Hai cựu bộ trưởng cảnh báo mây mù kinh tế đang chờ đợi tổng thống Mỹ tiếp theo

Loạt thách thức

Hai cựu bộ trưởng Bộ Tài chính từng chèo lái nước Mỹ thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nhận xét tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ thừa kế một nền kinh tế sôi động nhưng đi kèm với những thách thức “khủng khiếp”.

Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg hôm 30/7, cựu Bộ trưởng Timothy Geithner bình luận: “Tổng thống kế tiếp sẽ phải đón nhận một vài thách thức lớn - thế giới ngày nay đã trở nên nguy hiểm và phức tạp hơn nhiều”.

Ông Henry Paulson, người tiền nhiệm của ông Geithner, đánh giá nợ chính phủ là “đám mây đen có thể phá hủy sự thịnh vượng của nước Mỹ nếu không được kiểm soát”.

Ông Paulson cũng lưu ý rằng hiện tại, nền kinh tế Mỹ là “điểm sáng trên thế giới” và có nhiều yếu tố thuận lợi. Ông Geithner nhận xét thêm: “Mỹ đang đứng trên đỉnh cao của sự đổi mới trong hầu hết các lĩnh vực quan trọng”.

Tuy nhiên, cả hai đều lo ngại về quỹ đạo của nợ công, áp lực bảo hộ và rủi ro từ các chính sách quá mạnh mẽ mà chính phủ ban hành để thúc đẩy doanh nghiệp.

Ông Geithner nhận định việc áp dụng chính sách tài khóa có kỷ cương là điều quan trọng để bảo vệ vị thế của đồng USD trong hệ thống toàn cầu.

Ông cho biết: “USD vẫn là tài sản an toàn - hầm trú ẩn mà các nhà đầu tư tìm đến trong thế giới hỗn loạn nguy hiểm - và đó là lợi ích khổng lồ với Mỹ. Nhưng các nhà hoạch định chính sách hiểu vị thế của USD không phải điều được bảo đảm, chúng ta không thể mặc nhiên coi rằng nó sẽ tồn tại vĩnh viễn”.

Hai cựu bộ trưởng không đề cập cụ thể đến xung đột địa chính trị Mỹ - Trung, dù đó là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng thuế quan và các động thái bảo hộ khác của các chính quyền tổng thống Mỹ gần đây, bất kể đảng phái.

Ông Geithner, người phục vụ trong chính quyền Tổng thống Barack Obama, nhận xét áp lực bảo hộ là thách thức lớn đối với nền kinh tế Mỹ.

Ông Paulson, người được bổ nhiệm bởi Tổng thống George W. Bush, nhấn mạnh: “Điều tối quan trọng là thi hành các chính sách để thị trường hoạt động trôi chảy… Nước Mỹ cần các doanh nghiệp năng động”.

Ông Geithner chỉ ra Washington khó có thể khuyến khích sự đổi mới “bằng sức mạnh thô bạo của tiền bạc, quy định quản lý và sự gò bó”.

Tại Trung Quốc, chính phủ tích cực hỗ trợ cho ngành sản xuất tiên tiến, trợ cấp cho chip bán dẫn và những lĩnh vực khác.

Ông Geithner không bác bỏ hoàn toàn chính sách công nghiệp. Ông cho biết: “Chất lượng của chính sách công nghiệp phụ thuộc vào khả năng phán đoán của các quan chức có quyền đưa ra quyết định. Nhưng việc thiết kế chính sách công nghiệp đúng đắn là điều rất khó khăn”.

Giải pháp cho thâm hụt ngân sách

Hai ông đã lần nữa kêu gọi các chính trị gia chấn chỉnh quỹ đạo tài khóa của Mỹ. Tháng trước, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) dự đoán quy mô thâm hụt ngân sách liên bang xét theo tỷ trọng so với GDP sẽ tiếp tục gia tăng - bất chấp nền kinh tế tăng trưởng vững vàng và tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp trong lịch sử.

CBO dự kiến thâm hụt ngân sách từ nay cho đến năm 2034 sẽ bằng hoặc vượt quá 5,5% GDP Mỹ, điều chưa từng thấy kể từ ít nhất là năm 1930.

Ông Paulson cảnh báo: “Chúng ta càng chờ đợi, nợ nần càng trở nên đắt đỏ. Chúng ta có thể làm được nhiều việc nếu hành động ngay lập tức. Chính phủ Mỹ cần cải thiện cả thu lẫn chi, cần tiền thuế và cắt giảm chi tiêu”.

Ông Geithner khẳng định việc đánh giá hợp lý, có trách nhiệm về thách thức tài khóa dài hạn từ các nhà lập pháp là một trong những điểm thiết yếu để duy trì vai trò của đồng USD trên thế giới.

Các yếu tố quan trọng khác bao gồm những quyết định về chính sách tiền tệ và lạm phát, chính sách thương mại và cách sử dụng biện pháp trừng phạt.

Ông nói rõ: “USD là sức mạnh to lớn của nước Mỹ. Nhưng vị thế của USD không phải điều nghiễm nhiên mà có. Chúng ta cần tiếp tục làm việc để duy trì vị thế đó”.