Mở đường cho ‘đại bàng' đến xây trung tâm dữ liệu tại Việt Nam

Cushman & Wakefield đánh giá Việt Nam là một thị trường mới đối với các trung tâm dữ liệu ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng cường sự ổn định khi các thị trường xung quanh chứng kiến sự tăng trưởng về trí tuệ nhân tạo AI và các doanh nghiệp trong khu vực tìm đến Đông Nam Á để đối phó với chi phí tăng cao.

Mới đây, Việt Nam công bố Luật Viễn thông, đơn giản hóa quy trình liên quan đến việc lưu trữ dữ liệu và bãi bỏ các hạn chế về sở hữu nước ngoài đối với các nhà cung cấp dịch vụ dữ liệu và đám mây, cho phép sở hữu nước ngoài trong lĩnh vực này. 

Chuyên gia nhận định việc gỡ bỏ các rào cản thâm nhập thị trường sẽ giúp Việt Nam mở ra cơ hội thu hút nhiều nhà đầu tư quốc tế.

Chẳng hạn, gần đây, Alibaba và STT Telemedia Global Data Centres, đã công bố liên doanh với VNG Corporation. Hay tập đoàn công nghiệp Hàn Quốc - Hyosung Corporation - công bố kế hoạch hoặc thể hiện sự quan tâm đến việc phát triển trung tâm dữ liệu tại TP HCM.

Reuters dẫn nguồn tin cho biết Google - công ty thuộc tập đoàn Alphabet, đang cân nhắc xây dựng một trung tâm dữ liệu quy mô lớn tại Việt Nam. Nếu kế hoạch này thành hiện thực, đây sẽ là khoản đầu tư đầu tiên của một "ông lớn" công nghệ Mỹ vào Việt Nam. Google đang xem xét khả năng đặt trung tâm dữ liệu "siêu quy mô" này gần TP HCM.

TP HCM hiện chiếm 50% công suất hoạt động ở Việt Nam, chủ yếu do các nhà cung cấp viễn thông trong nước như Viettel, VNPT.

Viettel nói rằng họ đã hợp tác với Singtel để phát triển cáp ngầm kết nối Việt Nam - Singapore và các quốc gia lân cận ở Đông Nam Á, bao gồm Campuchia, Thái Lan và Malaysia. Tập đoàn viễn thông đang lên kế hoạch cho ít nhất hai cáp thuộc sở hữu của Việt Nam hoạt động vào năm 2030, ưu tiên các tuyến ngắn hơn đến các trung tâm số khác ở châu Á nhằm hỗ trợ chính phủ trong việc xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng số tại Việt Nam. 

Khi những nâng cấp này được thực hiện, Việt Nam sẽ ngày càng trở thành một thị trường hấp dẫn để đầu tư vào các trung tâm dữ liệu.

Bà Trang Bùi, Tổng Giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam, lưu ý các doanh nghiệp vận hành trung tâm dữ liệu tìm kiếm các địa điểm gần trung tâm để giảm độ trễ dữ liệu truyền đi và kết nối gần hơn đến trụ sở của khách hàng. Bà cho biết: “Những địa điểm gần khu vực của các doanh nghiệp được dự đoán sẽ hoạt động tốt và có giá cao hơn.”  

Tuy nhiên làn sóng từ các trung tâm dữ liệu mới có thể tạo ra thách thức cho việc sử dụng điện. “Nhu cầu năng lượng đang tăng lên, và nguồn cung đang cố gắng để bắt kịp, những việc nâng cấp toàn diện mạng lưới điện là rất cấp thiết để đáp ứng nhu cầu điện tăng cao và đảm bảo sự ổn định về cung cấp năng lượng. Sự phát triển tiềm năng của các lĩnh vực tiêu thụ nhiều điện như sản xuất chíp và trí tuệ nhân tạo AI cũng được dự đoán sẽ gây áp lực lên các mạng lưới điện hiện tại”, bà Trang kết luận. 

Đồng quan điểm, tờ Reuters dẫn nhận định của các chuyên gia trong ngành cho rằng mặc dù nhu cầu về dịch vụ kỹ thuật số từ 100 triệu dân Việt Nam ngày càng tăng, các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực này phần lớn vẫn còn e ngại.

Nguyên nhân chính là do tình trạng thiếu điện đôi khi xảy ra, các ưu đãi đầu tư chưa thực sự hấp dẫn, và cơ sở hạ tầng internet còn yếu, phụ thuộc chủ yếu vào một số tuyến cáp ngầm đã cũ.

Ông Jacob Albers, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Thị trường Bất Động Sản Phi Truyền thống nhận định các trung tâm dữ liệu duy trì đà tăng trưởng nhờ vào nhu cầu tăng cao về điện toán đám mây và làn sóng trí tuệ nhân tạo AI.  

Trong đó, một trung tâm dữ liệu sẽ sở hữu tiêu chuẩn về đất đai, không gian, khoảng cách gần với trung tâm thành phố, khả năng kết nối với nguồn cung cấp điện năng lớn và mạng lưới điện ổn định, và hệ thống tản nhiệt hiệu quả để duy trì nhiệt độ thích hợp cho các máy chủ. Dựa trên các tiêu chí này, nhu cầu về trung tâm dữ liệu thường sẽ tập trung ở các thành phố lớn với dân số đông. 

Theo ông Jacob Albers, thách thức lớn có thể kể đến nguồn cung năng lượng ở nhiều thị trường vẫn còn hạn chế. Kết quả là các doanh nghiệp vận hành trung tâm dữ liệu ngày càng phải dịch chuyển xa trung tâm hoặc mở rộng sang các thị trường thứ cấp và tam cấp trên toàn thế giới.

Trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Mumbai, Tokyo, và Jakarta đã vươn lên trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất về quy mô thị trường, các dự án đang phát triển trong ngành trung tâm dữ liệu.

Trong khi chi phí và quỹ đất hạn chế đã khiến Singapore và Hong Kong tỏ ra hụt hơi trong cuộc đua thu hút các nhà đầu tư từ sự cạnh tranh khốc liệt về địa điểm.

Riêng tại Việt Nam, theo Savills, tính đến quý I, Việt Nam có 33 trung tâm dữ liệu do 48 nhà cung cấp dịch vụ vận hành, với tổng công suất ước tính khoảng 80 MW. Các cụm trung tâm dữ liệu chính tập trung tại Hà Nội và TP HCM, tương ứng có 16 và 13 cơ sở đang hoạt động. Về mặt địa lý, phần lớn công suất (94%) nằm ở miền Bắc và miền Nam, trong khi khu vực miền Trung chỉ chiếm 6%.

Theo Research and Markets, thị trường trung tâm dữ liệu của Việt Nam đã tạo ra doanh thu 685 triệu USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ tăng lên 1,44 tỷ USD vào năm 2029 - với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 13,1%. Các công ty trong nước như Viettel IDC, NTT Global Data Centers, FPT Telecom, CMC Telecom, HTC Telecom International (ECODC) và VNPT hiện đang thống trị thị trường.