Nghiên cứu nội bộ hé lộ sự thật về Facebook: Khiến sức khoẻ gần 400 triệu người dùng suy kiệt, ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống

Các nhà nghiên cứu Facebook đã tìm ra rằng cứ 8 người dùng thì có một người cảm thấy thói quen sử dụng mạng xã hội "cưỡng bức" ảnh hưởng đến giấc ngủ, công việc và mối quan hệ của họ, theo một tài liệu mà The Wall Street Journal có được.

Facebook thừa nhận vấn đề này tương tự hiện tượng "nghiện internet". Người dùng Facebook cũng cảm thấy các vấn đề nói trên trầm trọng hơn bất kỳ mạng xã hội nào khác. Mặc dù tất cả các mạng xã hội đều được thiết kế để khuyến khích người dùng quay trở lại.

Đội ngũ nhân sự Facebook chịu trách nhiệm liên quan đến thể trạng người dùng gợi ý nhiều cách giải quyết vấn đề. Facebook áp dụng một số trong đó, bao gồm việc khuyến khích tạm nghỉ sử dụng mạng xã hội. Dù vậy, Facebook giải thể đội ngũ này vào năm 2019.

Một người phát ngôn của Facebook xác nhận Facebook đã khởi động các nỗ lực mới nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến thói quen sử dụng không hợp lý của người dùng và các vấn đề liên quan đến thể trạng, tâm lý khác, ví dụ như hình ảnh cơ thể hay sức khoẻ tinh thần.

Vài năm trước, Facebook triển khai hoạt động nghiên cứu về tác động tiêu cực của nó đến đời sống hàng ngày của người dùng với mục tiêu giảm các hành vi độc hại của người dùng.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy một số người dùng không kiểm soát được thời gian sử dụng Facebook và điều này ảnh hưởng đến đời sống của họ. Trong một tài liệu, nhóm nghiên cứu viết rằng "các hoạt động như nghiện mua sắm, tình dục hay Facebook, khi lặp lại và vượt quá mức, có thể gây ra vấn đề cho một số người".

Các vấn đề bao gồm mất năng suất lao động khi người dùng dừng việc đang làm để thường xuyên kiểm tra Facebook, mất ngủ do thức khuya dùng Facebook và giảm chất lượng mối quan hệ trực tiếp khi người dùng ưu tiên thời gian trực tuyến hơn gặp mặt trực tiếp. Trong một số trường hợp, "bố mẹ tập trung nhiều vào Facebook hơn chăm sóc hoặc dành thời gian cho con cái".

Tháng 3/2020, vài tháng sau khi đội ngũ thể trạng người dùng giải thể, nhóm nghiên cứu chia sẻ nội bộ một slide nội dung và khuyến khích các đội ngũ khác tiếp tục thực hiện công việc của họ.

Nhóm nghiên cứu ước tính các vấn đề trên ảnh hưởng đến khoảng 12,5% trong tổng số 2,9 tỷ người dùng của Facebook, tương đương hơn 360 triệu người. Khoảng 10% người dùng Mỹ, một trong những thị trường quan trọng nhất của Facebook, gặp phải vấn đề này. Trong khi đó, tại các thị trường như Ấn Độ hay Philippines, tỷ lệ người dùng bị ảnh hưởng cao hơn, ở mức khoảng 25%.

'Thể trạng kém hơn'

Nghiên cứu của Facebook cho thấy phần lớn người dùng Facebook đều dùng thêm nhiều mạng xã hội khác. Một số vấn đề họ gặp phải trên Facebook, ví dụ như áp lực cần phải trả lời tin nhắn ngay hoặc thường xuyên cập nhật tin tức mới, cũng là vấn đề chung với thói quen dùng smartphone.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu quan tâm đến vấn đề của Facebook bởi người dùng có "thể trạng" thấp hơn và các vấn đề lớn hơn khi dùng Facebook hơn so với các nền tảng khác, ví dụ như YouTube, Reddit hay trò chơi "World of Warcraft". Theo WSJ, nghiên cứu nội bộ này cũng tìm ra những điểm trùng khớp với nghiên cứu bên ngoài của các nhà nghiên cứu về Facebook.

