Argi Info (có trụ sở tại Bắc Kinh), tháng 12 năm ngoái một kg thịt heo có giá khoảng 22,5 nhân dân tệ (tương đương 1,46 USD/pound). Đến cuối tuần trước, một kg thịt heo đã tăng vọt lên 42,46 nhân dân tệ (tương đương 2,75 USD/pound), theo số liệu của Bộ Thương mại Trung Quốc.

Rào cản của Trung Quốc trước khi mua thêm nông sản

Trong những yêu cầu của Washington trong quá trình đàm phán thương mại là Bắc Kinh phải mua thêm 40 - 50 tỉ USD nông sản Mỹ. Phía Trung Quốc hiện chưa xác nhận khối lượng thu mua chính thức.

Theo ông He Weiwen, thành viên hội đồng điều hành của Hiệp hội Thương mại Quốc tế Trung Quốc, yêu cầu Bắc Kinh mua nông sản Mỹ của Washington đang thúc đẩy phía Trung Quốc.

CNBC trích dẫn bình luận của ông He cho hay Trung Quốc sẽ thể hiện sự chân thành thông qua cách tăng mua nông sản Mỹ.

Tuy nhiên, thỏa thuận thương mại giai đoạn đầu giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tồn tại một rào cản, đó là Bắc Kinh muốn Mỹ loại bỏ toàn bộ thuế quan đã áp dụng đối với hàng tỉ USD hàng hóa Trung Quốc trước khi đặt bút kí thỏa thuận.

"Nếu Trung Quốc hứa mua nông sản nhưng Mỹ chỉ tạm ngừng thuế quan bổ sung thay vì dỡ bỏ, hành động đó không có nghĩa lí gì với Trung Quốc", ông He nhận định. "Đây là điểm quan trọng còn vướng mắc".

Hôm 17/10, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong nhấn mạnh Bắc Kinh muốn Mỹ hủy bỏ toàn bộ thuế quan bổ sung để đi đến một thỏa thuận cuối cùng.

Ông Cao Phong lưu ý doanh nghiệp Trung Quốc chỉ tăng cường mua nông sản Mỹ theo nhu cầu và giá cả trên thị trường, đồng thời cho biết hai phái đoàn thương mại vẫn đang duy trì liên lạc với hi vọng kí kết một thỏa thuận giai đoạn đầu sớm nhất có thể.

"Tôi nghĩ hai nước sẽ tiếp tục thảo luận để mua thêm thịt heo", ông He nói vào đầu tuần này và khẳng định ông đưa ra quan điểm trên cơ sở cá nhân chứ không thay mặt cho chính phủ Trung Quốc. 

"Trung Quốc không thiếu hụt nhiều đậu nành đến vậy. Chúng tôi có thể đối phó bằng cách điểu chỉnh công thức thức ăn chăn nuôi".

Đậu nành được sử dụng để chế biến thức ăn gia súc ở Trung Quốc, tuy nhiên việc đàn heo thu hẹp do dịch bệnh làm giảm nhu cầu đậu nành.

Cơ hội "hái ra tiền" cho nông dân Mỹ khi Trung Quốc mua thêm thịt heo

Theo phân tích của CNBC về dữ liệu hải quan mà BRIC-Agri Info tổng hợp, thịt heo Mỹ chiếm 14% trong tổng nhập khẩu thịt heo của Trung Quốc năm 2017, tương đương khối lượng của năm 2016.

Tỉ lệ này giảm xuống 8% vào năm 2018 khi căng thẳng thương mại leo thang, và tụt xuống 2% vào quí IV/2018. Tính đến tháng 5/2019, dữ liệu cho thấy thịt heo Mỹ đã phục hồi và giành được khoảng 8% thị phần thịt heo ở Trung Quốc. 

Tuy nhiên, con số trên vẫn tương đối thấp so với mức trước chiến tranh.

Tỉ lệ thịt heo Mỹ trong tổng nhập khẩu thịt heo của Trung Quốc mỗi năm so với cùng kì năm trước. (Nguồn: BRIC-Agri Info, hải quan Trung Quốc)

Khoảng cách đó có thể tạo ra cơ hội kinh doanh cho nông dân Mỹ, đặc biệt là người chăn nuôi heo đến từ những nơi như tiểu bang sản xuất thịt heo lớn nhất nước Mỹ - Iowa.

Tình trạng thiếu hụt thịt heo nhiều khả năng sẽ kéo dài ít nhất là trong vài tháng tới. 

Ngày 17/10, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc cho biết họ dự đoán giá thịt heo sẽ duy trì ở mức tương đối cao trong suốt kì nghỉ Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán năm 2020.

Các cơ quan chức năng thậm chí còn mở kho dự trữ thịt heo chiến lược nhằm xoa dịu tình trạng thiếu hụt.

Ông Chris Rogers, nhà phân tích tại công ty nghiên cứu chuỗi cung ứng Panjiva, cũng chỉ ra trong tháng 8 khối lượng nông sản Mỹ mà Trung Quốc nhập khẩu (tính luôn thuế quan trừng phạt) đã tăng 317% so với cùng kì năm ngoái lên 8,3 tỉ USD.

Mức tăng trên cho thấy Trung Quốc đã tích cực mua nông sản Mỹ từ trước khi thỏa thuận mới được kí kết, ông Roger nhận định. Tuy nhiên, chưa chắc nhu cầu thịt heo lớn dần của thị trường lớn nhất thế giới có thể khiến họ mua thêm nông sản Mỹ hay không.

"Trung Quốc sẽ nhập khẩu thịt heo từ tất cả nguồn cung, kể cả Mỹ, nhưng giá sản phẩm của Mỹ lại khá cao", ông nói. 

"Có nhiều trường hợp thỏa thuận giao dịch không thành vì giá heo Mỹ chênh lệch lớn so với các nhà cung ứng khác".