Sự thật 'phũ' với các nhà sản xuất ô tô lâu đời: Trừ Tesla, những thương hiệu xe điện quốc tế chưa có cửa cạnh tranh tại Trung Quốc

Nếu các nhà sản xuất ô tô toàn cầu nghĩ rằng có thể mở rộng sự thống trị của mình ở Trung Quốc trong kỷ nguyên xe điện, có thể họ sẽ phải đối mặt với một cú sốc, theo Reuters.

Những ông lớn của thời kỳ xe dùng động cơ đốt trong như General Motors và Volkswagen đang tỏ ra tụt hậu so với các đối thủ trên thị trường xe điện (EV) đang bùng nổ ở Trung Quốc, nơi được coi là thị trường xe điện số một thế giới hiện nay.

Một nhân viên văn phòng ở Trung Quốc có tên Tianna Cheng đã mua một chiếc xe điện của hãng Xpeng với giá khoảng 27.000 USD, nhưng cô cho biết đã không xem xét kỹ lưỡng các nhà sản xuất.

"Nếu tôi mua một chiếc ô tô chạy xăng, tôi có thể đã cân nhắc đến các thương hiệu nước ngoài. Tuy nhiên, tôi muốn mua ô tô điện. Hiện tại, ngoài Tesla, tôi thấy rất ít thương hiệu ô tô điện của các nhà sản xuất bên ngoài Trung Quốc có mặt tại đây. Sự lựa chọn là rất hạn chế”, cô Cheng chia sẻ.

Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, trong 4 tháng đầu năm 2022, số lượng xe điện có trên thị trường đạt mức 1,49 triệu xe, tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là không có thương hiệu nước ngoài nào nằm trong số 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong phân khúc xe năng lượng mới (NEV) năm nay, ngoại trừ công ty xe điện lớn nhất thế giới Tesla, theo dữ liệu của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc.

Tất cả đều là các nhà sản xuất nội địa, từ BYD và Wuling đến Chery và Xpeng. Trong đó, BYD, công ty được tỷ phú Warren Buffett đầu tư, đã bán được khoảng 390.000 chiếc EV tại Trung Quốc trong năm nay, nhiều hơn gấp ba lần so với số lượng xe Tesla bán ra tại quốc gia này.

"Các thương hiệu nước ngoài khác xa với cuộc sống và phong cách sống của những người Trung Quốc như tôi", Tianna Cheng khẳng định.

Đó là một xu hướng đi ngược với suy nghĩ của nhiều người. Các thương hiệu ô tô toàn cầu đã thống trị ở Trung Quốc từ những năm 1990, thường giành được 60-70% thị phần bán xe du lịch trong những năm gần đây. Dù vậy, trong 4 tháng đầu năm 2022, họ chỉ chiếm 52% thị phần. Thậm chí, tính riêng trong tháng 4, thị phần đã giảm xuống dưới 50%, đồng nghĩa với việc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang vươn mình trên chính quê nhà.

Những thông tin như vậy báo hiệu thách thức mà các nhà sản xuất ô tô lâu đời sắp phải đối mặt ở Trung Quốc, CEO Nissan Makoto Uchida chia sẻ. Theo ông, một số thương hiệu nước ngoài có thể biến mất hoàn toàn khỏi Trung Quốc từ 3 đến 5 năm tới.

“Sẽ có rất nhiều sự thay đổi ở Trung Quốc và chúng tôi cần phải theo dõi tình hình một cách cẩn thận. Ở một khía cạnh nào đó, nếu chậm chân, chúng tôi sẽ bị tụt lại phía sau”, CEO Nissan nhấn mạnh.

Các thương hiệu nước ngoài ngày càng giảm thị phần

Bill Russo, cựu CEO Chrysler, hiện đứng đầu công ty tư vấn Automobility có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết các thương hiệu toàn cầu cần nhanh chóng xoay chuyển tình thế vì họ kiểm soát chưa đến 20% thị trường ô tô tăng trưởng duy nhất của Trung Quốc.

