Chuyện startup chinh phục thế giới từ thành phố nhỏ

Nơi tốt nhất để khởi nghiệp, theo lẽ thường, là một thành phố lớn có yếu tố toàn cầu. Các đô thị như New York, London và Berlin đứng đầu danh sách các điểm hấp dẫn đối với startup, nhờ hội tụ nhiều yếu tố gồm nhân tài, khả năng tiếp cận vốn và cơ sở hạ tầng để trở thành nơi ươm mầm cho các ý tưởng khởi nghiệp. 

Nhưng nhiều người lại tránh những thành phố như thế trong hành trình khởi nghiệp của họ. Ngày nay, các doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu quả ở các thành phố nhỏ nhờ sự phổ biến của Internet. Ở đó, họ vận hành với chi phí thấp hơn và hưởng các tiện ích như tận hưởng không gian thanh bình xung quanh văn phòng. Mohsin Issa và em trai Zuber Issa, hai người đồng sáng lập tập đoàn xăng dầu EG Group, chưa bao giờ có ý định rời khỏi Blackburn - nơi họ sinh ra và lớn lên - ở miền Bắc nước Anh, với dân số chỉ 150.000 người.

Một trạm xăng với siêu thị của tập đoàn EG. Ảnh: FT

Mohsin và Zuber lập một trạm xăng nhỏ vào năm 2001, nhưng hiện tại EG Group đã là một trong những tập đoàn điều hành hệ thống trạm xăng lớn nhất thế giới với hơn 5.000 trạm xăng sau khi thâu tóm hơn 10 đối thủ. EG Group thuê khoảng 35.000 nhân viên tại 8 quốc gia, bao gồm 300 người làm việc tại trụ sở ở thành phố Blackburn.

Doanh thu hằng năm của EG Group, bao gồm doanh thu của các doanh nghiệp mà tập đoàn mua lại, lên tới 20 tỉ USD. Họ vận hành các trạm xăng dầu nhượng quyền với chuỗi siêu thị Spar và Carrefour, cà phê Starbucks và các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh như Subway và KFC.

"Việc đặt trụ sở ở Blackburn, cách Manchester 50 km về hướng Bắc, chưa bao giờ kìm hãm đà phát triển của tập đoàn. Ngược lại, chúng tôi có lực lượng nhân sự đông đảo vì lao động nơi đây rất dễ tiếp cận. Nhiều người di chuyển thường xuyên từ Manchester nên chúng tôi có thể tuyển nhân viên giỏi dễ dàng", ông nói. 

Dải đồi Pennine xanh ngắt, uốn lượn là một nét hấp dẫn khác của thành phố Blackburn, cùng với Quận Hồ (The Lake District), một di sản thế giới nổi tiếng với các nhà văn và nghệ sĩ. Không chỉ vậy, sân bay Manchester có thể kết nối với hơn 200 điểm đến.

"Người dân Mỹ rất thích đến Blackburn. Nơi đây có phong cảnh rất đẹp", ông Mohsin Issa bình luận.

Mohsin Issa và em trai Zuber Issa, hai ông chủ của tập đoàn EG Group. Ảnh: FT

Vì thế, tuy sở hữu khối tài sản hàng tỉ USD nhưng hai ông chủ của EG Group vẫn thích sống ở Blackburn. 

Damian Harrington, đứng đầu bộ phận nghiên cứu châu Âu, Trung Đông và châu Phi thuộc công ty tư vấn bất động sản Colliers, cho rằng nhiều startup phần mềm đã khởi nghiệp ở các thành phố, thị trấn nhỏ để có thể mở rộng quy mô với chi phí thấp hơn so với khi khởi nghiệp ở đô thị lớn.

Công nghệ đằng sau sự xuất hiện của Skype, ứng dụng nhắn tin và gọi video phổ biến khắp thế giới qua internet, đã ra đời ở Estonia. Mặc dù Microsoft sở hữu công nghệ ấy, công việc liên quan tới nó lại diễn ra ở Tallinn và Tartu, một thành phố chỉ 95.000 dân. Teamwork.com, một công ty 10 tuổi ở Ireland đang tăng trưởng nhanh chuyên cung cấp nền tảng phần mềm cho các nhóm hợp tác theo dự án, đến nay vẫn đặt trụ sở tại Cảng Cork phía Nam của Ireland chứ không di chuyển về thủ đô Dublin. Công ty đã phục vụ 22.000 khách hàng - bao gồm Disney, Netflix và Spotify.

"Địa điểm không có vai trò đối với những quyết định của một startup. Họ có thể nắm bắt cơ hội hay triển khai ý tưởng ở mọi nơi, miễn đó là một ý tưởng hay, có quyết tâm đi đến thành công và có nguồn vốn cần thiết để hỗ trợ startup. Một số thành phố có khả năng hỗ trợ cho các startup tốt hơn so với các thành phố khác", Harrington phát biểu.

Startup Heatmap Europe, một báo cáo của tổ chức phi lợi nhuận European Startup Initiative về sức hút của các trung tâm startup tại châu Âu, cho thấy London và Berlin đang nổi bật nhất trong các điểm nóng startup. Paris và Barcelona đứng ở hai vị trí tiếp theo. Nhưng các đô thị nhỏ hơn như Lisbon, Tallinn và Toulouse cũng nằm trong nhóm các thành phố mà giới startup quan tâm.

Một số startup vẫn đặt trụ sở ở quê do ý thức xã hội, mong muốn được đóng góp vào sự phát triển của quê hương. Nhiều thành phố nhỏ chỉ phụ thuộc vào một hoặc hai công ty lớn. Nếu họ rời khỏi, kinh tế ở các thành phố đó sẽ lâm nguy. 

František Fabičovic đã thành lập Alca Plast trong garage của ông ở Břeclav, một thị trấn chỉ 25.000 dân ở Czech, vào năm 1998. Břeclav là nơi đặt nhà máy duy nhất của công ty. 600 công nhân trong nhà máy chuyên sản xuất thiết bị vệ sinh như bồn cầu. Một chủ doanh nghiệp lớn duy nhất khác ở Břeclav là Gumotex, một nhà sản xuất thuyền cao su và phụ tùng ô tô. Radka Prokopová, người đồng sáng lập Alca Plast, đã rời thủ đô Prague, nơi bà có một công ty chuyên tổ chức tiệc, để về Břeclav và kết hôn với Fabičovic. 

"Quan điểm của chúng tôi là doanh nhân cũng cần cống hiến cho sự phát triển của các thành phố khác, không chỉ là thủ đô", nữ doanh nhân phát biểu.