Israel có thể tấn công vào các cơ sở năng lượng của Iran, kéo giá dầu lên cao

Phương án trả đũa của Israel

Thị trường dầu mỏ đang phải đối mặt với rủi ro lớn trong tuần này sau khi Iran bắn 180 tên lửa đạn đạo vào Israel, khiến giá dầu thô bật tăng hơn 5% vào ngày 1/10 sau một thời gian giao dịch ảm đạm.

Trong nhiều tháng qua, các nhà đầu tư gần như đã loại bỏ nguy cơ gián đoạn nguồn cung ở Trung Đông. Thay vào đó, tâm lý bi quan bao trùm thị trường vào tháng 9 khi họ ngày càng lo ngại về tình trạng dư cung vào năm 2025 với dự báo nhu cầu của Trung Quốc sẽ yếu đi và sản lượng của OPEC+ có thể tăng lên.

Tuy nhiên, cuộc xung đột ở Trung Đông đã sục sôi hơn khi Israel tuyên bố sẽ khiến Iran phải trả giá đắt sau vụ phóng tên lửa.

Trao đổi với CNBC, các nhà phân tích năng lượng và địa chính trị cho biết chính quyền Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có thể nhắm vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran để trả đũa.

“Chúng ta đã không thực sự quan tâm cuộc chiến này. Bây giờ, chúng ta cần phải nghĩ đến kịch bản mà trong đó nguồn cung dầu mỏ của Iran gặp rủi ro”, bà Helima Croft, trưởng bộ phận chiến lược hàng hoá của RBC Capital Market, cho hay.

Trong khi đó, theo nhận định của ông Jack Jacobs - Đại tá Lục quân Mỹ đã nghỉ hưu, Israel cũng có thể nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Song, các toà nhà đó đã được gia cố chắc chắn, khó bị phá huỷ.

Ông Jacobs nói một cuộc tấn công vào các nhà máy hạt nhân của Iran có thể kích hoạt một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo thậm chí còn lớn hơn. Trong kịch bản này, Israel khó có thể chống đỡ.

“Vấn đề đang được thảo luận và có nhiều khả năng xảy ra hơn là một cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ”, ông nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với CNBC vào sáng ngày 2/10.

Chiến lược gia Croft cho biết Iran - hiện là thành viên liên minh OPEC - đang sản xuất hơn 3 triệu thùng dầu mỗi ngày. Đây là mức sản lượng cao nhất trong 5 năm qua của Iran.

Theo một lưu ý từ RBC Capital Markets thì trong quá khứ, tình báo Mỹ đã nêu bật rủi ro tiềm ẩn đối với cảng Kharg Island của Iran, nơi 90% lượng dầu thô xuất khẩu của nước này phải đi qua.

“Bước ngoặt tiếp theo trong vòng xoáy trả đũa rất có thể liên quan đến dầu mỏ - có khả năng Israel sẽ làm suy yếu công suất của Iran hoặc các lực lượng uỷ nhiệm của Iran tấn công vào hoạt động vận chuyển dầu và khí đốt từ Vịnh Ba Tư”, các nhà phân tích của Piper Sandler cảnh báo.

Tác động lên giá dầu

Ông Bob McNally, Giám đốc cấp cao của Rapidan Energy, dự đoán tác động lên thị trường dầu mỏ sẽ phụ thuộc vào thiệt hại đối với hoạt động xuất khẩu dầu thô của Iran và khả năng leo thang căng thẳng từ đó.

Hiện tại, Iran đang xuất khẩu khoảng 1,8 triệu thùng dầu mỗi ngày. Ông McNally cho biết nếu hoạt động xuất khẩu đình trệ, giá dầu có thể tăng ít nhất 5 USD/thùng.

Ở chiều ngược lại, Iran có thể sẽ trả đũa bằng cách tấn công 13 triệu thùng dầu và 5 triệu thùng sản phẩm tinh chế đi qua Vịnh Ba Tư mỗi ngày. Vị giám đốc cho biết khi căng thẳng leo thang đến mức này, giá dầu có thể tăng 10 USD/thùng.

Ông Andy Critchlow, chiến lược gia cấp cao tại S&P Global Commodity Insight, cảnh báo: “Đây là thời điểm nguy hiểm đối với thị trường dầu mỏ. Thật khó để bất kỳ ai thực sự đánh giá được hướng đi khi nhìn vào bức trang địa chính trị hiện tại”.

Tuy nhiên, OPEC có công suất dự phòng khoảng 5,6 triệu thùng mỗi ngày và có thể đưa lượng vàng đen này trở lại thị trường. Arab Saudi rất muốn bơm dầu trở lại thị trường, ông Critchlow nói thêm.

“Tôi nghĩ bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung nào đều có thể bù đắp bằng công suất dự phòng của OPEC và lượng dầu chưa xuất khẩu của họ”, chiến lược gia của S&P cho biết.

Song, ông McNally của Rapidan Energy nhận thấy công suất dự phòng của liên minh OPEC sẽ không tạo ra tác động lớn nếu nguồn cung ở Vịnh Ba Tư bị gián đoạn nghiêm trọng.

“Công suất dự phòng sẽ không giúp ích gì vì phần lớn đều kẹt bên trong Eo biểu Hormuz”, ông McNally giải thích.