Cuối năm 2017, Facebook chia sẻ một bài đăng trên blog của mình trong đó nhắc đến các vấn đề của tình trạng nghiện mạng xã hội đồng thời chia sẻ một số động thái mạng xã hội này sẽ áp dụng để giải quyết vấn đề.

Đến năm 2018, Facebook bổ sung thêm tính năng quản lý thời gian bên trong ứng dụng của mình. Tính năng này có một bảng thông tin để người dùng thấy thời gian mình dùng Facebook trong ngày và đặt thông báo hàng ngày khi đạt đến mức độ thời gian mà người dùng muốn mình dành cho Facebook.

Tập trung vào số phiên truy cập

Bên trong Facebook, các nhà nghiên cứu bày tỏ quan ngại về việc Facebook tập trung vào một số chỉ số, bao gồm số lần người dùng đăng nhập vào ứng dụng (phiên truy cập). Điều này đồng nghĩa với việc Facebook sẽ đưa ra các thiết kế để người dùng thường xuyên quay lại Facebook, bao gồm đẩy thông báo.

Nhóm nghiên cứu thể trạng người dùng cũng bị xáo trộn ít nhất hai lần từ cuối năm 2017 trước khi bị giải thể. Họ cũng chỉ nhận được một nửa số nguồn lực yêu cầu để hoàn thành công việc của mình.

Nghiên cứu năm 2019 của Facebook nhắc đến nhiều kỹ thuật mà Facebook đang sử dụng đã gây ra vấn đề, ví dụ như đẩy nhiều thông báo, video tự chạy hay thôi thúc phải xem các nội dung trước khi nó biến mất.

Giữa năm 2019, các nhà nghiên cứu tổ chức hội thảo để đưa ra các ý tưởng thay đổi nhằm mục đích khắc phục các vấn đề mà Facebook đang gây ra. Nhóm nghiên cứu cho hàng chục người dùng ở New York, São Paulo và Mumbai xem và thu thập ý kiến.

Tính năng được yêu thích nhất là thông báo nhắc nhở người dùng tạm nghỉ Facebook, giảm lượng thông báo gửi đi và hạn chế một số loại nội dung trước giờ đi ngủ, ví dụ như nội dung chính trị.

Nhóm nghiên cứu cũng hỏi người dùng Facebook điều gì khiến họ thôi thúc dùng Facebook nhất và thông báo là một trong số đó. "Chấm tròn màu đỏ là điều thôi thúc trên màn hình điện thoại", một người dùng ở Mỹ nói. Video tự chạy cũng khiến người dùng không muốn dừng dùng Facebook, nhất là trước giờ ngủ.

Tháng 3/2020, Facebook giới thiệu tính năng cho phép người dùng chặn phần lớn thông báo. Dù vậy, các nhà nghiên cứu nói rằng Facebook "chôn vùi" tuỳ chọn này trong phần thiết lập (Settings) là một yếu tố khiến người dùng khó tìm thấy nó. Họ khuyến nghị Facebook tạo ra các "lối tắt" đến tính năng này.

Một doanh nhân tự nghĩ ra ý tưởng để khắc phục vấn đề Facebook gây ra. Năm 2016, nhà phát triển phần mềm có tên Louis Barclay tạo ra một trình mở rộng cho trình duyệt có tên Unfollow Everything và đưa lên kho ứng dụng mở rộng của Chrome. Unfollow Everything cho phép người dùng Facebook dừng theo dõi (unfollow) hàng loạt các trang cùng lúc. Louis Barclay nói rằng ông tạo ra phần mềm này từ chính trải nghiệm rắc rối và tốn thời gian của mình khi dùng Facebook.

Hồi tháng 7, Facebook nói rằng công cụ Louis Barclay tạo ra vi phạm điều khoản dịch vụ vì tự động hoá tương tác người dùng. Facebook cũng chặn tài khoản Instagram và Facebook của Louis Barclay vĩnh viễn.

Người phát ngôn của Facebook nói rằng phần mềm của Louis Barclay có thể gây ra rủi ro nếu bọ lạm dụng. Người này nói Facebook cho phép người dùng dừng theo dõi các tài khoản thủ công.