'Thành phố iPhone' Trịnh Châu dần đánh rơi vị thế

Theo South China Morning Post (SCMP), nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới, tọa lạc tại thành phố Trịnh Châu (tỉnh Hà Nam, Trung Quốc), đang tăng cường các khoản thưởng để thu hút lao động cho mùa cao điểm trước khi ra mắt các mẫu iPhone mới của Apple. Tuy nhiên, công nhân và các đại lý lao động tại đây chia sẻ tình hình không còn như trước.

Khu phức hợp Tập đoàn Công nghệ Foxconn được đánh giá là một tiêu chí quan trọng để theo dõi liệu Trung Quốc có duy trì vai trò trong chuỗi cung ứng toàn cầu hay không.

Trong chuyến thăm nhà máy gần đây, phóng viên của SCMP nhận thấy "Thành phố iPhone" đã mất đi phần nào động lực, khi khách hàng lớn là Apple đã chuyển sản xuất sang các quốc gia như Ấn Độ.

Theo người dân địa phương, vào cuối năm 2022, hàng nghìn công nhân Foxconn tháo chạy khỏi nhà máy do lo sợ các biện pháp kiểm soát COVID-19. Những gián đoạn nghiêm trọng đã gây ảnh hưởng lớn đến vai trò của nhà máy.

Nhiều công nhân, đại lý tuyển dụng và chủ doanh nghiệp nhỏ phản ánh rằng số lượng công nhân từng đạt gần 300.000 người vào mùa cao điểm. Tuy nhiên, mức đỉnh này đã giảm đáng kể từ 2022, khiến Apple phải cảnh báo về sự chậm trễ trong việc giao hàng iPhone vào mùa Giáng sinh cùng năm.

Foxconn không tiết lộ chi tiết về sản xuất và việc làm hiện tại ở Trịnh Châu. Trong một tuyên bố được phát đi vào 20/8, công ty đã đầu tư nhiều vào tự động hóa và số hóa, điều này giúp cải thiện hiệu quả và sản xuất, đồng thời cho rằng tiêu chí chú trọng vào chất lượng của người lao động, thay vì số lượng. Mục đích là nhằm duy trì tính cạnh tranh và thăng tiến trong chuỗi giá trị.

Ông Gao, ngoài 50 tuổi, cho biết bản thân kiếm được khoảng 200 nhân dân tệ mỗi ngày (28 USD) bằng cách chở công nhân trên xe điện ba bánh. Mức thu nhập này chỉ bằng một nửa so với số tiền từng kiếm được trước khi những bất ổn xảy ra.

Một công nhân họ Ye chia sẻ từng làm việc tại nhà máy năm 2022 và mới trở lại gần đây. Ông nhận thấy các con đường giờ đây yên tĩnh hơn rất nhiều. “Foxconn không còn như xưa”, ông Ye nói.

Mới đây ông Ye quay trở lại Trịnh Châu làm việc và nhận được khoản thưởng 7.500 nhân dân tệ (1.047 USD) cho ba tháng làm việc, bên cạnh mức lương hàng tháng là 2.100 nhân dân tệ. Người đàn ông này đã rời khỏi nhà máy trong vụ bất ổn năm 2022.

Ông Ye cho biết mình bị hấp dẫn bởi khoản thưởng - vốn thường được Foxconn đưa ra trong mùa sản xuất cao điểm.

Theo các quảng cáo tuyển dụng được đăng bởi các đại lý, khoản thưởng đã được tăng lên 6.000 nhân dân tệ vào đầu tháng 7, so với 4.000 nhân dân tệ được đưa ra vào tháng 3. Đối với công nhân thời vụ, mức lương theo giờ đã tăng lên 25 nhân dân tệ từ 24 nhân dân tệ vào tháng 7 và 22 nhân dân tệ vào tháng 3.

Một đại lý tuyển dụng họ Zhang cho biết hoạt động sản xuất tại Trịnh Châu đang trở nên ít bận rộn hơn. Nguyên do là Apple đã chuyển các công việc đòi hỏi nhiều lao động sang Ấn Độ. Foxconn đã mở rộng sự hiện diện tại Ấn Độ.

Tuần trước, Chủ tịch Foxconn Liu Young-way đã gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, công bố các kế hoạch đầu tư mới. Quốc gia Nam Á dự kiến sẽ đảm nhiệm 50% công suất sản xuất iPhone toàn cầu vào năm 2027, theo dự báo của DigiTimes Research.

Tác động đã bắt đầu thể hiện rõ trong các số liệu chính thức. Tổng xuất khẩu điện thoại thông minh từ Hà Nam đã giảm hơn 47%, xuống còn 1,4 triệu đơn vị trong nửa đầu năm, theo dữ liệu hải quan.

Dù có những chuyển động trong chuỗi cung ứng, Foxconn vẫn duy trì cam kết với Trịnh Châu. Cách trung tâm sản xuất iPhone khoảng 40 km, công ty đang xây dựng trụ sở kinh doanh mới. Khu vực rộng 70.000 m2, với chi phí 1 tỷ nhân dân tệ, sẽ phụ trách các lĩnh vực mới bao gồm xe điện, chất bán dẫn và robot.