Khai tử xăng RON 95: Nhiều chủ xe 'bất lực', nỗi lo độc quyền tăng giá

Tại buổi làm việc của Bộ Công thương cùng các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu về tình hình triển khai xăng sinh học E5 RON 92 mới đây, Công ty TNHH Một thành viên dầu khí TP HCM (Saigon Petro) đã đưa ra đề xuất khai tử xăng RON 95, chỉ để bán 2 loại xăng sinh học E5 RON 92 và E5 RON 95. Đề xuất này nhận được đánh giá cao của Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải và sự đồng thuận của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối, tuy nhiên lại gặp phải sự phản ứng gay gắt của người tiêu dùng.

Mới đây admin của diễn đàn Otofun.net – diễn đàn cộng đồng những người sử dụng xe ô tô và xe máy với hơn 500.000 thành viên đã thăm dò dư luận về sử dụng xăng dầu. Kết quả cuộc thăm dò cho thấy có 970 thành viên chọn đổ xăng RON 95. Số thành viên đang sử dụng xăng E5 RON 92 là hơn 80 người.

Con số trên cho thấy người tiêu dùng dường như chưa mặn mà lắm với xăng E5 RON 95.

"Nếu bỏ bán xăng RON 95 thì cũng nên bỏ kinh doanh các dòng xe khuyến cáo đổ xăng RON 95 luôn đi"

Theo ghi nhận của PV chiều ngày 6/5 tại một cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên đường Vũ Tông Phan (quận Hoàng Mai, Hà Nội), phần lớn khách hàng đều chọn đổ xăng RON 95 thay vì đổ xăng sinh học E5 mặc dù giá xăng E5 (hiện 18.932 đồng/lít) thấp hơn giá xăng RON 95 (hiện 20.500 đồng/lít) khoảng 1.500 đồng/lít.

Ảnh: VnExpres.

Đặc biệt, khách hàng đi xe ô tô đa số chọn đổ xăng RON 95 và chấp nhận với mức chênh lệch trên thì việc đổ đầy bình xăng sẽ khiến họ phải mất thêm trên dưới 100.000 đồng so với đổ xăng E5.

Những người dân đi xe máy chọn đổ xăng E5, chủ yếu là những người đi xe số. Còn những người đi xe tay ga phần lớn chọn đổ xăng RON 95.

Số liệu mới nhất của Bộ Công Thương cho thấy, trong 2 tháng đầu năm, tổng lượng xăng tiêu thụ nội địa đạt khoảng 1,4 triệu m3, trong đó xăng E5 RON 92 đạt 593 nghìn m3, chiếm 42%; xăng RON 95 đạt khoảng 836 nghìn m3, chiếm 58%.

Điều này cho thấy người dân vẫn lựa chọn dùng xăng RON 95 hơn là xăng sinh học dù giá xăng RON 95 cao hơn.

Trao đổi với PV, kỹ sư Lê Văn Tạch cho hay, xăng RON 95 là loại xăng khoáng tối ưu nhất cho phần lớn các loại xe chạy xăng hiện nay. Hiện có nhiều loại xe ô tô đang lưu hành ở Việt Nam có động cơ được thiết kế chỉ để sử dụng xăng RON 95 hoặc khi sử dụng xăng RON 95 sẽ cho hiệu suất hoạt động tốt nhất, chẳng hạn như các xe Audi, Mercedes, BMW. Nếu bỏ xăng RON 95, chỉ bán xăng sinh học thì sẽ khiến động cơ của các xe này gặp vấn đề trong lúc hoạt động.

Theo kỹ sư Tạch, việc người dùng sử dụng không đúng các loại xăng được hãng khuyến cáo cho dòng xe của mình sẽ gây ra nhiều vấn đề cho xe như khiến động cơ của xe hoạt động không hết công suất, không đạt được hiệu quả như thiết kế ban đầu.

Bên cạnh đó, về lâu dài việc này có thể còn gây hỏng, vỡ các chi tiết trong hệ thống truyền động, động cơ xe do sử dụng xăng có tỉ suất nén Octan thấp như xăng E5 hay xăng RON 92. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng nổ sớm trong động cơ.

Ngoài ra, việc sử dụng xăng không đúng thiết kế của nhà sản xuất còn làm giảm tuổi thọ của động cơ, từ đó kéo theo làm giảm tuổi thọ của xe.

Trao đổi với chúng tôi, anh Mạc Văn Dũng (Gia Lâm – Hà Nội), chủ một chiếc xe Audi cho biết, xe của anh hãng khuyến cáo chỉ nên đổ xăng RON 95. Thông báo trên hộp xăng xe của anh cũng ghi rõ như vậy.

Thông báo trên hộp xăng chiếc xe Audi của anh Dũng khuyến cáo sử dụng xăng RON 95. Ảnh: Khánh Hà.