“Các thương hiệu Trung Quốc đang bắt đầu cuộc đua xe điện. Các nhà sản xuất ô tô lâu đời dường như đang gặp khó trong việc bắt kịp họ. Tôi nghĩ rằng đó là một sự thay đổi đối với công nghệ cao. Nhu cầu của người tiêu dùng về trải nghiệm dịch vụ kỹ thuật số lấy người dùng làm trung tâm sẽ là điểm nhấn trong những năm tới”, theo cựu CEO Chrysler.

Các thương hiệu của Tập đoàn Volkswagen, bao gồm Volkswagen, Audi, Bentley, Lamborghini, Porsche và Skoda, đã dẫn đầu thị trường ô tô trong hai thập kỷ qua, cùng với các thương hiệu General Motors như Buick, Chevrolet và Cadillac .

Hai ông lớn này có thị phần ô tô tổng thể lần lượt là gần 13% và 12% tại Trung Quốc vào năm 2021, theo LMC Automotive. Gã khổng lồ GM của Detroit cũng có 44% cổ phần trong liên doanh SAIC-GM-Wuling Auto. Theo một số nguồn tin, GM đang tập trung thu hút những người mua trẻ tuổi ở các thành phố lớn. Trước đó, nhóm khách hàng này gần như không quan tâm tới các thương hiệu xe của ông lớn đến từ Mỹ này.

Tập đoàn này đã công bố kế hoạch chi hơn 35 tỷ USD trên toàn cầu vào năm 2025, bao gồm việc sản xuất hơn 30 mẫu xe điện mới, trong đó có hơn 20 xe ở Trung Quốc, bắt đầu từ năm nay với sự ra mắt của mẫu crossover SUV Cadillac Lyriq chạy hoàn toàn bằng điện.

Doanh số của Buicks đã giảm 32% trong 5 năm qua xuống còn 828.600 xe vào năm 2021, trong khi Chevrolet giảm hơn một nửa xuống còn 269.000 xe, theo LMC Automotive.

GM hiện đặt mục tiêu sản xuất khoảng 1 triệu xe điện tại Trung Quốc vào năm 2025. Ngoài ra, công ty tiết lộ nhu cầu của người mua với hai dòng Buick Velite NEV và Chevrolet Menlo EV đều tăng lên trong ba tháng đầu năm 2022.

Nỗ lực thuyết phục khách hàng

Volkswagen, công ty đang chi khoảng 55 tỷ USD trên toàn cầu để phát triển xe điện vào năm 2026, đã tung ra thế hệ ID mới của mình tại Trung Quốc vào đầu năm ngoái, nhưng không đạt được mục tiêu đề ra trong năm ngoái. Volkswagen đặt mục tiêu bán được 160.000 đến 200.000 chiếc ID trong năm nay, nhưng tính đến hết tháng 4, gã khổng lồ nước Đức mới chỉ bán được 33.300 chiếc.

Theo một số nguồn tin, mối quan tâm chính đối với các thương hiệu nước ngoài là những chiếc xe điện mới của họ đang được thiết kế tập trung nhiều hơn cho các thị trường châu Mỹ và châu Âu, nơi quan tâm tới hiệu suất và độ bền.

Volkswagen cho biết nhu cầu NEV ở Trung Quốc có mối liên hệ chặt chẽ với chủ đề "xe thông minh", đồng thời cho biết hãng đang đầu tư vào R&D tại địa phương, đặc biệt là trong phần mềm.

"Chiến lược của chúng tôi sẽ cho phép chúng tôi đạt được các mục tiêu đầy tham vọng ở Trung Quốc. Đến năm 2030, chúng tôi cũng muốn trở thành người dẫn đầu thị trường về xe điện tử và đảm bảo vị trí số một tại Trung Quốc trong tương lai", theo người đại diện Volkswagen.

Thách thức đối với các thương hiệu toàn cầu là tìm ra công thức để thu phục người tiêu dùng ở các thành phố lớn tại Trung Quốc như Bắc Kinh hay Thượng Hải, những nơi có mức thu nhập trung bình tương đối cao.

"Đối với tôi, dường như chỉ có Tesla là nổi bật khi nhắc đến các thương hiệu xe điện nước ngoài ở Trung Quốc. Các thương hiệu khác thậm chí không có vé cạnh tranh với các công ty Trung Quốc”, Li Huayuan, một kỹ sư đang làm việc tại Thượng Hải.