NHNN nói gì về tình trạng mở tài khoản mua bán tiền ảo, 'rửa tiền' tại nước ngoài

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã có văn bản trả lời ý kiến của cử tri tỉnh Thái Nguyên sau Kỳ họp thứ 1, Quốc hội khóa XV có liên quan đến việc mua, bán tiền ảo rồi tẩu tán ở nước ngoài để chiếm đoạt.

Theo đó, cử tri Thái Nguyên cho biết hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao có diễn biến phức tạp, các đối tượng là người Việt Nam móc nối với các đối tượng ở nước ngoài sử dụng nhiều thủ đoạn để lừa đảo.

Sau khi nhận được tiền của người bị hại qua tài khoản ngân hàng, đối tượng đã chuyển tiền qua nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau để mua, bán tiền ảo trên các sàn giao dịch tiền ảo (Huobi, Binance) rồi rút tiền ở nước ngoài để chiếm đoạt. 

Do chưa có quy định chặt chẽ trong việc đăng ký, quản lý, sử dụng tài khoản ngân hàng, nên một người có thể lập nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau để lợi dụng thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật như: tham ô, nhận hối lộ, tổ chức đánh bạc… gây khó khăn cho công tác điều tra, truy vết và xử lý tội phạm. 

Vì vậy, đề nghị NHNN có quy định chặt chẽ đối với việc đăng ký, quản lý, sử dụng tài khoản ngân hàng, nhất là đối với việc đăng ký, quản lý, sử dụng tài khoản ngân hàng có giao dịch nước ngoài.

Đã có nhiều văn bản pháp luật điều chỉnh giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài

Liên quan đến vấn đề trên, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định việc mở, sử dụng tài khoản và giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài đã có nhiều văn bản pháp luật điều chỉnh như Nghị định 101 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt hay Pháp lệnh ngoại hối và Nghị định hướng dẫn.

Ngoài ra còn có Thông tư 23 của NHNN quy định, hướng dẫn việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán (bao gồm tài khoản thanh toán bằng VND và ngoại tệ) tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán; Thông tư số 16 của NHNN hướng dẫn sử dụng tài khoản ngoại tệ, tài khoản đồng Việt Nam của người cư trú, người không cư trú tại ngân hàng được phép.

Luật Phòng, chống rửa tiền cũng quy định rõ khi khách hàng mở tài khoản ngân hàng, ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải thực hiện các biện pháp nhận biết khách hàng và cập nhật thông tin khách hàng. 

Theo đó, ngân hàng phải thu thập và xác minh thông tin nhận biết khách hàng, thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi và mục đích của khách hàng trong mối quan hệ với đối tượng báo cáo. 

Trong quá trình nhận biết, xác minh và giám sát, khi có nghi ngờ hoặc có cơ sở hợp lý để nghi ngờ tài sản trong giao dịch có nguồn gốc do phạm tội mà có hoặc liên quan tới rửa tiền, ngân hàng có trách nhiệm báo cáo giao dịch đáng ngờ cho NHNN.

Ngân hàng phải thực hiện phân loại khách hàng trên cơ sở rủi ro theo loại khách hàng, loại sản phẩm, dịch vụ khách hàng sử dụng, nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở chính của khách hàng.

Đồng thời thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền tương ứng với mức độ rủi ro của khách hàng và báo cáo NHNN các giao dịch có giá trị lớn, giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế ra vào Việt Nam khi đến ngưỡng quy định (có mức giá trị từ 1.000 USD trở lên hoặc bằng ngoại tệ khác có giá trị tương đương), giao dịch liên quan đến hoạt động phạm tội.

Song song với việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, trong thời gian qua, NHNN đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nhằm thông tin, cảnh báo, hướng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật về mở và sử dụng tài khoản thanh toán, quản lý ngoại hối, thanh toán quốc tế và phòng, chống rửa tiền.

Bên cạnh đó, NHNN cũng phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an trong trao đổi, cung cấp thông tin về hoạt động tội phạm liên quan đến lĩnh vực thanh toán, thông tin báo cáo giao dịch đáng ngờ để xử lý nhiều vụ việc gian lận, phạm tội liên quan mở và sử dụng tài khoản thanh toán.