SSI: Ngành dược ước tính tăng trưởng 9 - 10% nhưng rủi ro phụ thuộc nguồn nguyên liệu Trung Quốc

SSI ước tính thị trường dược phẩm tăng trưởng từ 9 - 10% trong năm 2020

SSI cho rằng ngành dược sẽ tiếp tục tăng trưởng, do xu hướng dân số già hóa, chi phí dành cho chăm sóc sức khỏe tăng thêm, tăng tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế và tuổi thọ trung bình.

Dự báo của Tổng cục Thống kê, số người dân Việt Nam độ tuổi từ 65 trở lên dự kiến đạt 7,4 triệu người trong năm 2020 và nhóm 65 tuổi trở lên sẽ tăng gần 7,9% trong tổng dân số cả nước năm 2020 và 18,1% năm 2049 (tăng nhanh với mức 7,1% năm 2014).

Việt Nam sẽ tiếp tục đạt mục tiêu gần như toàn bộ người dân đều có bảo hiểm y tế vào giai đoạn 2016 - 2020 (90,7% trong năm 2020). Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, độ phủ của bảo hiểm y tế tăng từ 60% trong năm 2010 và 90% trong năm 2019.

Động lực khác cho ngành dược phẩm là quá trình đô thị hóa nhanh chóng. Dân số đô thị hóa Việt Nam đạt 36,2 triệu người năm 2020, có thể tăng từ 33,6% năm 2015 lên 36,8% năm 2020. Cục quản lý Dược Việt Nam (DAV) ước tính tổng giá trị ngành đạt 7,7 tỉ USD năm 2021.

Chứng khoán SSI cho rằng Thông tư 15 và các quy định liên quan có thể thúc đẩy tỷ lệ tiêu thụ thuốc nội địa trong kênh bệnh viện. Các công ty hàng đầu được kì vọng sẽ hoàn thành việc nâng cấp hoặc mở rộng dây chuyền sản xuất để sớm đạt được tiêu chuẩn cao. Các công ty có thể tận dụng cơ hội trong nước để giành thị phần từ thuốc nhập khẩu.

Rủi ro nguyên liệu phụ thuộc từ Trung Quốc

Theo phân tích của SSI, các công ty dược phụ thuộc cao vào nguyên phụ liệu dược phẩm nhập khẩu. 11 tháng đầu năm 2019, Việt Nam nhập khẩu 351 triệu USD hoạt chất (giảm 5,4% cùng kì).

Nguyên phụ dược liệu nhập khẩu được cho là chiếm phần lớn trong tổng nhu cầu khoảng 80% - 90%. Đây luôn là vấn đề của Việt Nam trong dài hạn bởi để sản xuất dược liệu đòi hỏi phải đầu tư nhiều và cần có khả năng về công nghệ. Hiện Việt Nam không có lợi thế cạnh tranh so với các nước khác, như Trung Quốc và Ấn Độ.

Theo SSI, các công ty trong ngành dược có thể phải đối mặt với việc giá nguyên phụ liệu tăng cao, cũng như đối mặt với rủi ro tỷ giá.

Doanh thu ngắn hạn các cửa hàng thuốc có thể giảm do qui định từ Bộ Y tế

Trước nguy cơ kháng sinh tăng, Bộ Y tế yêu cầu tất cả các cửa hàng thuốc phải liên kết với cơ sở dữ liệu thuốc Quốc gia. Biện pháp này nhằm giảm việc sử dụng thuốc không cần đơn, quản lý chất lượng cũng như nguồn gốc của thuốc.

SSI tin rằng việc quản lý đúng cách các loại thuốc được kiểm soát đúng qui trình sẽ được giải quyết thông qua qui định này là rất cần thiết cho sự phát triển bền vững của ngành trong dài hạn. Tuy nhiên, các cửa hàng thuốc có thể giảm doanh thu trong ngắn hạn vì cả người tiêu dùng và cửa hàng thuốc đều phải thích nghi dần với quy định này.

 Xu hướng M&A được kì vọng

Công ty TNHH Dược phẩm Taisho đã tiến hành mua lại CTCP Dược Hậu Giang (Mã: DHG) năm 2019, trở thành cổ đông lớn nhất khi sở hữu 51% cổ phần. Các giao dịch M&A tiếp theo dự kiến sẽ thực hiện năm 2020. Công ty dược Indonesia là KT Kimia Farma đang xem xét việc mua lại chuỗi cửa hàng bán lẻ dược phẩm Việt Nam.

Với tiềm năng thị trường Việt Nam, các công ty dược phẩm nước ngoài có xu hướng tiến hành M&A tận dụng nguồn lực có sẵn để giảm chi phí, rút ngắn thời gian gia nhập thị trường.

SSI dự đoán sẽ có một số thỏa thuận mua lại trong vài năm tới khi Chính phủ có kế hoạch giảm tỷ lệ sở hữu tại các công ty dược phẩm trong nước.

Gần đây, CTCP Dược - Trang thiết y tế Bình Định (Mã: DBD) đề xuất nới room nước ngoài lên 100%. DBD cũng lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc đề xuất cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu hơn 25% cổ phần mà không cần chào mua công khai.

Từ động thái này, SSI kì vọng sẽ có một thỏa thuận khác diễn ra ở DBD, tương tự như trường hợp của CTCP Xuất nhập khẩu Y tế Domesco (Mã: DMC), DHG và CTCP Pymerphaco (Mã: PME) những năm qua.