Thương lái hoảng loạn đẩy mạnh thu mua gạo Ấn Độ sau lệnh cấm xuất khẩu lúa mì

Trong hai tuần qua, các thương nhân đã ký hợp đồng xuất khẩu 1 triệu tấn gạo cho các lo hàng từ tháng 6 đến tháng 9 và đang mở thư tín dụng (LC) nhanh chóng sau khi ký kết các thỏa thuận để đảm bảo số lượng hợp đồng sẽ được gửi ngay cả khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, Reuters dẫn nguồn thạo tin cho biết. 

Các hợp đồng tương lai này được ký kết sau khi Ấn Độ đã xuất khẩu khoảng 9,6 triệu tấn gạo trong năm nay, và có thể làm giảm lượng ngũ cốc có sẵn cho những người mua khác trong những tháng tới khi các nhà xuất khẩu thực hiện các hợp đồng đã ký.

Theo ông Himanshu Agarwal, giám đốc điều hành của Satyam Balajee, nhà xuất khẩu gạo lớn nhất Ấn Độ, các thương nhân quốc tế đã đặt trước trong 3 - 4 tháng tới và mọi người đều mở LC để đảm bảo hoạt động kinh doanh liên tục.

Thông thường các nhà giao dịch ký hợp đồng cho tháng hiện tại và tháng sau đó. 

Hoạt động thu mua gạo Ấn Độ mạnh mẽ cũng có thể làm giảm nhu cầu đối với gạo Việt Nam và Thái Lan, các nhà xuất khẩu lớn thứ hai và thứ ba thế giới, vốn đang gặp khó khăn để cạnh tranh về giá.

Lệnh cấm xuất khẩu gạo

Tháng trước, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì trong một động thái khiến thị trường bất ngờ, vài ngày sau khi cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào các mặt hàng xuất khẩu kỷ lục trong năm nay. Chính quyền New Delhi cũng đặt giới hạn đối với xuất khẩu đường.

Ấn Độ không phải là quốc gia xuất khẩu lúa mì hàng đầu thế giới, nhưng lại là nước xuất khẩu đường lớn thứ hai thế giới sau Brazil.

Những hạn chế xuất khẩu đó dẫn đến suy đoán rằng Ấn Độ cũng có thể giới hạn xuất khẩu gạo, mặc dù các quan chức chính phủ cho biết quốc gia Nam Á không có kế hoạch này vì nước này có đủ gạo dự trữ và giá nội địa thấp hơn giá hỗ trợ của nhà nước.

Lệnh cấm đối với lúa mì của Ấn Độ đã giữ một lượng lớn ngũ cốc tại các cảng vì New Delhi chỉ cho phép các hợp đồng có LC được khởi hành.

"Thông thường mọi người mở LC khi họ chỉ định tàu. Lần này họ mở LC cho tất cả hợp đồng gạo đang chờ xử lý, vì vậy trong trường hợp có lệnh cấm xuất khẩu, ít nhất số lượng đã ký hợp đồng sẽ được vận chuyển", ông Agarwal nói.

Ấn Độ chiếm hơn 40% thương mại gạo toàn cầu.

Lợi thế về giá

Ông B.V. Krishna Rao, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo toàn Ấn Độ, cho biết người mua ở nước ngoài đang tìm kiếm gạo Ấn Độ vì nó rẻ hơn nhiều so với các đối thủ.

Các đại lý cho biết gạo trắng 5% tấm của Ấn Độ được chào bán trong khoảng 330 - 340 USD/tấn, thấp hơn đáng kể so với mức 455 - 460 USD/tấn của Thái Lan và 420 - 425 USD của Việt Nam.

Chính phủ Thái Lan cho biết Thái Lan và Việt Nam không thể cạnh tranh với Ấn Độ và họ đang cố gắng tìm cách hỗ trợ giá.

Nếu Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, giá gạo toàn cầu có thể tăng mạnh, một đại lý có trụ sở tại New Delhi cho biết.

"Gạo Ấn Độ rẻ hơn 30% so với các nguồn cung từ thị trường khác. Người mua nghèo ở châu Á và châu Phi sẽ bị buộc phải trả giá rất cao nếu Ấn Độ hạn chế xuất khẩu. Đó là lý do tại sao người ta đổ xô mua gạo Ấn Độ", đại lý này cho biết.

Bangladesh, Trung Quốc, Benin, Cameroon, Nepal, Senegal và Togo là những khách hàng chính đối với gạo non-basmati của Ấn Độ, trong khi Iran và Arab Saudi là những khách hàng chính của gạo basmati cao cấp.

Ấn Độ đã xuất khẩu kỷ lục 21,5 triệu tấn gạo vào năm 2021, so với mức xuất khẩu 12,4 triệu tấn của Việt Nam và Thái Lan.

Một đại lý kinh doanh toàn cầu có trụ sở tại Mumbai cho biết các nước nhập khẩu hoảng loạn thu mua sau khi tin đồn về lệnh cấm bắt đầu lan truyền, vì không có nước nào khác có thể thay thế xuât khẩu của Ấn Độ.