Đảng Dân chủ và Cộng hòa tranh cãi về vấn đề gì trước bầu cử giữa kỳ Mỹ?

Trong nỗ lực giành lại quyền kiểm soát Quốc hội, đảng Cộng hòa đang lên tiếng chỉ trích về tình hình kinh tế Mỹ trước sự giảm tốc của kinh tế toàn cầu và đà tăng của chi phí sinh hoạt. Trong khi đó, các đảng viên Dân chủ tập trung vào quyền phá thai sau khi Tòa án Tối cao Mỹ thu hồi quyền này.

Cuộc bầu cử ngày 8/11 tới sẽ bầu lại tất cả 435 ghế trong Hạ viện và 35 trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện. Các thành viên mới trong Quốc hội sẽ có ảnh hưởng to lớn đến giai đoạn còn lại trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden.

Vấn đề kinh tế

Năm 1992, chiến dịch tranh cử tổng thống thành công của ông Bill Clinton chỉ dựa trên một câu khẩu hiệu đơn giản: “Đó chính là kinh tế, đồ ngốc!” (It’s the economy, stupid).

Tại thời điểm đó, Tổng thống đương nhiệm George H.W. Bush (tức Bush cha) đã cố gắng ca ngợi chiến thắng của Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất, trong khi ông Clinton đặt trọng tâm vào suy thoái kinh tế và giành được chức tổng thống.

Dựa vào sách lược của ông Clinton, năm nay đảng Cộng hòa đã lấy vấn đề kinh tế là mũi nhọn trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, với cáo buộc ông Biden cố tình làm sao nhãng cử tri khi lạm phát tăng vọt.

Giá xăng dầu đã giảm trong tháng 8, song lạm phát vẫn ở mức 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đảng Dân chủ đã giải thích đà tăng của lạm phát có liên quan đến các sự kiện toàn cầu, như xung đột Nga-Ukraine và sự đứt gãy chuỗi cung ứng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Tuy nhiên, đảng Cộng hòa cho rằng sự gia tăng mạnh mẽ chi tiêu công dưới thời ông Biden mới là nguyên nhân.

Đăng trên Twitter ngày 20/9, ông Mehmet Oz, một ứng cử viên cho vị trí Thượng nghị sỹ của Đảng Cộng hòa tại bang Pennsylvania, cho rằng lạm phát đang bóp nghẹt sinh kế của người Mỹ và khiến những người yếu thế nhất bị tổn thương nhiều hơn các đối tượng khác.

Lạm phát khiến các nhu cầu thiết yếu hàng ngày như hàng tạp hóa trở nên đắt đỏ hơn và gây thiệt hại cho các doanh nghiệp nhỏ. Lạm phát cũng tạo gánh nặng cho những người cao tuổi phải sống dựa vào chương trình An sinh Xã hội.

Quyền phá thai

Trong các cuộc tranh cử trên toàn quốc, đảng Dân chủ đang tập trung vào quyền phá thai sau khi hồi tháng 6, Tòa án Tối cao đã lật ngược phán quyết Roe v Wade năm 1973 và nhiều bang của Mỹ đã thông qua luật hạn chế phá thai, thậm chí là lệnh cấm gần như hoàn toàn.

Các đảng viên Dân chủ đang cố gắng thông qua một luật để bảo vệ quyền phá thai, nhưng hiện tại, họ không có đủ 60/100 phiếu trong Thượng viện.

Trước thềm cuộc bầu cử, ông Biden và các đảng viên đảng Dân chủ khác đã hứa sẽ đưa ra một luật mới ủng hộ quyền phá thai nếu đảng này tiếp tục nắm được Hạ viện và đa số ghế tại Thượng viện.

Thượng nghị sĩ Dân chủ Maggie Hassan, người đang nỗ lực tái đắc cử tại New Hampshire, viết trên Twitter ngày 17/9 rằng: “Tháng 11 này: Quyền tiếp cận phá thai, quyền tự do của phụ nữ và tương lai về quyền sinh sản của phụ nữ sẽ phụ thuộc vào những lá phiếu.”

Trong khi đó, hầu hết các quan chức đảng Cộng hòa cho rằng các quy định về phá thai nên được trao cho các bang của Mỹ chịu trách nhiệm.

Nhập cư

Với số lượng kỷ lục người nhập cư và người xin tị nạn ở biên giới phía nam trong năm nay, đảng Cộng hòa đã lên tiếng phản đối chính sách nhập cư của ông Biden. Theo đảng Cộng hòa, việc ông Biden đảo ngược một số chính sách chống nhập cư của người tiền nhiệm đang khiến nước Mỹ không bảo vệ được biên giới.

Gần đây, các thống đốc của đảng Cộng hòa tại bang Texas, Arizona và Florida đã gây được sự chú ý trên cả nước với việc đưa người di cư đến các thành phố “thân thiện” ở phía bắc trong nỗ lực giảm bớt gánh nặng cho các bang giáp biên giới.

Các nhóm bảo vệ quyền của người di cư, các nhà lập pháp đảng Dân chủ và Nhà Trắng đã lên tiếng chỉ trích hành động trên là một vở kịch nhằm lôi kéo phiếu bầu.

Tuy nhiên, các quan chức của đảng Cộng hòa vẫn cam kết sẽ tiếp tục một số chiến lược cứng rắn nhất của cựu Tổng thống Donald Trump nếu được bầu.

Nền dân chủ

Các đảng viên Dân chủ cảnh báo rằng việc đảng Cộng hòa trở lại nắm quyền có thể gây hại cho hệ thống quản lý trong nước, sau khi cựu Tổng thống Trump đã gây sức ép với các cơ quan lập pháp và Bộ Tư pháp Mỹ để lật ngược cuộc bỏ phiếu năm 2020.

Các đảng viên Dân chủ khẳng định việc ngăn chặn đảng Cộng hòa trở lại nắm quyền là cần thiết để bảo vệ nền dân chủ của Mỹ.

Đầu tháng này, ông Biden chỉ trích những người ủng hộ ông Trump đại diện cho chủ nghĩa cực đoan và đe dọa chính nền cộng hòa của nước Mỹ.

Ngoài các vấn đề cốt lõi trên, giáo dục, chống biến đổi khí hậu và chính sách kiểm soát súng đạn cũng là những chủ đề được thảo luận trước khi diễn ra cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ.