Tại sao cả Nga và Ukraine đều cần tới tỷ phú Roman Abramovich trong cuộc đàm phán hòa bình?

Tỷ phú Nga Roman Abramovich đã tham gia vào một phái đoàn đàm phán hòa bình cho cuộc xung đột Nga – Ukraine, Forbes dẫn tin từ người phát ngôn Dmitry Peskov của Điện Kremlin. Thông tin này được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã yêu cầu Tổng thống Mỹ Joe Biden không áp lệnh trừng phạt lên cựu chủ tịch Chelsea để giúp tạo điều kiện cho ông tham gia các cuộc nói chuyện.

Nhà tài phiệt Nga này từ lâu đã nổi tiếng trên toàn cầu, đặc biệt trong giới bóng đá khi ông chính là chủ sở hữu của câu lạc bộ bóng đá Chelsea trong gần 20 năm, dẫn dắt đội bóng này chinh phục hàng loạt đỉnh cao.

Tuy nhiên, cuộc xung đột Nga – Ukraine nổ ra, với đỉnh điểm là “chiến dịch đặc biệt” được phía Nga mở ra tại Ukraine đã buộc ông phải bán Chelsea vì chính phủ Vương quốc Anh đã áp lệnh trừng phạt lên hàng loạt tỷ phú Nga, bao gồm cả Roman Abramovich.

Tuy nhiên, việc một tỷ phú Nga tham gia vào phái đoàn đám phán hòa bình trong một cuộc chiến cũng khiến nhiều người tỏ ra tương đối bất ngờ. Những chi tiết về nhiệm vụ của Roman Abramovich trong phái đoàn cũng không được tiết lộ. Chính bản thân tỷ phú Nga cũng tỏ ra đặc biệt kín tiếng kể từ sau sự việc liên quan đến Chelsea xảy ra.

Tại sao lại là ông Roman Abramovich?

Ngày 28/2, tỷ phú Nga Roman Abramovich khi đó đang ở Belarus để cố gắng giúp chấm dứt cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, theo người đại diện của cựu chủ tịch Chelsea.

Tờ Financial Times khi đó đưa tin rằng tỷ phú mang hai quốc tịch Nga – Israel đã được chính phía Ukraine liên hệ để hỗ trợ đạt được một thỏa thuận hòa bình. Kể từ đó, cựu chủ tịch Chelsea đã cố gắng hết sức để giúp đỡ các bên liên quan.

Ông David Arakhamia, thành viên Quốc hội Ukraine xác nhận rằng tỷ phú người Nga đóng vai trò “vận động” trong cuộc đàm phán giữa Kyiv và Moscow. “Vâng, tôi xác nhận điều này. Không rõ ai là người đã mời ông ấy, như Abramovich đóng vai trò rất tích cực trong quá trình đám phán giữa hai quốc gia”, ông David Arakhamia nhấn mạnh.

Trong khi đó, Điện Kremlin đã từ chối đưa ra bình luận về việc ông Abramovich được Ukraine nhờ cậy để tham gia cuộc đàm phán hòa bình.

Ông Alexander Rodnyansky, một nhà làm phim sinh ra tại Kyiv và là cha một cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cho biết giới chức Ukraine đã liên hệ với ông Abramovich qua cộng đồng người Do Thái nói tiếng Nga.

“Người Ukraine cố gắng tìm ai đó ở Nga có thể giúp đỡ trong việc tìm kiếm thỏa thuận hòa bình. Họ liên hệ và Roman Abramovich là người quyết định hỗ trợ, vận động ủng hộ giải pháp hòa bình”.

Bên cạnh đó, ông nói thêm rằng dù ảnh hưởng của Roman Abramovich với Điện Kremlin còn hạn chế, nhưng ông là tỷ phú Nga duy nhất đồng ý đứng ra giúp đỡ, đồng thời khẳng định phía Ukraine rất biết ơn về điều này.

Thực tế, vai trò của vị tỷ phú Nga này trong cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga – Ukraine từng được tiết lộ trên tờ Jerusalem Post của Israel, tuy nhiên thông tin vẫn tương đối sơ sài và không rõ cựu chủ tịch Chelsea sẽ làm gì.

