Biết lỗ ngay từ lúc khởi công, nhà thầu 'thấp thỏm' chờ cơ chế hỗ trợ
Theo thông tin từ Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) tại dự án cao tốc Cam Lộ - La Sơn qua tỉnh Thừa Thiên- Huế, ở gói thầu XL05, XL06 - những vị trí vốn là đường găng tiến độ trước đây do thiếu nguồn vật liệu đất đắp, hiện đã bắt đầu vào cao điểm hoàn thiện nền đường, nhiều mũi thi công làm việc xuyên trưa để đẩy nhanh tiến độ.
Trong bối cảnh giá cả nhiều mặt hàng, nhất là xăng dầu tăng cao như hiện nay, chi phí của các nhà thầu ảnh hưởng khá lớn, khi đơn giá vận chuyển, giá vật liệu đã tăng lên nhiều so với trước đây. Chẳng hạn, giá cước vận chuyển vật liệu đã đội lên gần gấp 3 lần trước đây, khi định mức nhà nước tính 3.200 đồng/1m3/1km, hiện nhà thầu phải thuê tới 8.000 đồng.
Hay định mức của nhà nước như công nhân bậc 4 lương 230.000 đồng/ngày công (lương cơ bản), nhưng hiện nhà thầu đi thuê công nhân làm bê tông, không bao giờ có mức lương dưới 450 nghìn/ngày công.
Trong khi đó, dự án đang vào giai đoạn nước rút, nhà thầu không còn cách nào khác là phải chấp nhận bỏ thêm tiền để làm. Nhưng tài chính các đơn vị có hạn, nên ai cũng thấp thỏm chờ được bù giá, đại diện nhà thầu thi công gói thầu XL06 chia sẻ.
Báo cáo GTVT, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cũng cho biết, tại đoạn qua tỉnh Thừa Thiên Huế, các gói thầu XL10, XL11 đã cơ bản hoàn thành công tác nền mặt đường. Gói thầu XL07 phần lớn đã thảm xong bê tông nhựa mặt đường và các nhà thầu đang tập trung thi công đoạn còn lại. Dự kiến tổng thể dự án có thể hoàn thành vào ngày 30/9. Mặc dù, khó khăn chồng chất, song các nhà thầu vẫn cố hết sức giữ vững tiến độ để hoàn thành dự án Cam Lộ - La Sơn đúng theo mục tiêu của Chính phủ.
Trước những khó khăn của các nhà thầu, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam cũng đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ về việc biến động giá cả vật liệu quá lớn và đề xuất Chính phủ cần có cơ chế để hỗ trợ nhà thầu.
Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam, nếu tính từ đầu năm 2021 đến nay, giá thép đã tăng hơn 20% (có thời điểm tăng 60%); giá xi măng từ 1.400 đồng/kg (thời điểm quý 4/2020) đến nay tăng 1.980 đồng/kg (chưa kể VAT); giá nhựa đường 11.000 đồng/kg ở thời điểm cuối năm 2020 đến nay tăng 15.000 đồng/kg...
Tất cả các loại vật liệu đều tăng cao và nếu tính theo tỷ trọng vật tư của cơ cấu giá thì việc tăng giá vật liệu đã làm tăng giá thành các gói thầu tăng từ 18% - 30%. Ông Hiệp cũng dẫn chứng Tổng công ty Vinaconex, nhà thầu đang thi công gói thầu đường cao tốc Mai Sơn - QL45 ngay khi bắt đầu triển khai thi công tính toán lại tất cả cơ cấu giá ở thời điểm ký hợp đồng đã thấy lỗ 46%.
"Chính vì tình trạng giá cả vật liệu biến động mạnh nhưng Nhà nước chưa có cơ chế bù giá, điều chỉnh hợp đồng hợp lý hoặc có những biện pháp cụ thể để hỗ trợ nhà thầu nên hiện nay hàng loạt nhà thầu đang tham gia vào các gói thầu đầu tư công, đặc biệt các gói thầu về hạ tầng kỹ thuật, đường cao tốc Bắc - Nam đang lâm vào cảnh khó khăn.
Nhiều nhà thầu hiện nay không dám nhận các công trình vốn đầu tư công do hệ thống định mức đơn giá không cập nhật được thị trường", văn bản từ Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam nêu rõ.
Đại diện Bộ GTVT cho biết, do đặc thù công trình giao thông là những dự án kéo dài trong nhiều năm, vì vậy vấn đề biến động giá cả là vấn đề thường xảy ra. Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và tình hình thế giới diễn biến phức tạp như hiện nay, khó đánh giá và dự báo được mức độ nghiêm trọng và ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19. Việc giá cả vật liệu xây dựng tăng đột biến là điều không thể ước tính được hết.
Bộ GTVT đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương để giải quyết triệt để khó khăn về vật liệu và công tác giải phóng mặt bằng; tiếp tục phối hợp với Bộ Xây dựng để giải quyết các khó khăn về biến động giá nguyên, nhiên, vật liệu xây dựng nhằm hỗ trợ cho các nhà thầu.
