Hẹp cửa vào Mỹ cho các hãng xe chỉ thuần xuất khẩu

Việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, cùng với các chính sách bảo hộ, có thể làm tăng chi phí sản xuất ô tô hàng năm ở Mỹ thêm 40 tỷ USD, Nikkei Asia trích dẫn các phân tích. Điều này cũng có thể làm chậm tiến trình giảm khí thải carbon và phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Toyota Motor đã công bố kế hoạch đầu tư 1,45 tỷ USD vào Mexico để tăng sản lượng xe bán tải Tacoma thế hệ mới cho thị trường Mỹ. Tuy nhiên, tương lai vẫn còn nhiều bất định.

Ông Trump dự định áp thuế 10%-20% lên tất cả hàng nhập khẩu và bổ sung thuế lên một số sản phẩm cụ thể. Tổng thống Mỹ có quyền tăng thuế mà không cần thông qua Quốc hội nhờ Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế.

Mức thuế cao này sẽ ảnh hưởng lớn đến ngành ô tô. Mỗi năm, Mỹ tiêu thụ khoảng 15 triệu xe, chỉ đứng sau Trung Quốc. Nhiều xe trong số này được nhập từ Mexico, Canada và Nhật Bản, dẫn đến việc giá cả có thể sẽ tăng.

Không chỉ xe hoàn chỉnh, thuế cũng áp dụng cho các linh kiện. Mexico được hưởng lợi từ Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA), giúp loại bỏ thuế nhập khẩu vào Mỹ. Từ tháng 1 đến tháng 6 năm nay, Mexico chiếm 41% lượng linh kiện nhập vào Mỹ. Trước căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, các nhà sản xuất ô tô đã tăng mua linh kiện từ Mexico thay vì Trung Quốc, nhưng điều này giờ đây đang gặp trở ngại.

Công ty tư vấn AlixPartners ở Mỹ ước tính nếu áp thuế cao với linh kiện nhập khẩu, chi phí sản xuất mỗi xe tại Mỹ có thể tăng đến 4.000 USD. Với sản lượng ô tô hàng năm khoảng 10 triệu xe, chi phí sản xuất sẽ tăng thêm 40 tỷ USD.

Nếu áp thuế, không chỉ ngành ô tô mà các ngành khác như thép và máy móc cũng sẽ phải tăng cường sản xuất trong nước.

Viện nghiên cứu Tax Foundation tại Washington ước tính các mức thuế mới có thể tăng thu ngân sách Mỹ thêm 3.800 tỷ USD trong dài hạn. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng các công ty sẽ chuyển chi phí tăng thêm này sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá.

Ngành năng lượng tái tạo cũng có thể chịu tác động khi chi phí tăng. Ông Trump coi việc giảm chi phí năng lượng là yếu tố quan trọng để kiềm chế lạm phát, và có thể sẽ khuyến khích tăng sản lượng cùng phát triển mới các nguồn nhiên liệu hóa thạch. Ông cũng dự định mở rộng xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng.

Ông đã đề xuất rút khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, đi ngược lại xu hướng toàn cầu. Chính quyền ông Biden đã thu hút được 265 tỷ USD đầu tư vào khử carbon từ các công ty trong và ngoài nước nhờ các khoản trợ cấp lớn, nhưng một số khoản đầu tư này có thể bị rút lại.

Sự hỗ trợ cho năng lượng tái tạo có thể giảm sút. Ông Trump có lập trường cứng rắn với điện gió ngoài khơi, điều này có thể khiến các dự án phải tạm ngừng, theo báo cáo của Bộ phận Nghiên cứu Công nghiệp, Ngân hàng Mizuho.

Chính sách nhập cư cứng rắn của ông cũng có thể ảnh hưởng đến ngành công nghệ.

Nếu Washington hạn chế visa lao động, nhiều người lo ngại rằng ngành AI sẽ chịu tác động tiêu cực do nguồn nhân tài vào Mỹ bị hạn chế. Ông kêu gọi ngăn dòng nhập cư bất hợp pháp để bảo vệ việc làm và an ninh công cộng trong nước. Điều này có thể làm giảm lượng nhập cư hợp pháp, không chỉ riêng nhập cư bất hợp pháp.

Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã cố gắng thắt chặt hạn chế với lao động kỹ thuật cao dùng visa H-1B. Tỷ lệ từ chối visa tăng cao, gần 25% vào năm 2018. Dưới thời ông Biden, tỷ lệ này giảm xuống dưới 5% vào năm 2023.

Lao động kỹ thuật cao từ các nước như Ấn Độ, những người sử dụng visa H-1B, là lực lượng phát triển các công nghệ tiên tiến như AI tại Mỹ. Một nhân viên Google đang nộp đơn xin thẻ xanh nay lo lắng không biết liệu mình có thể xin được visa ban đầu hay không.

Nhiều người hy vọng rằng cắt giảm quy định và thuế sẽ giúp giảm chi phí khi ông Trump quay lại. Cũng có kỳ vọng rằng việc giám sát các thương vụ sáp nhập giữa các công ty trong nước, vốn được thắt chặt dưới thời ông Biden, sẽ được nới lỏng.

Tuy nhiên, chi phí tăng từ chính sách thương mại hướng nội có thể làm giảm những lợi ích này. Ông Trump nhấn mạnh “nước Mỹ trên hết” và được xem là có xu hướng “đơn phương.” Nếu tái đắc cử, ông có thể sẽ quyết liệt hơn trong việc đưa việc làm và các ngành công nghiệp về Mỹ.

Chính sách của Trump nhấn mạnh các lợi ích thiết thực. Nội dung các chính sách hướng nội của ông cũng có thể thay đổi theo đàm phán ngoại giao. Trước sự khó đoán này, các công ty cần chuẩn bị cho nhiều kịch bản khác nhau.