Đề xuất điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia để làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Tại chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV diễn ra sáng ngày 23/10, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy đã trình bày Tờ trình về chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Tờ trình nêu rõ, tại Hội nghị lần thứ 10, Ban Chấp hành Trung ương khoa XIII đã thống nhất chủ trương thực hiện dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam trước năm 2030 với nhu cầu sử dụng đất khoảng 10.827 ha, đồng thời, nhiều dự án hạ tầng quan trọng đã và đang được chuẩn bị đầu tư đến năm 2030. 

Vì vậy, cần sớm xác định và bố trí bổ sung quỹ đất để thực hiện, bảo đảm mục tiêu phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, kết nối phát triển liên ngành, liên vùng, các hành lang kinh tế và các vùng động lực phát triển.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, theo quy định tại Luật Quy hoạch, đến năm 2025 phải tiến hành rà soát, điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch tỉnh.

Mặt khác, tại thời điểm Quốc hội thông qua Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thì Quy hoạch tổng thể quốc gia và nhiều quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh chưa được phê duyệt. Do đó, chưa xác định đầy đủ, chính xác nhu cầu sử dụng đất trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia. 

Sau khi các quy hoạch này được phê duyệt, cần phải điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn và bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống các quy hoạch.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết, theo dự kiến, Chính phủ sẽ trình Quốc hội điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất, gồm: nhóm đất nông nghiệp (trong đó có các loại đất: đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên); nhóm đất phi nông nghiệp (trong đó có các loại đất: đất quốc phòng, đất an ninh).

Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép tổ chức lập điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sau đó, Chính phủ sẽ trình Quốc hội thông qua trong năm 2025.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban Kinh tế tán thành sự cần thiết điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia. 

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng nhấn mạnh kết quả thực hiện Quy hoạch sử dụng đất quốc gia còn nhiều chỉ tiêu đạt kết quả thấp, có chỉ tiêu còn chưa thực hiện, còn có sự chưa hợp lý trong việc phân bổ chỉ tiêu và khả năng thực hiện của các địa phương. 

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ đánh giá tác động của chính sách, pháp luật đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất; tiếp tục rà soát, làm rõ nguyên nhân đề xuất điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất, bảo đảm sát với nhu cầu thực tiễn. 

Chính phủ cần làm rõ các tác động của phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến quá trình đô thị hóa và phát triển hạ tầng; rà soát kỹ lưỡng nhu cầu sử dụng đất của địa phương và có phương án phân bổ phù hợp.

Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý quá trình lập, điều chỉnh quy hoạch cần bảo đảm các định hướng chiến lược của Đảng, Nhà nước trong việc giữ diện tích đất trồng lúa, độ che phủ rừng, quan tâm đến việc bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, đất để phục vụ việc ứng phó với biến đổi khí hậu như hiện tượng sạt lở, ngập úng, bồi lấp đất.