Thị trường giao đồ ăn châu Á: Cuộc đua 'tăng nhiệt'
Động thái trên của Foodpanda cho thấy những thách thức đối với các nhà khai thác lĩnh vực kinh doanh giao đồ ăn ở Nhật Bản và các khu vực khác của châu Á, nơi các công ty trong khu vực phải đối mặt với những doanh nghiệp hàng đầu của thế giới.
Mặc dù thị trường giao hàng được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát triển, nhưng các nhà kinh doanh đang buộc phải xem xét lại về chiến lược tăng trưởng do có nhiều dự báo rằng sẽ có nhiều sự hợp nhất trong ngành trong những năm tới.
Delivery Hero tiến vào Nhật Bản với thương hiệu Foodpanda vào tháng 9/2020. Do nhu cầu giao hàng thực phẩm ngày càng tăng giữa đại dịch COVID-19, công ty này từng kỳ vọng nền kinh tế lớn thứ ba thế giới sẽ là một thị trường quan trọng và đã đầu tư rất nhiều cho các hoạt động ở đó.
Giám đốc điều hành Foodpanda, ông Jakob Angele, người lãnh đạo các hoạt động tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương của công ty này từ trụ sở chính tại Singapore, đã ở lại Nhật Bản trong ba tháng từ cuối năm 2020 đến đầu năm 2021 để xây dựng hoạt động kinh doanh tại thị trường mới.
Với kinh nghiệm thành công ở nhiều thị trường khác nhau, từ các thị trường phát triển như Singapore và vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) cho đến những thị trường mới nổi như Bangladesh (Băng-la Đét), Foodpanda rất tự tin vào thành công tại thị trường Nhật Bản.
Foodpanda bắt đầu hoạt động ở các thành phố lớn như Kobe, Yokohama và Nagoya, với mục đích cuối cùng là mở rộng sang hoạt động kinh doanh giao hàng nhanh, không chỉ dừng lại ở mảng thực phẩm.
Nhưng với tư cách là người đến sau ở thị trường Nhật Bản, công ty này phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Dẫn đầu thị trường Nhật Bản là hai đối thủ Uber Technologies của Mỹ và doanh nghiệp nội địa Demae-can.
Theo người phát ngôn của Uber, dịch vụ giao đồ ăn Uber Eats hiện có khoảng 130.000 nhà hàng và cửa hàng khác đăng ký trên nền tảng của họ tại Nhật Bản. Còn Demae-can tuần trước thông báo họ có hơn 100.000 cửa hàng.
Cả hai dịch vụ này vẫn đang đầu tư mạnh mẽ để thu hút người dùng. Demae-can đã báo cáo khoản lỗ ròng 20,6 tỷ yen (180 triệu USD) trong năm tài chính kết thúc vào tháng 8/2021.
Foodpanda chưa tiết lộ số lượng nhà hàng đăng ký trên nền tảng của họ tại Nhật Bản nhưng thị phần của họ thấp hơn rõ rệt so với hai “ma cũ” trên.
Trong số khoảng 3.600 người trả lời cuộc khảo sát trực tuyến do Công ty Nghiên cứu ICT của Nhật Bản thực hiện vào tháng 2/2021, 428 người cho biết họ đã sử dụng Demae-can, 426 người cho biết sử dụng Uber, và chỉ có 34 người dùng Foodpanda.
Thêm vào đó, đại dịch COVID-19 và nhu cầu giao hàng tăng đột biến cũng đã thu hút đối thủ DoorDash của Uber tại Mỹ tiến vào thị trường Nhật Bản trong tháng Sáu năm nay.
“Đại gia” trong lĩnh vực gọi xe qua ứng dụng di động của Trung Quốc Didi Chuxing cũng khai trương một doanh nghiệp giao đồ ăn ở Osaka (Nhật Bản) vào năm 2020 và đã mở rộng dịch vụ của họ đến 8 tỉnh của Nhật Bản.
Việc Foodpanda thoái vốn phản ánh sự khắc nghiệt trong thị trường giao đồ ăn tại Nhật Bản, khi những “người chơi” nhỏ hơn gặp khó khăn trong việc thu hút khách hàng và nhân viên giao hàng.
Tình trạng tương tự cũng đã xuất hiện ở nhiều thị trường châu Á khác, nơi các doanh nghiệp Mỹ, châu Âu và cả những công ty nội địa đều phải cạnh tranh khốc liệt, trong khi chi phí tiếp thị để thu hút khách hàng và tài xế ngày càng tăng.
Dư địa phát triển của lĩnh vực giao đồ ăn ở nhiều thị trường ở châu Á dự kiến sẽ còn khá dồi dào.
Theo một báo cáo được công bố vào tháng 11/2021 từ Google, Temasek Holdings và Bain & Co, tổng giá trị hàng hóa của khu vực Đông Nam Á ước tăng lên 23 tỷ USD vào năm 2025, từ mức 12 tỷ USD của năm 2021.
Tuy nhiên, sự rút lui của Foodpanda khỏi thị trường Nhật Bản cho thấy không phải ai cũng được hưởng lợi từ đà tăng trưởng này. Jianggan Li, Giám đốc điều hành của Momentum Works, nói: "Nền tảng giao đồ ăn là một ngành kinh doanh có tỷ suất lợi nhuận tương đối thấp và cần phải xây dựng khối lượng và tỷ trọng đủ lớn để sinh lời".
Ngoài ra, những thay đổi về hành lang pháp lý cũng có thể ảnh hưởng đến doanh thu của các công ty khiến họ phải suy nghĩ lại về các mô hình phát triển hoạt động kinh doanh.
Ví dụ, vào tháng 8/2021, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long bày tỏ lo ngại về mức lương thấp của nhân viên giao hàng và kêu gọi cơ chế bảo vệ nhiều hơn đối với loại hình lao động này, điều đó sẽ dẫn đến việc các doanh nghiệp phải bỏ ra chi phí phúc lợi cao hơn.
Sau khi rời Nhật Bản, Foodpanda cho biết họ sẽ mở rộng dịch vụ giao hàng tạp hóa ở những thị trường khác. Foodpanda dự định bán lại mảng kinh doanh giao đồ ăn tại Nhật Bản vào quý I/2022.
Foodpanda cho biết, đây là một "quyết định rất khó khăn", song dự báo sẽ có thể xuất hiện nhiều vụ thoái vốn và mua lại trong lĩnh vực giao đồ ăn tại khu vực châu Á trong thời gian tới.
