Những cấp độ của xe tự lái

Những chiếc xe có khả năng hỗ trợ người lái cho đến tự lái hoàn toàn không còn là điều viển vông nữa mà đang dần trở thành hiện thực trong tương lai gần.

3-4 năm là khoảng thời gian mà chúng ta sẽ có những chiếc xe tự lái trên thị trường. Xe tự lái trong tương lai sẽ không cần sự hiện diện của con người hoàn toàn, tức là nó tự đi, tự phanh nếu có chướng ngại vật, tự bẻ lái... Theo định nghĩa này được hiệp hội kỹ sư xe hơi (SAE) đưa ra năm 2014, thì xe tự lái được chia ra làm 5 cấp độ.

Cấp độ 0

Cấp độ 0 phụ thuộc hoàn toàn vào người lái ở phía sau tay lái, để điều khiển các tính năng của xe. Không có tính năng tự lái (self-driving) nào cả. Hầu hết những xe trên thị trường hiện này đều có thể được xếp vào cấp độ này, kể cả những xe hơi có tính năng như cảnh báo va chạm hoặc cảm biến cảnh báo điểm mù...

Cấp độ 1

Có một vài tính năng hỗ trợ người lái, như: có thể điều khiển tốc độ của xe hoặc hướng lái, nhưng không cả hai cùng lúc. Ví dụ về cấp độ 1 có thể kể đến tính năng cruise control - giữ chân ga tự động khi có thiết lập từ người lái. Hoặc hãng xe Subaru còn có cả tính năng điều khiển làn đường chủ động trên những xe phổ thông. Những xe hơi có tính năng tự phanh/thắng khẩn cấp, cũng nằm trong cấp độ 1 này.

Cấp độ 2

Hỗ trợ người lái nhiều hơn, nhưng xe tự lái ở cấp độ này không thể tự điều khiển xe ở mọi trường hợp, bao gồm nhập làn trên cao tốc. Một vài hãng xe cao cấp hiện đã cung cấp tính năng tự điều khiển hướng lái và tốc độ đồng thời mà không cần tương tác từ người lái trong một khoảng thời gian nhất định (dưới 1 phút).

Volvo, Mercedes-Benz và BMW đều đã cung cấp tính năng cấp độ 2, nhưng tất cả đều yêu cầu lái xe phải theo dõi điều kiện môi trường xung quanh khi xe di chuyển. Autopilot của Tesla cũng có thể coi là một tính năng tự hành cấp độ 2, nó sẽ điều chỉnh lực xoay trên vô-lăng dựa trên khả năng tập trung của tài xế.

Cấp độ 3

Tự lái tùy điều kiện. Không giống cấp độ 2, những xe tự lái cấp độ 3 có thể tự điều hành trong mọi tình huống, chiếc xe cũng sẽ tự theo dõi điều kiện đường xá, nhưng chiếc xe sẽ chuyển về cho con người điều khiển khi chúng không thể tiếp tục xử lý tình huống.

Theo định nghĩa từ SAE, xe cấp độ 3 sẽ yêu cầu con người can thiệp khi hệ thống tự lái có lỗi nhưng theo một số hãng sản xuất xe, họ cho rằng điều này có thể ảnh hưởng tới an toàn của người lái, một vài hãng xe như Ford hay Volvo công bố sẽ bỏ qua giai đoạn này.

Cấp độ 4

Gần như là tự lái. Ở cấp độ 4, chiếc xe sẽ không cần tương tác của lái xe nữa và hệ thống sẽ tự dừng lại khi phát hiện có lỗi. Một vài hãng xe như Tesla hay Mercedes-Benz đã tích hợp tính năng tự giảm tốc độ chiếc xe hoặc phát cảnh báo bằng đèn nếu phát hiện người lái mất tập trung. Mới đây, Ford và Volvo đều công bố sẽ cho ra đời những chiếc xe tự lái cấp độ 4 trước năm 2021.

Cấp độ 5

Tự lái hoàn toàn. Đây là cấp độ cuối cùng và nếu chiếc xe nào đạt tới cấp độ này, nó có thể tự lái ở mọi điều kiện, không cần sự có mặt của lái xe. Cấp 4 và 5 là một bước nhảy vọt và cần nhiều cải tiến công nghệ. Cấp độ 5 không cần con người, nó sẽ tự xử lý khi có tình huống xảy ra.

Các bộ phần cơ bản của xe như chân ga, tay lái, chân phanh sẽ không cần thiết trên một chiếc xe tự lái cấp độ cuối này, bởi không còn con người trên đó nữa. Chưa hãng xe nào đưa ra lịch trình cụ thể cho cấp độ cuối cùng này mà chỉ đưa ra một mốc thời gian chung chung là khoảng 1 thập kỷ nữa.

Một nghiên cứu mới đây cho biết, Navigant chỉ ra rằng những chiếc xe tự lái trong thời gian ban đầu sẽ dành cho những dịch vụ chia sẻ xe (Uber, Lyft ngày nay) chứ không dành cho người dùng cá nhân, và chúng sẽ được điều hành bởi những hãng sản xuất xe để quản lý an toàn tốt hơn. Nhưng chúng ta đang từng bước đến gần hơn với công nghệ xe tự lái hoàn toàn.