Làm rõ trách nhiệm cá nhân thực hiện hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc

Văn phòng Chính phủ (VPCP) vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về những tồn tại của hợp đồng tổng thầu (EPC) dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình.

lam ro trach nhiem ca nhan thuc hien hop dong voi nha thau trung quoc

Dự án nhà máy đạm Ninh Bình. Ảnh: TL

Theo đó, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, việc xử lý tồn tại của hợp đồng EPC dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư và nhà thầu, không thuộc trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu chủ đầu tư là Tập đoàn hóa chất Việt Nam (Vinachem) nghiên cứu, chỉ đạo Ban quản lý dự án Đạm Ninh Bình và chịu trách nhiệm xử lý dứt điểm các tồn tại về hợp đồng.

Phó Thủ tướng yêu cầu làm rõ trách nhiệm của các bên tham gia hợp đồng, trách nhiệm của cá nhân trong quá trình thực hiện hợp đồng đối với các hạng mục của nhà máy Đạm Ninh Bình. Việc này được giao cho Bộ Công Thương chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát tính pháp lý của hợp đồng EPC của dự án, bảo đảm tuân thủ các quy định về hợp đồng xây dựng.

Kết luận thanh tra của Bộ Công Thương vào tháng 1/2017 chỉ ra một loạt sai phạm của chủ đầu tư là Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, nhà thầu EPC là Tổng công ty Thiết kế và Thầu khoán Hoàn Cầu, Trung Quốc trong đó có các hợp đồng EPC.

Vì vậy, trong chỉ đạo này, Phó thủ tướng yêu cầu Vinachem căn cứ vào kết quả giải quyết các nội dung tồn tại của hợp đồng để thực hiện quyết toán Hợp đồng EPC. Đối với các nội dung công việc, gói thầu, hạng mục công trình độc lập hoàn thành đưa vào sử dụng, việc quyết toán thực hiện theo quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn nhà nước.

Vinachem thu xếp vốn để thanh toán theo hợp đồng đã ký kết. Trường hợp vay vốn, đơn vị này cần có phương án vay, trả nợ hợp lý gửi các ngân hàng thương mại thẩm định, quyết định việc cho vay phù hợp với Luật tổ chức tín dụng và các quy định khác của pháp luật.

Ngoài ra, việc hoàn thiện hồ sơ hoàn công, chủ đầu tư được yêu cầu phải thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng tại thời điểm thực hiện dự án. Việc khai bổ sung hải quan đối với giá trị vật tư, thiết bị, hàng hóa nhập khẩu được thực hiện theo Thông tư 38 năm 2015 của Bộ Tài chính về thủ tục thuế, hải quan. Việc hoàn thuế giá trị gia tăng thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế.

Trước đó, tại kết luận Thanh tra của Bộ Công Thương đã chỉ ra một số sai phạm của chủ đầu tư và nhà thầu Trung Quốc. Chủ đầu tư cấp than cho nhà thầu phục vụ chạy thử vượt so với Hợp đồng EPC. Qua nhiều lần đàm phán Chủ đầu tư và Nhà thầu vẫn chưa thống nhất được giá trị và trách nhiệm của mỗi bên đối với lượng than chạy thử cấp vượt.

Kết luận chỉ rõ, hợp đồng EPC còn có điểm bất lợi cho Chủ đầu tư về trách nhiệm của Nhà thầu khi vượt lượng than chạy thử. Đây là một trong số các nguyên nhân của việc chưa quyết toán được Hợp đồng EPC.

Ngoài ra, nhà thầu EPC thi công chậm tiến độ so với Hợp đồng đã ký là 420 ngày. Do thời gian thi công chậm 420 ngày nên phát sinh chi phí, riêng số tiền lãi vay đã trả trong thời gian Hợp đồng EPC bị kéo dài là 527 tỷ đồng. Đến nay Chủ đầu tư và Nhà thầu đã tiến hành đàm phán qua nhiều phiên nhưng việc xác định giá trị phạt chậm tiến độ theo quy định của Hợp đồng EPC chưa được hai bên thống nhất.

Bên cạnh đó, chủ đầu tư nhận bàn giao tạm thời nguyên trạng nhà máy từ Nhà thầu khi các thông số kỹ thuật chưa đạt theo Báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án và Hợp đồng EPC đã ký. Dây chuyền thiết bị hoạt động chưa ổn định, số ngày chạy máy và công suất không đạt theo Báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt.

Đến thời điểm hiện tại, sau hơn 4 năm vận hành thương mại nhưng Chủ đầu tư và Nhà thầu chưa tiến hành ký nghiệm thu bàn giao Dự án chính thức và vẫn đang trong quá trình tiếp tục đàm phán để xử lý các tồn tại của Dự án. Chủ đầu tư và Nhà thầu vẫn chưa thống nhất được trách nhiệm của mỗi bên đối với những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng nên Dự án chưa được quyết toán.

Nhà máy đi vào sản xuất từ năm 2012, tuy nhiên còn tồn tại một số nội dung thuộc Hợp đồng EPC chưa được khắc phục hoàn thiện phải loại trừ khỏi quyết toán Hợp đồng EPC đối với các công việc về xây dựng, cơ khí, điện, đo lường, sửa chữa, giá trị bồi thường các thông số không đạt giá trị đảm bảo và công việc không được nghiệm thu với tổng số tiền 2 triệu USD và 114 tỷ đồng.

Dự án Nhà máy sản xuất Đạm Ninh Bình có tổng mức đầu tư là 667 triệu USD, công suất thiết kế 560.000 tấn Urê/năm được xây dựng tại Khu công nghiệp Khánh Phú, tỉnh Ninh Bình. Chủ đầu tư là Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Nhà thầu EPC là Tổng công ty Thiết kế và Thầu khoán Hoàn Cầu, Trung Quốc.

Dự án được khởi công ngày 10/2/2008 và được Nhà thầu EPC bàn giao quyền chỉ huy Nhà máy cho Ban quản lý dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình ngày 23 tháng 9 năm 2012. Ban quản lý dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình giao tạm thời nguyên trạng Nhà máy cho Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đạm Ninh Bình tiếp nhận, quản lý và vận hành từ ngày 15/10/2012.