Người Thái giận dữ với BYD

Theo Nikkei Asia, chính phủ Thái Lan có thể đang hân hoan với lễ khai trương nhà máy BYD đầu tháng 7, nhưng những người sở hữu xe của hãng sản xuất xe điện Trung Quốc này lại chẳng mấy vui vẻ. BYD tiếp tục tung ra các chương trình giảm giá cho mẫu SUV Atto 3 trong tháng này, nhằm duy trì vị thế dẫn đầu trong một thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt.

Tuy nhiên, mức giảm giá lên tới 340.000 baht (9.460 USD) đã khiến giá trị bán lại của những chiếc xe hiện tại giảm mạnh. Anh Darakorn, một khách hàng mua Atto 3 vào tháng 1/2023, chỉ một tháng sau khi BYD ra mắt tại Thái Lan, chia sẻ: "Họ nói với tôi rằng giá sẽ tăng sau hai tháng, khi hết trợ giá của chính phủ. Nhưng đợt giảm giá này đã khiến giá trị xe giảm sâu hơn nữa."

Với khoản vay ngân hàng và khoản trợ giá 100.000 baht của chính phủ, chiếc SUV đã ngốn của anh 1,19 triệu baht. Giờ đây, ngay cả những mẫu Atto mới nhất ra mắt đầu năm nay cũng có giá dưới 1 triệu baht. "Nếu ngay từ đầu họ thông báo rằng giá sẽ giảm 340.000 baht sau một năm, liệu có ai mua xe của họ nữa không?" anh đặt câu hỏi.

Darakorn đã cùng những người dùng BYD khác trên Facebook tìm hiểu khả năng khởi kiện tập thể. Các khiếu nại đã được gửi tới Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng, và một bộ trưởng đã yêu cầu cơ quan này điều tra tình trạng giảm giá liên tục không chỉ của BYD mà còn của các đối thủ cạnh tranh.

Cuộc chiến giá cả nổ ra trong bối cảnh Thái Lan, thị trường ô tô lớn thứ hai châu Á, đang phải đối mặt với ba thách thức cùng lúc: tăng trưởng kinh tế yếu, nợ tiêu dùng cao và tình trạng thừa xe điện, chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc.

Làn sóng xe điện nhập khẩu nguyên chiếc đã gây ảnh hưởng mạnh đến các nhà sản xuất và nhà cung cấp linh kiện cho xe động cơ đốt trong, buộc họ phải cắt giảm sản lượng và đóng cửa nhà máy. Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan đã hạ mục tiêu sản xuất hàng năm từ 1,9 triệu xe xuống còn 1,7 triệu xe.

Trong khi đó, người tiêu dùng đang trì hoãn việc mua xe, hy vọng sẽ có thêm nhiều ưu đãi từ các hãng xe vào cuối năm. Tổng doanh số bán ô tô đã giảm 24% trong 6 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng tháng 6, chỉ có 47.600 xe được bán ra, giảm gần 17.000 xe so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, các ngân hàng cũng đang chứng kiến sự sụt giảm trong danh mục cho vay mua ô tô do nhu cầu ảm đạm, theo báo cáo kết quả kinh doanh nửa đầu năm được công bố vào giữa tháng 7. Tại TMB Thanachart Bank, danh mục cho vay mua ô tô, chiếm 30% tổng dư nợ, đã giảm 4,8% trong năm nay. Tình hình chung của mảng cho vay bán lẻ tại ngân hàng cũng không mấy khả quan, ngoại trừ chương trình "cầm đồ ô tô", nơi khách hàng có thể vay vốn dựa trên giá trị chiếc xe của mình.

Lợi nhuận nửa đầu năm của Krungsri Bank cũng giảm 7,9% so với năm trước do dự phòng rủi ro tín dụng tăng cao, một phần là do các khoản vay mua ô tô. Ngân hàng cho biết kết quả này phản ánh sự sụt giảm trong doanh số bán xe, cũng như việc các tổ chức tài chính thắt chặt điều kiện cho vay "trong bối cảnh khả năng trả nợ của khách hàng mua xe trả góp ngày càng xấu đi".

Tỷ lệ từ chối cho vay mua ô tô đã tăng lên trên 30%, góp phần làm giảm doanh số bán xe. Nợ hộ gia đình ở Thái Lan hiện ở mức 16,3 nghìn tỷ baht, tương đương 91% GDP cả nước. Các ngân hàng đang phải đối mặt với hơn 1.000 tỷ baht nợ xấu, tức là những khoản vay quá hạn hơn 90 ngày. Tỷ lệ nợ xấu trong lĩnh vực cho vay mua ô tô tăng mạnh nhất trong quý II, lên tới 32% so với cùng kỳ năm ngoái.

Các ngân hàng lớn dự báo GDP của Thái Lan sẽ chỉ tăng trưởng 2,6% trong năm nay, phù hợp với dự báo của ngân hàng trung ương. Tiêu dùng cá nhân dự kiến sẽ chậm lại khi các khoản trợ cấp của chính phủ giảm dần.

Trong khi ngành công nghiệp ô tô trong nước đổ lỗi cho chính sách trợ cấp của chính phủ về tình trạng dư thừa xe điện, Ủy ban Xe điện quốc gia Thái Lan đã phê duyệt các khoản trợ cấp mới cho xe điện hybrid vào ngày 27/7 vừa qua. Các nhà sản xuất linh kiện Thái Lan từ lâu đã cung cấp các dòng xe hybrid, kết hợp động cơ đốt trong với pin điện. Loại xe này có nhiều linh kiện giống với xe truyền thống và có giá thành rẻ hơn xe điện chạy hoàn toàn bằng pin.

"Trong 5 đến 10 năm tới, doanh số bán hàng sẽ chủ yếu đến từ HEV (xe hybrid) và BEV (xe điện chạy bằng pin). Các biện pháp hỗ trợ HEV là cần thiết để khuyến khích đầu tư liên tục vào sản xuất các linh kiện giá trị gia tăng trong nước", ông Narit Therdsteerasukdi, Tổng thư ký Uỷ ban Đầu tư Thái Lan, cho biết.

Nếu được nội các thông qua, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe hybrid sẽ được giảm xuống 6% hoặc 9%, tùy thuộc vào lượng khí thải carbon dioxide của từng mẫu xe. Các mức thuế này sẽ được giữ cố định từ năm 2028 đến 2032 đối với các nhà sản xuất ô tô đầu tư ít nhất 3 tỷ baht vào Thái Lan từ năm 2024 đến 2027.

7 công ty đã đủ điều kiện tham gia chương trình ưu đãi trước đó, theo đó thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ được giảm nhưng sau đó tăng thêm hai điểm phần trăm sau mỗi hai năm. Các công ty này bao gồm 4 công ty Nhật Bản: Toyota, Honda, Mitsubishi và Nissan; và ba công ty Trung Quốc: Great Wall Motor, MG và Chery.