Thị phần rau quả, thủy sản Việt Nam ở EU vẫn khiêm tốn dù có trợ lực EVFTA
Theo Bộ Công Thương, sau hơn hai năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA), xuất nhập khẩu hai chiều Việt Nam – EU có nhiều tăng trưởng ấn tượng.
Cụ thể trong năm đầu thực thi EVFTA, trao đổi thương mại song phương đạt 54,9 tỷ USD, tăng 12% so với giai đoạn cùng kỳ, trong đó xuất khẩu đạt 34,5 tỷ USD, tăng 11%. Sang năm thứ hai đạt 61,4 tỷ USD, tăng gần 12%, trong đó xuất khẩu đạt 45 tỷ USD, tăng 17%.
Riêng trong 11 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều đạt 57 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu đạt 43,5 tỷ USD, tăng 21%. Nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đều ghi nhận mức tăng trưởng cao như dệt may tăng 24%, giày dép tăng 19%, thủy sản tăng 41%…
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng dư địa và cơ hội từ thị trường EU còn rất nhiều, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận thị trường này, cả về lý do chủ quan và khách quan.
Thương hiệu Việt Nam chưa được xây dựng hoặc chưa được biết đến nhiều tại các nước châu Âu, giá trị và lợi ích mà các doanh nghiệp Việt Nam thu về còn chưa tương xứng với tiềm năng.
Ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết Việt Nam có 7 nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang EU, bao gồm máy vi tính; dệt may; máy móc và thiết bị; giày dép; rau quả tươi, rau củ quả chế biến; thuỷ sản; gạo.
Với mặt hàng rau quả, ông Ngô Chung Khanh cho biết EVFTA đã đưa thuế suất của mặt hàng này từ 20% xuống 0%, song mặt hàng rau quả tươi, chế biến Việt Nam hiện mới chiếm khoảng 2,7% thị phần tại EU. Do vậy, tiềm năng để doanh nghiệp Việt Nam đưa mặt hàng rau quả tươi, rau củ quả chế biến xuất khẩu vào EU là rất lớn.
Tương tự với nhóm mặt hàng thuỷ sản, mức thuế suất nếu không có EVFTA sẽ ở mức 20%, tuy nhiên với cam kết từ EVFTA đã xoá bỏ thuế với 86,5% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong ba năm; xoá 90,3% kim ngạch trong 5 năm và 100% trong 7 năm.
Tuy nhiên, tỷ lệ xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang thị trường EU mới chiếm khoảng 4,2% thị phần, nên dư địa để Việt Nam xuất khẩu mặt hàng này sang EU vẫn còn.
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Kinh doanh xuất khẩu (Tập đoàn Lộc Trời) cho biết nhờ có EVFTA, sản lượng xuất khẩu gạo của Lộc Trời sang EU tăng trưởng mạnh qua các năm, từ 2.000 tấn năm 2018 lên 24.000 tấn trong 11 tháng năm 2022.
Ông Nguyễn Văn Hiếu khẳng định để tăng tính bền vững khi xuất khẩu vào thị trường này, doanh nghiệp cần tập trung vào chất lượng sản phẩm, đặc biệt là tiêu chí kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sản phẩm.
