Đâu là động lực tăng trưởng mới cho PC1?

Hai mảng mới đóng góp lớn

Trong quý III/2023, Tập đoàn PC1 (Mã: PC1) đã bắt đầu ghi nhận doanh thu từ mảng kinh doanh mới là khai thác niken, với lô xuất khẩu 17.500 tấn tinh quặng đầu tiên cho tập đoàn Trafigura để thu về 598 tỷ đồng.

PC1 mua lại 57% cổ phần của CTCP Khoáng sản Tấn Phát vào năm 2021, qua đó tham gia khai thác mỏ niken-đồng tại Cao Bằng. Mỏ đã bắt đầu đem lại doanh thu từ quý III/2023 và có hiệu suất cao với biên lãi gộp 33%, trở thành điểm sáng để bù đắp sự suy giảm ở mảng truyền thống xây lắp điện.  

Theo báo cáo của VNDirect, thị trường xuất khẩu niken vẫn đầy triển vọng trong dài hạn do nhu cầu ngày càng tăng từ xe điện và các công nghệ sạch khác, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong ngắn hạn.

Các nhà phân tích nhận thấy giá niken đã sụt giảm đáng kể trong nửa cuối năm 2023 khi sản lượng của Indonesia tăng và suy thoái kinh tế toàn cầu ảnh hưởng đến các thị trường tiêu thụ chính như Trung Quốc. Giá niken trung bình trong giai đoạn 2024-2025 dự báo ở mức 16.500 USD/tấn, thấp hơn 10,8% so với năm 2023. 

VNDirect ước tính sản lượng tinh quặng của PC1 sẽ tăng 25% so với cùng kỳ (tức tăng thêm 2.450 tấn) trong 2024. Do đó, doanh thu và lợi nhuận kỳ vọng từ xuất khẩu niken có thể đạt lần lượt 1.100 tỷ và 453 tỷ đồng trong năm nay.

Đóng góp của các mảng kinh doanh vào tổng doanh thu của PC1 năm 2024, theo dự phóng của VNDirect: 

Một mảng kinh doanh mới của PC1 là phát triển khu công nghiệp khi thực hiện thương vụ mua lại 100%  cổ phần của NAIV - đơn vị sở hữu 70% khu công nghiệp Nomura Hải Phòng. Tập đoàn còn nắm hơn 30% cổ phần Western Pacific, qua đó hợp tác phát triển các khu công nghiệp Yên Phong II-A và các cụm cảng, cụm công nghiệp, khu công nghiệp khác tại Hà Nam, Bắc Giang. 

Theo quan sát của VNDirect, PC1 đang mở rộng hoạt động đầu tư vào các dự án bất động sản khu công nghiệp, mua lại các công ty trong ngành với tham vọng phát triển thêm 1.500 ha từ nay đến năm 2030. 

PC1 cũng mua thêm 100% cổ phần Khu công nghiệp Nhật Bản – Hải Phòng (NHIZ) và đầu tư 36% cổ phần CTCP Kho Bãi Phú Bình để tìm kiếm cơ hội phát triển các dự án khu công nghiệp tại khu vực Bà Rịa – Vũng Tàu.

Tập đoàn dự kiến sẽ phát triển giai đoạn 2 của khu công nghiệp NHIZ với quy mô 200 ha, dự kiến xây dựng hạ tầng từ năm 2024. Trong giai đoạn 2023-2027, công ty liên kết Western Pacific cũng phát triển 2 khu công nghiệp bao gồm Yên Phong IIA (150ha) tại Bắc Ninh và Yên Lệnh tại Hà Nam (70ha)...

Kỳ vọng vào dự án tỷ USD

Mảng kinh doanh truyền thống là xây lắp điện suy giảm mạnh trong năm 2023 khi nhu cầu bị đình trệ trong giai đoạn nửa cuối năm, chỉ được bù đắp một phần từ các mảng mới là khai khoáng và khu công nghiệp. 

Tuy nhiên, doanh thu của PC1 dự kiến tăng mạnh trở lại cho giai đoạn 2024-2025 khi VNDirect kỳ vọng tập đoàn này sẽ trúng các gói thầu lớn từ dự án đường dây truyền tải 500kV Quảng Trạch - Phố Nối nhờ vị thế đầu ngành.

Đây là một dự án trọng điểm của ngành điện với chiều dài 514 km và tổng vốn đầu tư lên tới 23.000 tỷ đồng. Ba trong bốn đoạn của đường dây 500kV đã được phê duyệt đầu tư và đoạn đầu tiên đã bắt đầu thi công từ tháng 10/2023. 

Tổng giá trị backlog của PC1 theo đó có thể tăng 30% so với cùng kỳ lên 11.390 tỷ đồng trong năm 2024. Điều này sẽ thúc đẩy doanh thu mảng xây lắp điện tăng trưởng 78% lên khoảng 4.685 tỷ đồng. Lợi nhuận gộp theo đó tăng 73% lên 510 tỷ đồng, tương ứng biên lãi gộp ở mức gần 11%.  

Mảng phát điện cũng dự kiến phục hồi trong năm 2024, chủ yếu nhờ sản lượng thủy điện cải thiện khi hiệu ứng El Nino qua đỉnh điểm. VNDirect dự báo tổng sản lượng điện sẽ tăng trưởng 8% lên 908 triệu kWh và qua đó thúc đẩy doanh thu mảng này tăng 6,4% đạt 1.487 tỷ đồng.

PC1 hiện sở hữu nhiều nhà máy thủy điện ở vùng núi phía Bắc với tổng công suất 170 MW và sẽ bổ sung thêm nhà máy Bảo Lạc A (30 MW) từ năm 2025. Tập đoàn cũng có 3 nhà máy điện gió hưởng giá FIT với tổng công suất 144 MW. 

Ba nhà máy điện gió đang vận hành dự kiến mang lại dòng doanh thu ổn định trong giai đoạn 2023-2025. Sản lượng điện gió dự kiến duy trì ở mức quanh 436 triệu kWh và doanh thu đạt 859 tỷ đồng. 

Áp lực nợ vay cao 

Việc mở rộng nhanh sang các mảng mới và đầu tư vào nhà máy điện gió khiến tổng dư nợ tăng vọt lên 12.056 tỷ đồng vào cuối năm 2022. Khoản 20% số dư nợ là bằng USD với lãi suất thả nổi cao dành cho các dự án gió.

"Khoản nợ này, cùng với việc gia tăng tổng nợ nói chung, đã gây áp lực đáng kể lên lợi nhuận ròng của PC1 trong năm 2023", nhóm chuyên gia nhìn nhận. 

Tuy nhiên, áp lực này sẽ giảm bớt từ năm 2024 trở đi do công ty đang tích lũy số dư tiền mặt lớn hơn từ lợi nhuận kinh doanh, lãi suất cho vay trong nước đã giảm dần kể từ giữa năm 2023 và tốc độ chi đầu tư chậm lại.

VNDirect dự báo thu nhập lãi ròng của PC1 sẽ chạm đáy vào năm 2023 với khoảng 239 tỷ đồng, giảm gần phân nửa so với cùng kỳ. Lợi nhuận cải thiện dần từ năm 2024 trở đi với mức 800 tỷ đồng, tăng trưởng 234% trên mức nền thấp. 

Kết quả quả này chủ yếu nhờ mảng xây lắp hồi phục và sản lượng thủy điện cải thiện, bắt đầu ghi nhận doanh thu từ tiền thuê đất tại Yên Phong II-A và mỏ niken hoạt động trọn vẹn năm đầu tiên.