Điểm danh những yếu tố quyết định thị trường dầu trong thập kỉ tới

Bất ổn địa chính trị, tăng trưởng kinh tế, sản lượng đá phiến của Mỹ tăng vọt và nhiều chính sách khác nhau để cố gắng thiết lập xu hướng giá dầu của OPEC đánh dấu cho một thập kỉ đã kết thúc.

Trong thập kỉ bắt đầu vào năm 2020, các yếu tố chính quyết định giá dầu có thể tương tự như những gì đã được ghi nhận trong thập kỉ qua, oilprice.com trích lời Andy Critchlow, Trưởng phòng Tin tức, EMEA tại S&P Global Platts, cho biết.

Tình trạng của nền kinh tế toàn cầu, tăng trưởng sản xuất và xuất khẩu dầu của Mỹ và liên minh OPEC giữa các nhà xuất khẩu lớn và hàng chục nhà sản xuất không thuộc tổ chức do Nga dẫn đầu sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến giá dầu cho tới năm 2030.

Bùng nổ địa chính trị và những lệnh trừng phạt của Mỹ đối với các nhà sản xuất dầu lớn, bao gồm Iran và Venezuela, cũng sẽ định hình nguồn cung của thị trường trong vài năm tới.

Về phía nhu cầu, thị phần năng lượng tái tạo ngày càng tăng trong hỗn hợp năng lượng và việc sử dụng xe điện (EV) ngày càng nhiều sẽ bắt đầu thay thế một lượng đáng kể của nhu cầu nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất điện và nhu cầu dầu trong giao thông của thập kỉ tới, nhiều nhà phân tích nhận định.

Mối quan tâm về khí hậu ngày càng tăng cũng có thể bắt đầu tác động đến quyết định đầu tư vào sản xuất nhiên liệu hóa thạch mới, gồm cả dầu mỏ.

Bức tranh cung và cầu cơ bản có thể sẽ gần như không thay đổi, nhưng sự thúc đẩy và chính sách đối với các nền kinh tế xanh hơn có thể là nhân tố mới định hình thị trường dầu mỏ và ảnh hưởng đến giá dầu thô trong thập kỉ tới.

Theo S&P Global Platts Analytics, năng lượng thay thế, gồm năng lượng tái tạo, sự thâm nhập cao hơn của xe chạy điện và chạy nước, sẽ hạn chế nhu cầu chung về nhiên liệu hóa thạch.

Nhu cầu dầu sẽ sớm đạt đỉnh?

Nhiều dự báo chi ra nhu cầu dầu đạt đỉnh vào khoảng năm 2030 hoặc trong những năm 2030. 

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhu cầu dầu toàn cầu sẽ đạt đến đỉnh điểm vào giữa những năm 2020 và ổn định vào những năm 2030.

"Nhu cầu dầu mỏ cho vận chuyển hàng hóa đường dài, vận chuyển đường biển và hàng không, và hóa dầu tiếp tục tăng. 

Tuy nhiên, việc sử dụng dầu trong lĩnh vực xe chở khách đã đạt đỉnh vào cuối những năm 2020 nhờ cải thiện hiệu quả nhiên liệu và chuyển đổi nhiên liệu, chủ yếu là điện. 

Chi phí pin thấp hơn là một phần quan trọng của câu chuyện ô tô điện tại một số thị trường lớn sẽ sớm trở nên cạnh tranh về chi phí, trên cơ sở tổng chi phí sở hữu, với những chiếc xe thông thường", IEA cho biết trong triển vọng đến năm 2040.

Không có gì đáng ngạc nhiên, OPEC tiếp tục coi dầu là nhiên liệu có thị phần cao nhất trong hỗn hợp năng lượng toàn cầu đến năm 2040. 

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ dự kiến xe điện sẽ nắm giữ 13% trong tổng lượng ô tô toàn cầu vào năm 2040 và nhận thấy tỉ trọng lớn trong tăng trưởng vẫn đến từ các phương tiện động cơ đốt trong thông thường.

OPEC cũng cảnh báo kể từ vụ giá dầu sụp đổ vào năm 2015 - 2016 rằng việc giảm đầu tư vào dầu thông thường sau khi giá giảm sẽ bắt đầu tác động đến nguồn cung dầu toàn cầu trong những năm 2020. 

Đến năm 2040, thế giới sẽ cần 10.600 tỉ USD trong tổng đầu tư vào dầu mỏ, OPEC cho biết trong Triển vọng Dầu mỏ Thế giới 2019 được phát hành vào tháng 11/2019.

Trong thập kỉ mới, OPEC và các đồng minh trong OPEC+ hiện tại sẽ phải đương đầu với sản lượng dầu đá phiến của Mỹ, nơi tăng trưởng đang chậm lại trong những ngày gần đây khi giá vẫn bị giới hạn trong phạm vi hẹp. 

Mặc dù vậy, sản lượng của Mỹ vẫn sẽ tăng trưởng vào năm 2020, hơn 1 triệu thùng/ngày, theo gần như tất cả các dự báo chính. Sản lượng dầu đá phiến của Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu giảm vào giữa hoặc cuối những năm 2020, theo ước tính của OPEC.

Liên minh OPEC+ sẽ nhận thử thách sớm nhất vào tháng 3/2020, khi các đối tác nhóm họp để thảo luận về cách tiến hành giảm sản xuất.

Thập kỉ tới cũng sẽ kiểm tra mức độ liên quan của OPEC trên thị trường dầu mỏ toàn cầu, xem xét sự tăng trưởng nguồn cung từ các quốc gia ngoài thoả thuận giảm sản xuất, thị phần ngày càng gia tăng của năng lượng tái tạo và xe chạy điện trong bối cảnh chi phí công nghệ giảm và lo ngại về biến đổi khí hậu.

Tăng trưởng kinh tế toàn cầu và suy thoái chắc chắn cũng sẽ tác động đến nhu cầu dầu và giá dầu trong thập kỉ tới. 

Vì vậy, Trung Đông sẽ không ngừng biến động với sự phản kháng của Arab Saudi, Iran và sự cạnh tranh ảnh hưởng của các cường quốc toàn cầu tại khu vực cung cấp một phần năm lượng dầu hàng ngày của thế giới.