Nga bắn phá nhà máy lọc dầu, tấn công thành phố cảng lớn nhất Ukraine

Reuters dẫn lời các quan chức địa phương Ukraine cho biết các đợt tấn công của Nga đã phá hủy một nhà máy lọc dầu ở trung tâm vùng Poltava và đánh trúng “cơ sở hạ tầng thiết yếu”, nhiều khả năng là kho chứa dầu, ở gần thành phố cảng Odesa.

Các lực lượng Nga đã bắt đầu tấn công Odesa, căn cứ chính của Hải quân Ukraine. Các cảng khác của Ukraine bên bờ Biển Đen cũng đang bị Nga tiến đánh, cụ thể như Mariupol và Mykolaiv. Nếu để mất các cảng này, Ukraine sẽ biến thành quốc gia nội lục (landlocked), tức là không tiếp giáp biển.

Mariupol là cầu nối quan trọng từ bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập năm 2014 đến vùng Donbas ở phía đông Ukraine do lực lượng  ly khai thân Nga kiểm soát.

Odesa nằm trên đường từ Crimea đến Transniestria, một vùng chủ yếu gồm người nói tiếng Nga và đã có quân Nga đồn trú. Odesa cũng là cảng lớn nhất của Ukraine trên Biển Đen.

Nếu chiếm được  Odesa, Mariupol và Mykolaiv, Nga sẽ kiểm soát một dải đất dài nối liền Transniestria ở phía tây, Crimea ở phía nam và Donbas ở phía đông.

Những đợt tấn công của Nga tập trung vào các cơ sở dầu khí. Thành phố Kremenchuk nằm bên bờ sông Dnipro và cách thủ đô Kiev 250 km về phía nam là nơi từng có nhà máy lọc dầu vận hành đầy đủ duy nhất của Ukraine.

Ông Dmytro Lunin, Thống đốc vùng Poltava, phát biểu trên truyền hình rằng nhà máy lọc dầu ở Kremenchuk đã bị phá hủy trong một cuộc tấn công bằng tên lửa ngày 2/4. “Ngọn lửa ở cơ sở lọc dầu này đã bị dập tắt nhưng nhà máy đã bị phá hủy hoàn toàn và không thể hoạt động được nữa”, Thống đốc Lunin nói.

Năm ngoái, nhà máy lọc dầu ở Kremenchuk xử lý 3,2 triệu tấn dầu thô. Nếu nhà máy này bị phá hủy thật thì tác động tới nỗ lực phòng thủ của Ukraine có thể sẽ rất lớn.

Một quan chức Bộ Nội vụ Ukraine cho biết nhiều tên lửa cũng đã lao vào thành phố Mykolaiv. 

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố tên lửa của nước này đã phá hủy một nhà máy lọc dầu và ba kho chứa dầu gần Odesa. Nga cho biết những cơ sở này từng được phía Ukraine sử dụng để tiếp tế cho quân lính gần Mykolaiv.

Các nhân chứng nhìn thấy hai cột khói đen đặc bốc lên từ thành phố Odesa. Ông Vladyslav Nazarov, một sĩ quan thuộc Bộ Chỉ huy Tác chiến phía Nam của Ukraine nói: “Tất cả hệ thống và cơ sở liên quan đều đang hoạt động … Không có báo cáo về thương vong”.

Ông Gennadiy Trukhan, Thị trưởng thành phố Odesa phát biểu trên truyền hình rằng tình thế “vẫn trong tầm kiểm soát”, và “Nhà cửa, hạ tầng dân sự, mái nhà đã bị hư hỏng”. Một phụ nữ sống ở Odesa chia sẻ với Reuters rằng: “Có khói bốc lên, bọn trẻ rất hoảng sợ, cửa sổ vỡ nát … thật hãi hùng”.

Nga phủ nhận việc quân đội nước này tấn công dân thường. Tuần trước, Nga cáo buộc hai máy bay trực thăng của Ukraine đã bay qua biên giới để không kích một kho chứa dầu ở tỉnh Belgorod của Nga.

‘Chiến tranh còn lâu mới kết thúc’

Sau khi quân Nga rút khỏi thị trấn Bucha ở ngoại ô Kiev, phía Ukraine tuyên bố đã phát hiện một khu mộ chôn tập thể.

Bucha là nơi diễn ra những trận giao tranh ác liệt bậc nhất kể từ khi xung đột nổ ra ngày 24/2. Các xe quân sự của Nga bị phá hủy ở nhiều con phố, hầu hết nhà cửa đều bị hư hỏng, nhiều tòa nhà bị đánh sập hoàn toàn.

Theo CNN, cư dân Bucha cho biết có khoảng 150 người được chôn ở khu mộ tập thể mới phát hiện. Thị trưởng của Bucha tuyên bố có thể có tới 300 nạn nhân tại đây.

Phát biểu trên đài CBS, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Nga đã phạm “tội ác diệt chủng” ở Bucha.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố những hình ảnh tràn lan trên truyền thông về mộ tập thể ở Bucha là “giả mạo” và “không có bất kỳ cư dân nào phải chịu cảnh bạo lực” trong thời gian quân Nga chiếm đóng Bucha. 

“Ở các khu dân cư trong vùng Kiev, quân đội Nga đã phân phát 452 tấn hàng hỗ trợ nhân đạo cho dân thường”, Bộ Quốc phòng Nga viết trong thông cáo.

Một thông cáo khác khẳng định các hình ảnh về Bucha đã được dàn dựng: “Câu chuyện về Bucha xuất hiện cùng lúc trên nhiều hãng tin nước ngoài, cho thấy đây có vẻ là một chiến dịch truyền thông được lên kế hoạch trước”.

Thông cáo này nói thêm: “Quân Nga rời khỏi Bucha vào ngày 30/3, vậy trong 4 ngày qua những hình ảnh này đã ở đâu? Việc các hình ảnh phải 4 ngày sau mới xuất hiện cho thấy chúng là giả mạo”.

Sáng 3/4, Chánh Văn phòng Nhà Trắng Ron Klain cho rằng cuộc xung đột Ukraine sẽ còn tiếp diễn trong thời gian dài, bất chấp việc Nga tuyên bố bắt đầu rút quân và giảm giao tranh.

“Tôi nghĩ chúng ta phải hiểu rất rõ ràng. Có nhiều bằng chứng cho thấy Tổng thống Nga Putin đang rút quân khỏi khu vực phía bắc Ukraine rồi điều động sang phía đông để leo thang xung đột tại đây. Vì vậy, tuy phía Ukraine đã giành được nhiều chiến thắng nhưng đáng buồn là cuộc chiến này còn lâu mới kết thúc”, ông Klain nói trên đài ABC.

Theo Chánh văn phòng Nhà Trắng, những thắng lợi mà phía Ukraine đạt được cho đến nay có sự giúp sức lớn từ những hỗ trợ của Phương Tây.

“Tôi nghĩ người Ukraine đang thắng cuộc chiến xung quanh Kiev và khu vực phía bắc của nước này. Công lớn thuộc về sự kháng cự của người Ukraine cũng như những hỗ trợ mà Mỹ và các đồng minh NATO đã cung cấp. Hầu như ngày nào chúng ta cũng gửi vũ khí tới Ukraine”.