Một ngân hàng mới sẵn sàng nhận tiền từ Trung Quốc mà chẳng một ai muốn nhận

Ông Carson Wen (Nguồn: Bloomberg)

Chiến dịch toàn cầu chống rửa tiền cùng với hồ sơ Panama đã khiến hoạt động ngân hàng tại đảo quốc ngoài khơi Caribbean đầy nắng và cát British Virgin Islands trở thành khu vực mà các ngân hàng lớn nhất thế giới gần như không bén mảng.

Vì vậy British Virgin Islands đã đưa ra một giải pháp: một ngân hàng để phục vụ các doanh nghiệp nước ngoài, mà rất nhiều trong đó tới từ Trung Quốc. Các doanh nghiệp này đã bị loại khỏi hệ thống ngân hàng toàn cầu bởi các ngân hàng HSBC, Standard Chartered và nhiều ngân hàng khác. Ngân hàng châu Á (Bank of Asia) sẽ bắt đầu đi vào hoạt động từ cuối năm nay.

Carson Wen, 64 tuổi, một cựu luật sư tư vấn mua bán sáp nhập tại Jones Day ở Hong Kong hiện là người sáng lập và chủ tịch của ngân hàng mới. Ông Wen cho biết: "Chúng tôi có một thị trường khách hàng tiềm năng với tất cả các doanh nghiệp nước ngoài gặp khó khăn trong việc mở tài khoản ngân hàng, không phải vì lỗi của hộ mà bởi các ngân hàng đã không muốn tiếp nhận họ. Ông Wen có kế hoạch nhắm tới mục tiêu 200.000 trong số hơn 400.000 doanh nghiệp British Virgin Islands không thể có được tài khoản ngân hàng.

Ngân hàng mới nhằm mục tiêu trở thành một điểm hạ cánh cho dòng vốn khổng lồ đang rời khỏi Trung Quốc và giúp khôi phụ lại nguồn thu nhập đang giảm dần của British Virgin Islands. Các thiên đường trốn thuế tại Caribbean đã được nhiều doanh nghiệp Trung Quốc sử dụng để giảm thuế cho các thương vụ thâu tóm ở nước ngoài và bởi những người giàu đang tìm kiếm nơi kín đáo để cất giấu tiền.

Tuy nhiên, để việc chuyển khoản cho các "công ty ma" Trung Quốc dễ dàng hơn thì kèm theo đó là những vấn đề về minh bạch. Mặc dù không có bất cứ bất cứ sự phi pháp nào trong việc doanh nghiệp che giấu danh tính của chủ sở hữu, các doanh nghiệp này có thể dduwwocj sử dụng để rửa tiền, trốn thuế hoặc che giấu tài sản.

Ước tính hơn 900 tỷ USD đã rời bỏ Trung Quốc năm ngoái sau con số kỷ lục 1.000 tỷ USD vào năm 2015, Bloomberg Intelligence cho biết. Chính phủ Trung Quốc đã tạm ngừng hạn chế dòng vốn đầu năm nay nhưng bắt đầu tăng cường kiểm soát trở lại trong tháng 3.

Số lượng các doanh nghiệp thành lập mới tại British Virgin Islands đã giảm gần 1/3 trong năm ngoái, xuống khoảng 32.000, sau khi giảm mạnh kể từ năm 2012. Các bộ, ngành của đảo quốc này đã buộc phải cắt giảm chi tiêu trong năm 2017 và dự kiến sẽ còn cắt giảm hơn nữa do nguồn thu ngân sách chính phủ vốn phụ thuộc vào các doanh nghiệp hoạt động tại đây giảm.

Nguồn: Bloomberg

Ý tưởng về Bank of Asia được ra đời trong một bữa tối tại Hong Kong năm 2014, khi Wen gặp Thủ tướng British Virgin Islands Orlando Smith. Ông Wen biết về các doanh nghiệp hoạt động ở nước ngoài (offshore) nhờ công việc liên quan tới M&A trước đây của mình. Theo Wen, Thủ tưởng Smith đã nhờ ông giúp đỡ.

Trong bài phát biểu tháng 1, ông Smith bày tỏ hy vọng rằng Bank of Asia sẽ giảm những hạn chế hoạt động ngân hàng có ảnh hưởng tới số lượng doanh nghiệp của quốc đảo British Virgin Islands, viện dẫn những tác động liên quan của hồ sơ Panama.

Elise Donovan, Giám đốc Ngôi nhà châu Á của chính phủ British Virgin Islands tại Hong Kong cho biết, giấy phép hoạt động của ngân hàng mới đã được phê duyệt và các quan chức British Virgin Islands rất vui mừng vì điều đó. Theo bà Donovan, 3/5 các doanh nghiệp đăng ký hoạt động tại British Virgin Islands đến từ châu Á, và sự ra đời của ngân hàng đồng nghĩa rằng đảo quốc này có thể tiếp tục hỗ trợ hoạt động tại khu vực này.

Số tiền đằng sau Bank of Asia tới từ nhà sản xuất video trực tuyến và xổ số điện thoại di động có trụ sở tại Bắc Kinh là V1 Group và công ty Sancus Financial Holdings của Wen. Ông Wen cho biết đã gặp chủ tịch của V1 khi gặp khó khăn trong một thương vụ mua lại hơn một thập kỷ trước. Chính phủ British Virgin Islands yêu cầu 100 triệu USD tiền vốn cho ngân hàng mới, tuy nhiên ông Wen cho biết đã đàm phán để con số này chỉ là 38 triệu USD do Bank of Asia sẽ chỉ hoạt động trực tuyến.

Ban đầu, Bank of Asia sẽ nhận giấy phép hoạt động từ British Virgin Islands trong hơn 20 năm. Sự ra đời của Bank of Asia đã bị trì hoãn vì chờ phê duyệt công nghệ sử dụng. Bank of Asia hiểu khách hàng của mình và hệ thống chống rửa tiền vì vậy yêu cầu một khách hàng phải vượt qua ít nhất 4 lớp kiểm tra danh tính và các bước tuân thủ, ông Wen nhấn mạnh.

Theo Jonathan Clifton, giám đốc điều hành của tập đoàn Vistra tại Hong Kong, ngân hàng mới sẽ giúp British Virgin Islands ghi nhận mức đăng ký doanh nghiệp mới của 5 năm trước. Một số doanh nghiệp Trung Quốc đã thành lập ở Hong Kong hay Singapore thay vì British Virgin Islands dù không có được ưu đãi thuế hay các ưu đãi khác, Clifton cho hay.

British Virgin Islands đã tuột từ vị trí thứ 1 xuống thứ 3 trong danh sách xếp hạng môi trường doanh nghiệp của Vistra, xếp sau Anh và Hong Kong một phần bởi tác động tiêu cực của các thiên đường trốn thuế ở nước ngoài.

Ông Wen khẳng định đang giúp Trung Quốc giải quyết vấn đề rằng các doanh nghiệp Trung Quốc muốn chuyển tiền ra nước ngoài và thực hiện các hoạt động ngân hàng ở nước ngoài. "Đó là thị trường tiềm năng của chúng tôi, nghĩa là khi mọi người không có chỗ nào để đi. Họ sẽ phải tìm tới chúng tôi."