“Từ khi mua xe tới giờ tôi chỉ đổ xăng RON 95, chưa bao giờ đổ xăng E5. Kể cả trước đây khi xăng RON 92 chưa bị ngừng bán tôi cũng chưa bao giờ đổ xăng RON 92. Nếu sắp tới mà khai tử xăng RON 95 thì tôi không biết phải như nào vì không còn lựa chọn nào khác. Xăng E5 không được khuyến cáo để dùng cho dòng xe của tôi nên nếu buộc phải dùng, tôi rất lo lắng sẽ ảnh hưởng tới chất lượng và độ bền của động cơ xe. Nếu bỏ bán xăng RON 95 thì cũng nên bỏ kinh doanh xe Audi, Mercedes và một số dòng xe tay ga được khuyến cáo sử dụng xăng RON 95 luôn đi. Nếu xăng E5 thực sự tốt và rẻ thì cứ để thị trường tự quyết định, sao phải bỏ xăng khoáng để ép buộc người dân sử dụng xăng E5?”, anh Dũng nói.

Một chuyên gia kỹ thuật của Ford cũng cho biết, với hầu hết các dòng xe của Ford nên sử dụng xăng RON 95, vì giúp máy thoát và xe chạy bốc hơn. Nếu sử dụng xăng có trị số Octan thấp, đôi khi sẽ thấy xe bị giật cục, nguyên nhân là do hiện tượng chống kích nổ của xăng. Xăng RON 95 là loại xăng cao cấp, có khả năng chống kích nổ tốt, mặt khác giúp động cơ hoạt động trơn tru, hòa khí gồm nhiên liệu và không khí cháy đúng thời điểm, cháy đều và còn cháy hết nên không có tiếng lục bục. Vị này cũng cho biết đang sử dụng xe Ford và trước giờ chỉ đổ xăng RON 95.

Nỗi lo độc quyền, tăng giá

Ngày 1/1/2018, xăng RON 92 bị khai tử, thị trường chỉ còn xăng sinh học E5 và RON 95. Nếu bây giờ lại khai tử xăng RON 95 thì thị trường chỉ còn bán mỗi một loại xăng là xăng sinh học E5.

Trong khi đó, Việt Nam hiện nay chỉ có duy nhất 1 đầu mối cung cấp Ethanol – nguyên liệu để phối trộn xăng E5 (5% ethanol, 95% xăng khoáng). Điều này khiến người tiêu dùng lo ngại nguy cơ độc quyền nguồn cung Ethanol và khả năng giá xăng E5 tăng khi bỏ xăng RON 95 là điều khó tránh khỏi.

Hiện nhà cung cấp Ethanol duy nhất trên thị trường là Công ty TNHH Tùng Lâm.

Trên thực tế, Công ty TNHH Tùng Lâm đã nhiều lần tăng giá E100.

Theo thông kê từ Liên bộ Tài chính – Công thương, giá E100 liên tục tăng từ hồi đầu năm 2017 đến nay. Nếu như hồi giữa đầu năm 2017 giá E100 dao động trong khoảng 13.700-13.800 đồng/lít thì hiện nay, giá E100 đưa vào tính giá cơ sở mặt hàng xăng E5 RON92 theo Công văn số 420/BTC-QLG ngày 20/4/2018 của Bộ Tài chính về điều hành kinh doanh xăng dầu là 14.488,33 đồng/lít (chưa có thuế GTGT).

Nếu sắp tới bỏ xăng RON 95, mọi người buộc phải tiêu thụ xăng E5 thì nhu cầu nguyên liệu E100 sẽ tăng mạnh, trong khi nguồn cung vẫn vậy thì mối lo độc quyền, tăng giá E100 dẫn đến tăng giá xăng E5 là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) nhận định, trong bối cảnh hiện nay, nếu thực hiện ngay đề xuất xóa bỏ xăng RON 95 sẽ không ổn do gặp nhiều khó khăn.

“Đó là chúng ta chưa chuẩn bị đủ các điều kiện để chuyển ngay sang xăng sinh học hoàn toàn, mà cần có lộ trình nhất định để ổn định về nguồn lực về sản xuất ethanol, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh doanh xăng dầu...

Ông Thỏa lo ngại việc phát triển nguồn nguyên liệu cũng chưa đồng bộ, chưa theo quy hoạch sẽ khó khăn nhất định cho việc sản xuất nguyên liệu làm xăng sinh học E5. Nếu để như hiện tại sẽ sinh ra độc quyền, làm giá xăng không ổn định.

Trao đổi với PV, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, chưa thể khai tử xăng RON 95 như vậy. Hiện chỉ có Công ty TNHH Tùng Lâm là đơn vị duy nhất sản xuất cồn E100. Nếu chỉ có nguồn cung này, giá nguyên liệu sẽ khó cạnh tranh và khó đảm bảo đủ sản lượng cung cấp nếu bỏ hẳn xăng RON 95. Chi phí cao, chất lượng không đảm bảo sẽ khiến giá thành xăng sinh học phối trộn khó cạnh tranh.

Ông Long cho rằng, nhà quản lý không nên đưa ra chính sách mang tính áp đặt hay ép buộc quyền mua bán trên thị trường. Thay vào đó, cần có chính sách để giá xăng E5 RON 92 và E5 RON 95 thực sự hấp dẫn, đi kèm đó là chất lượng đảm bảo.