Tìm lại 'vị ngọt' cho đường ở các tỉnh Nam Trung bộ - Bài cuối: Để vực dậy ngành mía đường

Toàn bộ 2,4 ha mía của gia đình anh Cao Xuân Bình, khu phố 8, thị trấn Hai Riêng, huyện miền núi Sông Hinh, tỉnh Phú Yên đã khô cháy lá. Ảnh: Xuân Triệu/TTXVN

Phải làm gì để vực dậy ngành mía đường? Đó không còn là câu hỏi dành riêng cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia kinh tế, nhà máy đường hay nông dân… Hơn lúc nào hết, tất cả cần phải có sự đồng lòng để tháo gỡ những khó khăn, từ đó tìm lại "vị ngọt" cho ngành đường.

Trong giai đoạn khó khăn của ngành mía đường, sự gắn kết và chia sẻ giữa nông dân và doanh nghiệp là việc cần làm trước mắt. Đơn cử như tại tỉnh Quảng Ngãi, khi giá thu mua mía chỉ còn 770.000 đồng/tấn tại ruộng với mía 10 chữ đường, nhà máy đường Phổ Phong đã sẵn sàng hỗ trợ cho nông dân số tiền vận chuyển khoảng 90.000 đồng/tấn về nhà máy.

Công ty cổ phần Đường Biên Hòa – Ninh Hòa (thuộc tỉnh Khánh Hòa) cũng đưa ra chính sách bảo hiểm chữ đường cho 20 ngày đầu vụ và cuối vụ; hỗ trợ nông dân thêm 20.000 đồng/tấn mía và 100% tiền vận chuyển và bốc xếp... Ngoài ra, các nhà máy cũng đưa ra nhiều chính sách ưu đãi về vốn, khuyến nông... để khuyến khích nông dân tiếp tục đầu tư trồng mía.

Tại tỉnh Phú Yên, nhà máy đường KCP đã ký kết hợp đồng đầu tư và bao tiêu sản phẩm cho khoảng 10.000 hộ nông dân với kinh phí 320 tỷ đồng để trồng mía. Việc liên kết, hỗ trợ của nhà máy đường với người trồng mía đã được thực hiện từ khi nhiều năm trước và nay càng được chú trọng hơn.

Ông K.V.S.R Subbaiah, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Công nghiệp KCP Việt Nam (nhà máy đường KCP) cho biết, với hai nhà máy đường đặt tại huyện miền núi Sơn Hòa và Đồng Xuân nên công ty ý thức được trách nhiệm với người trồng mía. Không chỉ ở thời điểm khó khăn này mới tính chuyện liên kết với người nông dân mà điều này công ty đã làm từ nhiều năm nay.

Theo ông K.V.S.R Subbaiah, tới đây KCP cùng với nông dân quyết tâm hạ giá thành sản phẩm sản xuất mía bởi tất cả các khâu cần áp dụng cơ giới hóa thì hiệu quả mới cao. Mặt khác, công ty cũng sẽ tiếp tục có chính sách hỗ trợ với nông dân như vay vốn không tính lãi, phân bón, chuyển giao công nghệ... để chia sẻ khó khăn với người trồng mía trong thời điểm này nhằm tạo thêm niềm tin để vượt qua khó khăn.

Xây dựng cánh đồng mía lớn

“Nút thắt” lớn nhất khiến cho đường Việt Nam khó cạnh tranh với đường ngoại chính là giá thành nguyên liệu. Chi phí sản xuất mía nguyên liệu thường chiếm từ 70 đến 80% trong sản xuất đường. Xây dựng cánh đồng lớn là cần thiết để xây dựng nền nông nghiệp quy mô lớn. Đây cũng là điều kiện cần để áp dụng triệt để cơ giới hóa, phát triển vùng nguyên liệu ổn định.

Là nông dân trồng mía ở xã Sơn Nguyên, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên, ông Đoàn Khắc Miên luôn ao ước có cánh đồng mía lớn với nhiều thiết bị cơ giới. Bởi trong điều kiện hiện nay, dù ông Miên cũng như nhiều hộ dân khác đã áp dụng tối đa các máy móc, hệ thống tưới để nâng cao năng suất mía nhưng cánh đồng của gia đình ông cũng mới chỉ rộng khoảng 10ha với năng suất bình quân khoảng 100 tấn/ha.

Ông Đoàn Khắc Miên chia sẻ, hiện nay, nghề trồng mía đang vấp nhất là khâu thu hoạch. Nếu vẫn mãi làm theo phương thức thủ công từ sức người thì sẽ mãi bị tụt hậu. Chẳng hạn như 10ha mía của gia đình tôi, dù đã áp dụng hệ thống tưới tiên tiến nhất nhưng năng suất mía cũng chỉ đạt hơn 100 tấn/ha.

Trên cơ sở hồ chứa nước Suối Vực được xây dựng tại xã Suối Bạc, huyện Sơn Hòa với dung tích chứa hơn 10,5 triệu m3 nước, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên đã làm việc với các đơn vị tư vấn để thiết kế và dự kiến sẽ hình thành một cánh đồng mía lớn “kiểu mẫu” với diện tích khoảng 1.000 ha. Chính vì vậy, khi cả nước đã bước vào hội nhập sâu với thế giới, ngành mía đường cũng cần đưa công nghệ 4.0 vào sử dụng để giảm bớt sức người và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Mía đường Nam Trung Bộ - Bài 2: Nguy cơ mất vùng nguyên liệu

Về đâu mùa ngọt mía đường Nam Trung Bộ - Bài 1: Nỗi khổ của nông dân

Ngành mía đường Việt Nam 'đòi' tiếp tục kéo dài bảo hộ