Startup công nghệ Đông Nam Á liên tục sa thải nhân sự, tìm hướng đi dài hạn thay vì 'đốt tiền' mở rộng quy mô

Nhiều công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ ở khu vực Đông Nam Á đã bắt đầu sa thải nhân viên trong năm nay. Điều này xảy ra vào thời điểm nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều vấn đề, dẫn tới các nhà đầu tư thận trọng hơn trong việc rót vốn đầu tư vào các startup, theo CNBC.

Tuần trước, nền tảng bán hàng trực tuyến Carousell, công ty mẹ của Chợ Tốt, đồng thời cũng là một kỳ lân (startup được định giá từ 1 tỷ USD trở lên) đã thông báo rằng họ sẽ sa thải khoảng 10% số lượng nhân viên của mình, tương đương khoảng 110 vị trí.

Vào tháng 11, Tập đoàn công nghệ GoTo của Indonesia - sự hợp nhất giữa gã khổng lồ trong ngành gọi xe Gojek và nền tảng thương mại điện tử Tokopedia - đã cắt giảm 1.300 việc làm, tương đương khoảng 12% số lượng nhân viên.

Cả hai công ty đều trích dẫn lý do sa thải nhân sự đến từ môi trường kinh tế vĩ mô đầy thách thức ở thời điểm hiện tại. Hai công ty này đã cùng với Sea Group và các công ty khác trong khu vực Đông Nam Á cắt giảm hàng nghìn nhân sự trong năm nay. Sea Group, công ty mẹ của sàn thương mại điện tử Shopee và nhà phát hành game Garena, đã sa thải hơn 7.000 nhân viên trong 6 tháng qua.

“Những người sáng lập đang thận trọng hơn bằng cách quản lý chi phí trong môi trường kinh tế vĩ mô bất ổn để đảm bảo có đủ nguồn lực cho đến cuối năm 2024”, Jia Jih Chai, nhà đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của công ty tổng hợp thương hiệu thương mại điện tử Rainforest có trụ sở tại Singapore, nói với CNBC. Chai trước đây từng là Phó chủ tịch cấp cao của Carousell và là Giám đốc điều hành của Airbnb.

“Có những dấu hiệu cho thấy chúng ta đang bước vào thời kỳ suy thoái. Do đó, nhu cầu của khách hàng có thể sẽ chậm hơn vào năm 2023 còn các nhà đầu tư sẽ tỏ ra thận trọng hơn trong việc đưa ra quyết định”, ông Chai nói.

Trong một ghi chú gửi cho nhân viên của Carousell, Giám đốc điều hành Quek Siu Rui thừa nhận đã mắc phải “những sai lầm nghiêm trọng”. Ông đã nói rằng bản thân “quá lạc quan” về sự phục hồi của thị trường sau đại dịch COVID-19 và đánh giá thấp tác động của việc tuyển dụng nhân sự ồ ạt.

Lãnh đạo Carousell chia sẻ: “Thực tế, chúng tôi đã tuyển dụng một cách ồ ạt, dẫn tới chi phí tăng nhanh chóng, nhưng việc thu hồi lại mất nhiều thời gian hơn dự kiến”. Bên cạnh đó, ông cho biết thêm rằng đã có các biện pháp cắt giảm chi phí trong vài tháng qua và ban lãnh đạo của Carousell sẽ tự nguyện cắt giảm lương.

Các doanh nghiệp tìm hướng đi tăng trưởng bền vững

Ông Quek cũng cho biết điều quan trọng hiện tại là công ty có được lợi nhuận càng nhanh càng tốt, vì không rõ liệu điều kiện thị trường có được cải thiện trong năm tới hay không. Carousell công bố mức tăng trưởng doanh thu chậm hơn 21% vào năm 2021, ở mức 49,5 triệu USD, so với mức tăng gấp ba lần doanh thu vào năm 2020. Trong khi đó, GoTo chứng kiến khoản lỗ ngày càng lớn trong giai đoạn 9 tháng đầu năm.

“Tôi rất ngạc nhiên khi các công ty dự đoán rằng những thay đổi trong hành vi và xu hướng của người tiêu dùng sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát sẽ tồn tại mãi mãi, Alex Kantrowitz, một nhà báo ở Thung lũng Silicon, người cũng điều hành một bản tin và podcast độc lập có tên Big Technology, nói với “TechCheck” của CNBC.

“Rõ ràng, một khi bạn được phép đi ăn nhà hàng, đi chơi với bạn bè bên ngoài, thời gian sử dụng Netflix, Facebook, Shopify và Amazon của bạn sẽ giảm xuống. Vậy tại sao tất cả chúng đều nghĩ rằng những thói quen hình thành trong đại dịch sẽ tồn tại mãi mãi?”, Alex Kantrowitz nói thêm.

“Trước đây, các công ty chạy theo những chiến lược để tăng trưởng nhanh. Vì vậy, cần có những thay đổi được thực hiện khi doanh nghiệp đang chuyển từ tăng trưởng nhanh sang tăng trưởng bền vững. Ví dụ: Bạn có thể không cần quá nhiều nhân viên tiếp thị nếu ngân sách cho việc quảng cáo bị cắt giảm”, Jefrey Joe, nhà đồng sáng lập và đối tác quản lý tại Alpha JWC Ventures có trụ sở tại Indonesia cho biết.

Các công ty khởi nghiệp công nghệ ở Đông Nam Á phần lớn vẫn chưa có lãi, với những cái tên lớn như Sea Group và Grab đang lỗ hàng tỷ USD mỗi năm.

Các nhà đầu tư hiện tại của công ty cũng đang tích cực tư vấn cho những người sáng lập chuẩn bị cho "mùa đông công nghệ", Jussi Salovaara, đồng sáng lập và đối tác quản lý của Antler ở châu Á, nói với CNBC. Ông nói, các nhà đầu tư mạo hiểm đang thúc đẩy các nhà sáng lập tìm ra con đường phát triển dài hạn.

“Chúng tôi nói với những người sáng lập rằng họ cần chuẩn bị tâm lý năm tới sẽ không dễ dàng hơn so với năm nay. Những công ty này có thể đang hoạt động tốt, nhưng họ vẫn cần đạt mục tiêu tăng trưởng. Họ có thể gần đạt được lợi nhuận, nhưng họ cần đảm bảo rằng tìm ra hướng đi bền vững cho tương lai”, Salovaara nói thêm.

Kantrowitz cho biết các công ty công nghệ mới đang ở giai đoạn đầu trong chiến dịch sa thải nhân sự. Trên toàn cầu, các công ty công nghệ đã tiến hành sa thải hàng loạt, đặc biệt là những gã khổng lồ công nghệ Mỹ. Ví dụ, Meta cắt giảm khoảng 11.000 việc làm, trong khi Microsoft báo cáo đã sa thải ít hơn 1.000 người do tăng trưởng chậm lại.