Được đích thân Tổng thống Ukraine xin tạm hoãn trừng phạt

Ngày 23/3, tờ Wall Street Journal cho biết tỷ phú Nga Roman Abramovich được đích thân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề nghị Tổng thống Mỹ Joe Biden trì hoãn việc áp đặt các biện pháp trừng phạt để ông có thể đóng vai trò trung gian giữa Moscow và Kyiv.

Theo đó, phía Bộ Tài chính Mỹ ban đầu được cho là đã chuẩn bị đầy đủ mọi thứ để áp đặt các lệnh trừng phạt với tỷ phú Roman Abramovich vào đầu tháng 3. Lệnh trừng phạt dự kiến sẽ được đưa ra sau khi Vương quốc Anh, EU và Canada lần lượt áp lệnh trừng phạt lên cựu chủ tịch Chelsea.

Dù vậy, lệnh trừng phạt này đã được Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng thông báo tạm hoãn sau khi Tổng thống Ukraine đích thân đứng ra đề nghị.

Khi Bộ Tài chính Mỹ đang soạn thảo chuẩn bị cho các hình phạt, ông Biden và ông Zelensky đã nói chuyện qua điện thoại về phạm vi trừng phạt đối với Nga nói chung và các hình phạt nhằm vào Abramovich riêng, tờ Wall Street Journal trích dẫn từ những người có liên quan. Các nhà lãnh đạo Anh và EU cho biết họ không hề hay biết về cuộc trao đổi này.

Cho tới thời điểm hiện tại, phía Mỹ vẫn chưa áp lệnh trừng phạt với Roman Abramovich bất chấp họ cùng với Anh, EU đã áp lệnh trừng phat với hơn 20 nhà tài phiệt Nga khác.

Trong khi đó, chính phủ Vương quốc Anh đã mô tả Roman Abramovich là người có mối quan hệ thân cận với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Đó là lý do chính khiến họ đóng băng tài sản của ông tại Anh, bao gồm cả đội bóng Chelsea.

Dù vậy, tờ Wall Street Journal nhấn mạnh rằng bất chấp những yêu cầu rõ ràng, ông Abramovich cho tới nay vẫn chưa thực sự được tạo điều kiện để hoạt động hiệu quả trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Vị thế của tỷ phú Roman Abramovich?

Theo danh sách tỷ phú Forbes, ông Roman Abramovich hiện sở hữu khối tài sản ròng có giá trị 7,8 tỷ USD, là người giàu thứ 312 trên thế giới. Năm 2021, tỷ phú người Nga cũng đứng ở vị trí thứ 142 trong danh sách những tỷ phú giàu nhất thế giới của Forbes.

Ông sở hữu cổ phần của gã khổng lồ thép Evraz, Norilsk Nickel và cậu lạc bộ Chelsea trước khi phải bán. Ông đã bán 73% cổ phần của công ty dầu khí Nga Sibneft cho tập đoàn khí đốt nhà nước Gazprom với giá 13 tỷ USD vào năm 2005. Ngoài ra, ông sở hữu hàng loạt dinh thực bất động sản, máy bay tư nhân và đặc biệt là hai du thuyền khủng bậc nhất thế giới.

Khối tài sản khổng lồ giúp tỷ phú người Nga có tiếng nói trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực thể thao cũng như kinh doanh khí đốt.

Bên cạnh giới kinh doanh, ông Abramvich cũng từng hoạt động chính trị tại Nga. Năm 1999, cựu chủ tịch Chelsea được bầu làm thành viên Hạ viện Nga, đại diện cho khu tự trị Chukotka, một khu vực ở cực đông quốc gia này. Sau đó, ông được bầu làm Thống đốc Chukotka từ năm 2000 và đã chi khoảng 2,5 tỷ USD để phát triển khu vực này trong suốt quá trình tại vị.

Ông Abramovich cũng là tỷ phú được lòng người Do Thái. Không chỉ tại Nga, tỷ phú này còn hỗ trợ cộng đồng người Do Thái ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới.

Ngoài ông Abramovich, phái đoàn đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine còn có nhiều nhân vật cộm cán khác, chẳng hạn như Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hay Thủ tướng Israel Naftali Bennett.