Đề nghị điều tra các đơn vị kiểm toán và kiểm toán viên trong đại án SCB

Trong bản án sơ thẩm liên quan đến vụ án của Ngân hàng SCB và bà Trương Mỹ Lan, Hội đồng xét xử xét thấy thông qua một số vụ án liên quan đến các ngân hàng trong thời gian qua (như các vụ án liên quan ngân hàng VNCB, các vụ án liên quan ngân hàng DAB, Vụ án liên quan ngân hàng SCB đang được xét xử) thấy xuất hiện tình trạng hằng năm các ngân hàng đều được kiểm toán đều không cho thấy điểm bất thường nào về tình hình tài chính nhưng sau khi các sai phạm bị phát hiệu thì kết quả kiểm toán sau đó cho thấy cac ngân hàng đều lỗ luỹ kế va âm vốn chủ sở hữu lên đến hàng ngàn tỷ đồng.

Như vụ án này sau khi hợp nhất, SCB đã thuê các công ty kiểm toán lớn kiểm tra báo cáo tài chính hàng năm và kết quả thẩm định thường niên từ năm 2012 đến năm 2021, tức là thời điểm trước khi vụ án bị khởi tố, đều không cho thấy điểm bất thường nào về tình hình tài chính của ngân hàng.

Theo các báo cáo kiểm toán mà SCB công bố, trong đợt kiểm toán gần nhất trước vụ án vào tháng 6/2021, SCB ghi nhận lợi nhuận lũy kế hơn 1.000 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu gần 22.000 tỷ đồng.

Thế nhưng, khi các sai phạm bị phát hiệu, SCB bị Ngân hàng Nhà nước đưa vào điện kiêm soát đặc biệt từ tháng 10/2022, kết quả kiểm toán cho thấy thời điểm 30/9/2022, ngân hàng SCB âm vốn chủ sở hữu 443.769 tỷ đồng, lỗ lũy kế là 464.547 tỷ đồng.

Sau hợp nhất, SCB thuê các công ty kiểm toán thuộc nhóm "Big 4" kiểm tra báo cáo tài chính hàng năm. Trong đó, năm 2012 - 2016, Ernst & Young Việt Nam đã tiến hành kiểm toán cho SCB, giai đoạn 2017 - 2019 là Deloitte còn sang năm 2020 và bán niên 2021 là Công ty kiểm toán KPMG. 

Qua đó Hội đồng xét xử nhận thấy đang có bất cập lớn trong công tác kiểm toán nên thông qua vụ án này Hội đồng xét xử kiến nghị các cơ quan chức năng có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn, tăng cường hơn nữa vai trò quản lý Nhà nước trong lĩnh vực trong công tác kiểm toán.

Ngoài ra, phải đảm bảo chất lượng của công tác kiểm toán, đảm bảo công tác kiêm toán tại các ngân hàng là kiểm tra và đánh giá các thông tin tài chính mang tính chính xác, khách quan và minh bạch nhằm đảm bảo tạo nên một nền tăng tài chính quốc gia minh bạch và vững mạnh.

Bên cạnh đó Hội đồng xét xử cũng đề nghị Cục C03 - Bộ công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong quá trình điều tra vụ án giai đoạn 2 tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm của các công ty kiểm toán tại ngân hàng SCB, các kiểm toán viên có liên quan nếu đủ căn cứ thì đề nghị xem xét xử lý theo đúng quy định.

Giữa tháng 3, trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời về các sai phạm của các đơn vị kiểm toán trong các đại án gần đây, ông Phớc cho rằng điều này liên quan đến nhiều yếu tố, bao gồm năng lực của cán bộ kiểm toán ở các công ty kiểm toán, tinh thần trách nhiệm của những cán bộ làm công tác kiểm toán trực tiếp, không loại trừ trường hợp cấu kết cố tình vi phạm pháp luật để làm sai.

Về công tác kiểm toán, người đứng đầu Bộ Tài chính thông tin đã thực hiện siết chặt từ khâu đào tạo, thi cấp chứng nhận kiểm toán viên, đặt ra các điều kiện theo đúng quy định của pháp luật, được tổ chức thi, đào tạo một cách nghiêm túc. Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục siết chặt hoạt động quản lý hoạt động của các công ty kiểm toán, xử lý nghiêm các sai phạm.