Nghị định 24 cần sửa đổi để giải quyết hai vấn đề trong kinh doanh vàng

Nghị định 24/2012 về quản lý, kinh doanh vàng được ban hành năm 2012 với mục tiêu chống vàng hóa nền kinh tế. Từ đó đến nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không nhập vàng về để sản xuất vàng miếng, SJC được coi là thương hiệu vàng miếng quốc gia.

Tại Chỉ thị 06 ngày 15/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu cơ quan quản lý tổng kết Nghị định 24 và có giải pháp quản lý thị trường này trong quý I để "phù hợp tình hình mới".  

Chia sẻ với chúng tôi, ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) cho rằng sửa đổi Nghị định 24 cần giải quyết hai vấn đề, một là độc quyền vàng miếng SJC, thứ hai là vấn đề nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Theo ông Khánh, giải quyết được hai vấn đề mấu chốt này, giá vàng miếng SJC sẽ giảm nhiều, thu hẹp khoảng chênh lệch với giá vàng thế giới ít nhất 10 triệu đồng mỗi lượng. Tuy nhiên việc sửa đổi cần lộ trình và sẽ phải chờ nhiều thời gian nữa để giá vàng trong nước đi sát giá vàng thế giới.

“Một vấn đề nữa là nguồn cung vàng miếng. Giả dụ thị trường có nhu cầu vài chục nghìn lượng mà cung chỉ có vài nghìn lượng thì giá không thể xuống được. Sửa đổi Nghị định 24 nhưng nếu không giải quyết được hai vấn đề nổi cộm trên thì khó có thể xóa được sự cách biệt quá lớn giữa giá vàng miếng SJC và giá thế giới”, Phó Chủ tịch VGTA cho hay.

Tại tọa đàm về thị trường vàng, do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức hồi cuối tháng 1, ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng chênh lệch giá vàng quốc tế với giá vàng trong nước quá lớn như vậy gây ra hậu quả không tốt cho thị trường.

Thực tế người dân không được hưởng lợi khi phải mua với giá vàng trong nước rất cao. Việc để chênh lệch như thế trong khi không cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu chính thống rõ ràng tạo điều kiện cho việc buôn lậu.

Theo tổng kết của Hội đồng Vàng Thế giới, nhu cầu thực tế có những thời gian Việt Nam nhập cao nhất 60 tấn vàng, còn nhu cầu hiện nay (không tính để sản xuất vàng miếng) ít nhất cũng cần 20 tấn vàng nhập khẩu mỗi năm.

Nhưng từ năm 2012 đến nay, Việt Nam không nhập khẩu một lượng vàng nào cả theo con đường chính thống.

"Chính vì thế nên không thể cản được việc buôn lậu và hậu quả là chảy máu ngoại tệ. Nhà nước không kiểm soát được nhưng đồng thời các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng trang sức cũng gặp rủi ro trong việc mua bán vàng nguyên liệu trôi nổi trên thị trường", ông nêu vấn đề.

Ông cũng nhấn mạnh Nghị định 24 phát huy trong thời điểm mà thị trường vàng có những lộn xộn. Tuy nhiên đến bây giờ, nếu vẫn duy trì việc độc quyền SJC sẽ dẫn đến sự chênh lệch rất lớn về giá vàng, mà thực tế đã chứng minh như vậy.

Ở Việt Nam, người dân coi vàng như là một phương tiện để tích trữ và phòng ngừa lạm phát, rủi ro. Nhưng hiện VND rất ổn định, tỷ giá cũng rất ổn định. Chính vì thế người dân không dùng vàng để làm phương tiện thanh toán và không có khái niệm "vàng hóa".

"Cần xem lại cách thức quản lý thị trường vàng hiện nay. Nếu chúng ta quan niệm giống như các nước trên thế giới, vàng là một loại hàng hóa thì Ngân hàng Nhà nước không quản lý trực tiếp thị trường vàng nữa", ông nói.

Cuối năm 2023, giá vàng miếng có nhiều biến động. Trong khi vàng nhẫn, nữ trang ổn định trong khoảng 63-64 triệu đồng mỗi lượng, giá vàng miếng SJC có lúc vọt lên mức kỷ lục hơn 80 triệu đồng mỗi lượng. Những ngày sau đó, giá vàng miếng liên tục nhảy múa, có thời điểm chênh lệch so với thế giới vọt lên 20 triệu đồng. Chênh lệch giá mua - giá bán vàng miếng SJC cũng bị đẩy lên trên 3 triệu đồng/lượng,

Ngay sau đó, Thủ tướng đã ra công điện yêu cầu NHNN theo dõi sát diễn biến giá vàng thế giới và trong nước để khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp theo quy định để bình ổn thị trường vàng.

Trước đó tại họp báo của NHNN hồi đầu năm, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết NHNN sẽ sửa đổi Nghị định 24 để vừa đảm bảo sự quản lý của Nhà nước vừa đảm bảo cơ chế thị trường.  

Theo Phó Thống đốc, Nhà nước không khuyến khích kinh doanh vàng miếng, không bảo hộ giá cả vàng miếng. Tuy nhiên, cũng không chấp nhận được sự chênh lệch giá quá lớn giữa vàng trong nước và quốc tế, giữa vàng SJC và các loại vàng miếng khác.

"Tất cả vấn đề này sẽ được xem xét trong sửa đổi Nghị định 24 sắp tới. Hướng sửa đổi ra sao để vừa đảm bảo quản lý, vừa đảm bảo tính thị trường thì thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai và sẽ xin ý kiến rộng rãi”, ông Đào Minh Tú nói.