Phó Thống đốc Đào Minh Tú: Lãi suất tiền gửi đã rất thấp, không nên kỳ vọng vào đó để giảm lãi suất cho vay

Chia sẻ tại họp báo thông tin kết quả hoạt động quý III của ngành ngân hàng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho rằng mặt bằng lãi suất hiện nay đã rất thấp và không thể đặt ra việc giảm lãi suất đầu vào để giảm lãi suất đầu ra trong bối cảnh hiện nay.

Ông phân tích, hiện lạm phát ở mức thấp, 9 tháng đầu năm chỉ 1,82% nhưng theo dự báo của Quỹ tiền tệ thế giới (IMF), lạm phát cả năm là 3% và lạm phát mục tiêu của Quốc hội đề ra là dưới 4%.

Trong khi đó, lãi suất đầu vào của các ngân hàng bình quân hiện nay ước khoảng 5 - 5,5%/năm, nếu lạm phát khoảng 3% thì người gửi tiền mới có lãi suất dương. Tuy nhiên trong thời gian qua, khi lãi suất mới giảm 0,5- 1,5% mà tăng trưởng tiền gửi đã giảm xuống còn 4,8% trong khi cùng kỳ năm ngoái là hơn 6%. 

Mức tăng huy động cũng thấp hơn nhiều so với tín dụng, tăng trưởng tín dụng đạt 7,42% trong khi tăng trưởng tiền gửi chỉ ở mức 4,8% cho thấy ảnh hưởng của việc giảm lãi suất tới xu hướng gửi tiền của người dân. 

"Do đó không thể đặt ra việc giảm lãi suất đầu vào để giảm lãi suất đầu ra được", Phó Thống đốc nói.

Theo ông, ngân hàng cũng đứng trước một bài toán khó khi người đi vay thì mong muốn mức lãi suất thấp trong khi người gửi tiền lại muốn lãi suất cao. Nếu lãi suất ngân hàng thấp thì người dân sẽ không gửi tiền nữa bỏ tiền đầu tư vàng, bất động sản,… mà ngân hàng phải ổn định được lãi suất đầu vào thì mới có nguồn để cấp tín dụng.

"Ước tính biên lợi nhuận khoảng 2,5% thì mức cho vay ra cũng phải ở mức 8%/năm. Và hiện nay mặt bằng lãi suất cho vay nhiều ngân hàng cũng đang ở mức này, có một số loại cho vay đặc thù có lãi suất thấp hơn hoặc tại công ty tài chính thì lãi suất có thể trên 10% - 12%", ông Tú chia sẻ.

Dư địa giảm lãi suất đến từ đâu?

Phó Thống đốc cũng chỉ ra hai nguồn để các ngân hàng thương mại hiện nay có thể giảm lãi suất là cắt giảm chi phí và cắt giảm lợi nhuận. Đây cũng là hai vấn đề được NHNN đã liên tục chỉ đạo, đốc thúc các ngân hàng thực hiện trong thời gian qua.

Theo ông, ngành ngân hàng có tỷ suất lợi nhuận không cao nhưng với quy mô tài sản lớn hàng chục nghìn tỷ đồng thì con số lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, lợi nhuận ngân hàng nếu như tính cả các khoản trích lập dự phòng,… thì có thể sẽ không được đẹp như những con số đã báo cáo.

"Con số báo cáo mới chỉ là "sơ khai" của câu chuyện lợi nhuận thôi", ông đánh giá.

Theo báo cáo từ các TCTD, đến cuối tháng 9/2021, các TCTD đã cho vay mới lãi suất thấp hơn so với trước dịch với doanh số lũy kế từ 23/1/2020 đạt trên 5,2 triệu tỷ đồng cho 800.000 khách hàng; Miễn, giảm, hạ lãi suất cho khoảng 1,7 triệu khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch với dư nợ gần 2,5 triệu tỷ đồng.

Lũy kế từ 23/1/2020 cuối tháng 9, tổng số tiền lãi TCTD đã miễn, giảm, hạ cho khách hàng khoảng 27.000 tỷ đồng.

Trong đó, tổng số tiền lãi đã giảm lũy kế từ 15/7/2021 đến cuối tháng 9/2021 của 16 ngân hàng thương mại (chiếm 75% tổng dư nợ nền kinh tế) đã cam kết với Hiệp hội Ngân hàng là 11.813 tỷ đồng, đạt 57,31% so với cam kết.