'Nhiều gia đình ở Bình Chánh, Củ Chi chưa đủ tiền chuyển mục đích sử dụng đất'

Ủy ban MTTQ TP HCM vừa tổ chức Hội nghị phản biện xã hội dự thảo quyết định điều chỉnh quyết định 02/2020 của UBND TP HCM về bảng giá đất trên địa bàn thành phố.

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Kim Thúy, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP HCM, cho rằng quyết định số 02/2020 quy định về bảng giá đất trên địa bàn thành phố, qua thời gian triển khai thực hiện đến nay đã phát sinh nhiều bất cập, hạn chế không còn phù hợp với quy định của pháp luật và thực tiễn đặt ra trên địa bàn thành phố. 

Cụ thể là bảng giá đất chưa tiệm cận giá đất thị trường, phạm vi áp dụng hẹp, chỉ sử dụng cho 8 trường hợp để thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai, chu kỳ xây dựng bảng giá đất kéo dài, khó cập nhật biến động thị trường, thiếu giá đất tái định cư để kịp thời giải ngân vốn đầu tư công cho các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn…

Bà Thúy kỳ vọng bảng giá đất mới được áp dụng sẽ góp phần thúc đẩy công tác đền bù giải phóng mặt bằng nhiều dự án trên địa bàn TP như Vành đai 3, rạch Xuyên Tâm, kênh Đôi... Bởi giá mới tiệm cận thị trường dễ nhận được sự đồng thuận của người dân vì các mức hỗ trợ, đền bù đều sẽ tăng lên. Các dự án, công trình trọng điểm được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách sẽ đúng tiến độ, không bị ách tắc.

Ngoài ra, việc áp dụng Bảng giá đất mới theo vị này sẽ góp phần ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của TP và đảm bảo cho thị trường ngày càng minh bạch hơn. Khắc phục những tồn tại của bảng giá đất hiện hành và đảm bảo công bằng khi thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với người dân.

Cần hài hòa lợi ích giữa các bên

Cũng tại Hội nghị, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP HCM cho rằng bảng giá đất điều chỉnh phải hài hòa lợi ích giữa nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư. Do vậy, thành phố cần cân nhắc thời điểm ban hành quyết định thay thế quyết định 02/2020.

Theo Luật sư Hậu, ở góc độ người dân và doanh nghiệp, nội dung đưa ra chưa phù hợp thực tế và tạo áp lực tài chính, nhất là các huyện ngoại thành có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp lên đất ở để chia cho con, an cư lạc nghiệp… Nhiều gia đình qua nhiều thế hệ ở Bình Chánh, Củ Chi hiện vẫn chưa đủ tiền để tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất để chia cho con. Nếu theo dự thảo, nhiều nơi giá đất tăng hàng chục lần sẽ gây khó khăn cho người dân. 

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, tại các huyện Nhà Bè, Bình Chánh, Cần Giờ và Củ Chi, giá đất dự kiến điều chỉnh tăng cao, có nơi tăng 20 - 30 lần so với bảng giá đất áp dụng giai đoạn 2020 - 2024. Đặc biệt, huyện Hóc Môn có giá đất dự kiến điều chỉnh tăng cao nhất so với bảng giá hiện hành khi có những tuyến đường có giá đất tăng 30 - 50 lần.

Ngoài ra, giá đất tăng, chi phí đầu tư tăng lên, sẽ bóp nghẹt động lực đầu tư dự án của doanh nghiệp, nhà đầu tư chùn chân; giá đất tăng kéo theo chi phí bồi thường cao, làm dự án đầu tư công, tư, chi phí đầu vào đều tăng, tạo sức ép tăng giá đất. “

Sau đó là tăng giá cả hàng hoá, tác động bất lợi tới dự án nhà ở xã hội khi doanh nghiệp nhận chuyển nhượng đất làm dự án. Vì vậy, cần thêm thời gian điều chỉnh, đánh giá tác động toàn diện khi thực hiện bảng giá đất mới”, vị này kiến nghị.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu cũng đề nghị cần đẩy mạnh hơn việc tuyên truyền các quy định mới đến người dân bởi giai đoạn này là giai đoạn chuyển tiếp giữa Luật Đất đai 2013 và Luật Đất đai 2024 nên việc thay đổi nhận thức và cập nhật quy định pháp luật trong xã hội thực tế vẫn cần phải có thêm thời gian để thích nghi.

Còn theo Luật sư Trương Thị Hòa, Đoàn luật sư TP HCM, người sử dụng đất cần có thời gian thích ứng với giá đất theo quy định mới của Luật Đất đai 2024 và khuynh hướng tăng giá đất phù hợp với giá thị trường.

Điều này sẽ giúp các gia đình có liên quan đến nghĩa vụ tài chính về đất đai không bị áp lực về việc giá đất tăng cao so với dự thảo bảng giá đất mới. Do đó, vị này đề nghị UBND TP thực hiện theo Điều 257 khoản 1 Luật đất đai 2024 để Bảng giá đất do UBND TP ban hành theo Quyết định số 02/2020, được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025.

Bên cạnh đó, Luật sư Hòa cho rằng cần điều tra, khảo sát thực tế trước khi ban hành bảng giá đất theo quy định của Luật đất đai 2024. Thực hiện theo đúng Điều 158 Luật Đất đai 2024 về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư và để đảm bảo theo đúng các quy định.