Tín hiệu trái chiều từ các thị trường nhập khẩu cá tra truyền thống

Tiêu thụ cá tại Mỹ, Trung Quốc có dấu hiệu phục hồi, EU vẫn ảm đạm

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) cho biết hiện tại, cả nuôi trồng, vận chuyển và xuất khẩu cá tra của Việt Nam chững, giảm sút so với cùng kỳ năm ngoái.

Ở các thị trường tiêu thụ chính vẫn đang có những tín hiệu trái chiều.

Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của cá tra Việt Nam, sau khi phục hồi vào nửa cuối năm 2020, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc bắt đầu tăng trở lại từ tháng 3-4/2021.

Các nhà nhập khẩu cá tra cho biết, giá cá nước ngọt của nước này trong nửa đầu năm nay tăng mạnh, thời tiết ảnh hưởng tới sản lượng nuôi của Trung Quốc do đó cá tra Việt Nam vẫn là sản phẩm thủy sản thay thế hấp dẫn.

Ngoài ra, nhu cầu nhập khẩu cá tra tại Mỹ cũng đã hồi sinh theo ngành dịch vụ thực phẩm (Foodservice) của nước này. Lượng nhập khẩu cá da trơn của Mỹ trong quý đầu tiên của năm 2021 tăng gần gấp đôi so với quý II/2020 và là mức nhập khẩu cao nhất kể từ năm 2018.

Trong khi đó, tại EU, dù Hiệp định EVFTA được đánh giá sẽ đem lại nhiều cơ hội hơn cho các nhà xuất khẩu cá tra, tuy nhiên cho tới năm nay dường như xu hướng này vẫn đang đi ngược lại.

Tình trạng ảm đạm tại thị trường EU vẫn tiếp diễn có thể là do nhu cầu từ kênh Horeca giảm, chi phí vận chuyển cũng tăng quá cao trong khi giá nhập khẩu trung bình không tăng được.

Do bị ảnh hưởng bởi COVID-19 và sự giậm chân ở một số thị trường lớn như EU hay ASEAN nên các thị trường mới nổi như: Nga, Ai Cập, Brazil, Mexico… là chất xúc tác giúp lan tỏa các điểm đến cho các lô hàng cá tra Việt Nam xuất khẩu trong năm 2021.

Giá nhập khẩu cá tra phile trung bình của một số nước như Mỹ, Brazil, Trung Quốc dự báo vẫn tiếp tục tăng ổn định cho tới cuối năm 2021.

Nguy cơ thiếu hụt cá tra nguyên liệu nửa đầu năm sau

Mặc dù lượng tiêu thụ từ nay đến cuối năm vẫn chưa có nhiều dấu hiệu cho thấy sự bứt phá, tình hình sản xuất đang đối mặt tới nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu.

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), diện tích nuôi thả cá tra tại ĐBSCL trong các quý III/2021, giảm khoảng 30 - 55% sản lượng so với cùng kỳ năm ngoái, nên trong quý I năm tới, có thể xảy ra tình trạng thiếu nguyên liệu cá tra cho chế biến xuất khẩu.

Thậm chí tình trạng này có thể kéo dài đến hết nửa đầu năm sau.

"Cho tới nay, diện tích cá tra nuôi tại ĐBSCL đang giảm, thấp hơn so với kế hoạch ban đầu đã đề ra do vậy nhiều khả năng nửa đầu năm 2022, các nhà chế biến cá tra Việt Nam thiếu hụt nguyên liệu cho xuất khẩu", VASEP nhận định.

Dự kiến, sản lượng nuôi cá tra của Việt Nam năm 2021 đạt khoảng 1,5 triệu tấn tương đương so với cùng kỳ năm 2020. Kim ngạch xuất khẩu cá tra ước đạt trên 1,5 tỷ USD.

Giá cá tra nguyên liệu trong nửa đầu năm 2021 tại ĐBSCL thấp và thiếu ổn định. Do đó, VASEP cho rằng cần phải xem xét thêm lượng hàng dự trữ của các nhà xuất khẩu.

Cũng trong thời gian này, giá bột cá liên tục tăng khiến cho lợi nhuận của cả người nuôi và doanh nghiệp bị co hẹp cho dù họ đã thay đổi phương thức cho ăn để giữ size cá.

Kể từ cuối tháng 7, khi lực lượng lao động từ TP HCM và một số tỉnh Đông Nam bộ trở về miền Tây sau thời gian dài giãn cách đã khiến COVID-19 len lỏi vào sâu trong các nhà máy chế biến cá tra Việt Nam.

Tình hình dịch bệnh COVID-19 vẫn tiếp tục căng thẳng tại miền Tây - nơi tập trung hầu hết các nhà máy chế biến cá tra Việt Nam, điều này có thể tác động tiêu cực tới hoạt động sản xuất, chế biến và logistics và khả năng mở rộng thương mại toàn cầu của cá tra Việt Nam trong năm tới.